górnictwo

Polskie kopalnie podniosły nawet dwa-trzy razy cenę węgla dla energetyki zawodowej oraz ciepłowni i zaczęły na obecnym kryzysie energetycznym po prostu nieźle zarabiać. Na tyle, że w Polskiej Grupie Górniczej zdecydowano, że posiłki regeneracyjne (tzw. flapsy) nie będą już wyłącznie przeznaczone tylko dla pracowników dołowych i wybranych z powierzchni, tylko dla wszystkich zatrudnionych w spółce. Tymczasem w Tauronie górnicy z przejętych przez Skarb Państwo kopalni chcą od rządu gwarancji zatrudnienia. I można już raczej z góry zakładać, że swoje wywalczą.

Co dalej z polskimi kopalniami? Czy będą wygaszane w kolejnych latach, tak jak to wskazuje przyjęty przez rząd i górników harmonogram umowy społecznej? Zadaliśmy takie pytania, ale Ministerstwo Aktywów Państwowych milczy jak zaklęte. Zwróciliśmy się więc do związkowców, z nadzieją, że być może oni wiedzą więcej. Niestety oni też nie znają żadnych szczegółów.

NIK wziął pod lupę rządowy Program dla sektora górnictwa kamiennego w Polsce i naprawdę trudno sobie wyobrazić surowszą ocenę. Nie dość, że same podstawowe cele były błędne zidentyfikowane, to w dodatku nie przeprowadzono niezbędnych analiz, w efekcie czego skutki realizacji programu są mizerne. Rekomendacja NIK-u jest tylko jedna: o tym programie trzeba jak najszybciej zapomnieć i stworzyć nowy. O ile rządowi rzeczywiście zależy na krajowym górnictwie.

Górnicy przed zimą fedrują na całego, a fabryki samochodów po miesiącach zastoju montują jak najęte. W obu wypadkach produkcja wzrosła rok do roku o ponad 40 proc. Między innymi dlatego spadek dynamiki produkcji przemysłowej w sierpniu okazał się wyraźnie niższy niż oczekiwał rynek.

Rząd chce więcej węgla. Sprowadza go z Indonezji i Kolumbii i stawia na zwiększenie rodzimego wydobycia. Państwowe spółki postawiono na baczność, bo przed zimą liczy się każda tona. Atu Lubelski Węgiel Bogdanka wbrew narzuconej narracji kolejny raz z rzędu ścina produkcyjne plany. Dla Ministerstwa Aktywów Państwowych taka zuchwałość jest nie do przyjęcia, resort zamierza zmienić prezesa Bogdanki.

Pomimo kolejnych zastrzyków gotówki z budżetu państwa, w ostatnich latach polskie górnictwo raczej wyłącznie liczyło straty. Wyglądało to na równię pochyłą, a lada moment zamykane miały być pierwsze kopalnie zgodnie z harmonogramem umowy społecznej. Potem przyszedł kryzys energetyczny i wszystko zmieniło się nie do poznania.

W polskim górnictwie tak fatalna sytuacja nie panowała od lat. I nie chodzi tylko o cenę węgla i jego dostęp, na kilka tygodni przed startem kolejnego sezonu grzewczego. Przecież górnicy podpisali z rządem umowę społeczną, która miała być fundamentem naszej transformacji energetycznej. Ale teraz wychodzi na jaw, że o ewentualnej modyfikacji dokumentu obie strony mówią zupełnie innymi językami. Rząd najwyraźniej nie dostrzega powagi sytuacji i chce związkowców górniczych rozgrywać jak wszystkich innych. To przepis na katastrofę.

Cały produkowany przez Polską Grupę Górniczą węgiel opałowy będzie dostępny w sklepie internetowym, zapewnił o tym Tomasz Rogala, prezes PGG. Grupa wprowadza też system Kwalifikowanych Dostawców Węgla, który ma usprawnić dystrybucję opału.

Im dłużej zastanawiam się nad dopłatami do zakupu węgla na zimę w wysokości 3 tys. zł, tym bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że czeka nas kataklizm. Za chwilę może się okazać, że pieniądze oferowane przez rząd nie starczą nawet na zakup jednej tony, a jeśli sprawdzi się scenariusz, o którym od kwietnia mówią związkowcy, to jeszcze mniej.

To już tradycja. Internetowy sklep z węglem, Polskiej Grupy Górniczej, w dniu sprzedaży węgla nie działa. Operator nie radzi sobie z ogromnym zainteresowaniem. Nic dziwnego, skoro ekogroszek w e-sklepie PGG jest trzy razy tańszy niż na wolnym rynku. Jednak kupienie go to jak wygrana w Lotto.

