ets

Miesięcznie 3-4 tys. Polaków dostaje dotacje na piece gazowe. W sumie zaopatrzyło się w ten sprzęt pewnie z pół miliona gospodarstw domowych. Ciekawe, co powiedzą za dwa lata – w środku kampanii wyborczej. Wtedy bowiem ma zacząć obowiązywać unijny podatek od paliw kopalnych, przez co wszyscy z piecami na gaz lub węgiel będą musieli głębiej sięgnąć do kieszeni. Rachunki za prąd skoczą w górę na początek o 25 proc., a potem jeszcze więcej. Ale co z tego? Dotacje na gazowy piec od rządu dostaniesz w każdej chwili.

Nie jest tajemnicą, że jednym z głównych filarów polityki klimatycznej UE jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, w głównej mierze dwutlenku węgla i metanu. Przeciwnicy promowanego przez Brukselę samoograniczenia twierdzą, że Europa przez to już ledwo zipie, a reszta świata ma to w głębokim poważaniu. Grając zaś na dwa fronty żadnych zmian klimatu nie wyhamujemy, wręcz odwrotnie. Właśnie pojawiła się analiza, która pogłębia te wątpliwości.

Technologia wychwytywania i składowania dwutlenku węgla CCS (CO2 Capture and Storage) miała być dla polskiego górnictwa szansą na odrodzenie w klimacie eko. Wreszcie wszystkie klocki miały do siebie pasować i nawet dalsze spalanie węgla mogłoby mieć ręce i nogi, nie godząc bezpośrednio w politykę klimatyczną UE. Niestety, któryś już raz z rzędu skończyło się tylko na słowach. Jednak Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) przekonuje, że nie wszystko stracone, a technologia CCS dalej jest szansą dla naszego przemysłu.

Rząd zamierza upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Premier Donald Tusk przyznał, że jego gabinet pracuje nad tym, aby zabezpieczyć energetycznie Ukrainę na zimę. Za jednym razem można byłoby w ten sposób uporać się też z puchnącymi zapasami węgla przy kopalniach. Ale jest podstawowy warunek, żeby to wszystko w ogóle się opłaciło. Bez zgody Brukseli nie ma na to szans.

Chociaż co niektórzy już odbębnili polski sukces, jeżeli chodzi o ostateczny kształt unijnego rozporządzenia metanowego, to jest to radość zdecydowanie przedwczesna. Po pierwsze – przed nami decydujące negocjacje między Radą UE a Parlamentem Europejskim, po drugie – polskie kopalnie i tak będą miały kłopot z wypełnieniem już łagodzonych wytycznych w tym względzie. Ale nie ma co się przejmować, że będziemy się mocno wyróżniać na tle innych. Naukowcy właśnie dowodzą, że tylko 13 proc. obecnych emisji metanu jest w jakikolwiek sposób regulowana.

Parlament Europejski zagłosował za objęciem lotnictwa systemem handlu uprawnieniami do emisji CO2. Dla branży to czarny, choć spodziewany scenariusz. Wszystko wskazuje na to, że już niebawem przewoźnicy będą słono płacić za dwutlenek węgla. A to oznacza również, że tanie bilety lotnicze odchodzą w przeszłość.

Mało kto lubi unijny system handlu emisjami EU ETS. Jego najwięksi przeciwnicy mówią o szantażu finansowym, który bardziej przeszkadza, niż pomaga. Polska zresztą nie od dziś nawołuje do jego reformy. Za chwilę pewnie będziemy mieli w tej sprawie powtórkę z rozrywki, w kontekście metanowego rozporządzenia. Ale jak się okazuje, można też pójść mocno drogą na skróty. Tak jak Bułgaria, przez którą budżet UE miał uszczuplić się o miliony euro.

W sobotę pod hasłem „Tańsza energia dla Polaków” odbyła się konwencja Solidarnej Polski. W jej trakcie Zbigniew Ziobro zapowiedział przedstawienie gotowego projektu, mającego na celu zawieszenie unijnego systemu praw do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS).

Cena emisji CO2 w unijnym systemie ETS już od połowy sierpnia zalicza potężne nurkowanie. Obecnie koszt wyemitowania jednej tony dwutlenku węgla spadł już do ok. 67 euro. Ostatni raz tak tanio było na początku zeszłorocznego listopada. Eksperci są jednak zgodni: to wszystko przez mniejsze użycie przez przemysł coraz droższych paliw kopalnych. Sytuacja powinna normalizować się po zaplanowanych na najbliższy piątek (9 września) rozmów unijnych ministrów ds. energii.

Może i całą UE opanował kryzys energetyczny, ale z danych Eurostatu wynika, że w niczym to nie przeszkodziło emisjom gazów cieplarnianych. Okazało się, że w pierwszym kwartet 2022 r. były wyższe od porównywalnych okresów w 2021 i 2020 r. Największym brudasem była pod tym względem Bułgaria. A jak się ma Polska w tym zestawieniu? Wcale nie najgorzej.

Naukowcy łapią się za głowy. Bo wychodzi na to, że w 2021 r. byliśmy świadkami największego wzrostu poziomu metanu w atmosferze, od czasu prowadzenia tego typu pomiarów. Co gorsza nie do końca wiadomo, dlaczego tak się stało. Pewne jest za to jedno: jeżeli nie zaczniemy wreszcie robić porządku z tym gazem cieplarnianym, to o walce ze zmianami klimatu możemy zapomnieć. Chociaż porządkowanie metanu może być przy okazji gwoździem do trumny polskiego górnictwa.

Coraz głośniej i też coraz częściej mówi się o włączeniu metanu do unijnego systemu handlu emisjami ETS. Nad tymi planami pochyliło się ostatnio Europejskie Stowarzyszenie Węgla Kamiennego i Brunatnego Euracoal. Jego członkowie zwracają uwagę Komisji Europejskiej, że kierunek systematycznego pomniejszania emisji jest bezsprzecznie właściwy. Ale też trzeba być wyjątkowo ostrożnym, żeby przy okazji nie wylać dziecka z kąpielą.

Polski rząd próbował rekordowe rachunki za energię zwalić na system handlu emisjami EU ETS, ale jego reforma nie będzie miała aż tak wielkiego wpływu na to, ile Polak będzie płacił za prąd. Walka bardziej toczy się o coś zupełnie innego: czy Zielony Ład ma być faktycznie realizowaną strategią, czy będzie tylko zbiorem luźno określonych życzeń na papierze.

Złe informacje dla polskiego rządu z Brukseli. Komisja Ochrony Środowiska Parlamentu Europejskiego przegłosowała gruntowną przebudowę unijnego systemu handlu emisjami EU ETS, która nie do końca jest po myśli Polski. Wszak Zjednoczona Prawica chciała osłabić system, a nie go wzmocnić. Ostatnią szansą na wprowadzenie jakiś korekt będzie głosowanie parlamentarne za tydzień z okładem.

Handel emisjami CO2 to nie tylko wydatki np. spółek górniczych, ale też zyski dla budżetu kraju. I to całkiem konkretne. Przedstawiciele Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi sprawdzili, co się dzieje z tymi pieniędzmi i czy są wydawane zgodnie z ich przeznaczeniem. Niestety, wnioski nie są optymistyczne. Nie dość, że Polska ma bardzo dziurawe kieszenie, to jeszcze naruszamy prawodawstwo UE.

Pandemia koronawirusa wyhamowała światową gospodarkę, na czym zyskał klimat. Efekt okazał się jednak tylko chwilowy. Może zyskaliśmy nieco czasu na walkę ze zmianami klimatu, ale późniejszy zryw gospodarczy wszystko zaprzepaścił. Emisja dwutlenku węgla jest już większa niż przed wybuchem pandemii. Do tego nowego porządku coraz lepiej dostosowuje się też cena emisji.

Wraz z kolejnym wzrostem cen emisji CO2 w unijnym systemie ETS wraca dyskusja o jego reformie. Najbardziej liczy na to polski rząd, który nie chce dalej płacić fortuny za uzależnienie od węgla. Ale teraz do tematu wtrącają się też Niemcy. Nasi zachodni sąsiedzi chcą jednak podążać w odwrotnym kierunku i opowiadają się za wzmocnieniem systemu handlu emisjami w UE.

Polska nie odpuszcza Rosji i proponuje Unii Europejskiej wprowadzenie opłaty solidarnościowej, uiszczanej przez państwa uzależnione od energii z Rosji. Miałby to zagwarantować ETS, działający na zasadzie systemu handlu emisjami EU ETS, w którym im więcej dany podmiot emituje CO2, tym więcej płaci. Dzięki temu poszczególne państwa, dbając o własny budżet, zwiększyłyby swoją dywersyfikację energii. Przy okazji wpędzając Putina w poważne tarapaty finansowe.

W zeszłym roku emisje w ramach unijnego systemu handlu emisjami wzrosły o 7,3 proc. w porównaniu z poziomem z 2020 r. Top wstępne i jeszcze niekompletne dane, możliwe więc, że rzeczywisty wzrost emisji będzie jeszcze większy.

Zdaniem analityków unijny rozwód z rosyjskim węglem będzie prostszy i przede wszystkim tańszy niż rozbrat z ropą i gazem. UE ciągle każdego dnia płaci nawet 850 mln dol. Rosji za dostawy ropy i gazu. Bilans transakcji za węgiel jest znacznie skromniejszy, bo opiewa raptem na około 20 mln dol. dziennie. Dla Polaków ogrzewających się od morza do Tatr węglem to i tak fatalne wiadomości.