Jeżeli w Ministerstwie Aktywów Państwowych myślą, że wyrównanie inflacyjne dla górników PGG kończy protesty, to są w błędzie. Górnicy do końca lipca czekają jeszcze na konkrety w sprawie umowy społecznej.

Rząd wybrał najgorzej, jak mógł. Do Katowic na rozmowy ze związkowcami nie wysłał wicepremiera i szefa aktywów państwowych Jacka Sasina, lecz tylko jednego z jego zastępców – Piotra Pyzika. Co gorsza, ten postanowił wyjątkowej sztuki: być w dwóch miejscach jednocześnie, czyli i przy okupacji siedziby PGG, i przy okupacji Tauronu. W efekcie nie udało się żadnej z tych srok złapać za ogon. Górnicy są wściekli i chcą rozszerzyć protest.

Najpierw były miesiące wzajemnego przeciągania liny. Rząd i górnicy przy jednym stole darli szaty m.in. za jednorazowe odprawy i gwarancje zatrudnienia, a potem o terminy zamykania poszczególnych kopalń. W końcu złożono podpisy, co miało otwierać drogę do notyfikacji tych zapisów w Komisji Europejskiej. Ale od tego czasu minął rok z okładem i po zgodnej atmosferze nie ma ani śladu. Teraz związkowcy są wściekli na rząd, któremu zarzucają bezczynność.

Nagabywany przez górników od co najmniej kilku dni wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin na rozmowy do Katowic ze związkowcami jednak nie przyjedzie, ale przedstawiciele resortu przekonują, że cały czas trwa jednak dialog ze stroną społeczną. Górnicy, którzy zdecydowali się na okupację siedziby PGG, słuchają tych słów z niedowierzaniem. I czekają na konkrety. Bo jak nie to zaostrzą swój protest. Niespodziewanie do górników z PGG dołączyli związkowcy z Tauronu, którzy też rozpoczęli okupację siedziby swojej firmy.

Rząd mocno ryzykuje, bagatelizując żądania górników z PGG. Ci powoli tracą cierpliwość i ostrzegają, że tym razem nie dadzą się zbyć. Dają czas na podjęcie rozmów do najbliższego poniedziałku (11.07). Potem ma zrobić się gorąco. Na domiar złego swoje żądania właśnie pokazali pracownicy Spółki Restrukturyzacji Kopalń. I to jakie!

Jeżeli górnicy rzeczywiście przez następne miesiące mają fedrować ponad plan, żeby chociaż trochę zasypać dziurę po węglu z Rosji, to rząd nie może ich ignorować. Po ostatnim apelu do wicepremiera Jacka Sasina czas też najwyższy, żeby Ministerstwo Aktywów Państwowych wyszło z cienia resortu klimatu i środowiska. Bo chyba strajk na kopalniach w dobie obecnego kryzysu energetycznego mógłby być ciosem nokautującym gabinet Mateusza Morawieckiego.

Większość central związkowych działających w Polskiej Grupie Górniczej chce pilnego spotkania z zarządem spółki i reprezentantem właściciela, czyli Skarbu Państwa. Uważają, że zwiększone wydobycie węgla – z jakim mamy od tygodni do czynienia – nie dość, że jest sprzeczne z wynegocjowaną umową społeczną, to jeszcze dodatkowo jest doskonałą receptą na zapaść całej branży. Zdaniem górników to też naruszenie polskiego prawa.

Górnicy z Polskiej Grupy Górniczej (PGG) doszli do wniosku, że skoro węgiel jest teraz tak drogi, a państwo zamierza dopłacać ich spółce do sprzedawanego węgla, to znaczy że sytuacja finansowa aż tak zła wcale nie jest, można więc wyciągać rękę po pieniądze. I właśnie zarząd PGG otrzymał pismo w sprawie podwyżek pensji i większego deputatu węglowego.

Coraz głośniej i też coraz częściej mówi się o włączeniu metanu do unijnego systemu handlu emisjami ETS. Nad tymi planami pochyliło się ostatnio Europejskie Stowarzyszenie Węgla Kamiennego i Brunatnego Euracoal. Jego członkowie zwracają uwagę Komisji Europejskiej, że kierunek systematycznego pomniejszania emisji jest bezsprzecznie właściwy. Ale też trzeba być wyjątkowo ostrożnym, żeby przy okazji nie wylać dziecka z kąpielą.

Kolejny raz e-sklep Polskiej Grupy Górniczej po raz kolejny padł ofiarą własnej popularności, zainteresowanie znów było tak duże, że serwery nie wytrzymały. Tak potężne zainteresowanie spowodowane jest niezwykle korzystnymi cenami. Udane zakupy pozwolą zaoszczędzić tysiące złotych.