ceny prądu

Stowarzyszenie Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) ruszyło z kampanią informacyjno-edukacyjną, która ma jeden, podstawowy cel: odczarować pompy ciepła w kraju nad Wisłą. Te urządzenia grzewcze jeszcze nie dawno biły rekordy popularności w naszym kraju, ale od pewnego czasu Polacy zaczęli je omijać szerokim łukiem. PORT PC wie dlaczego i chce to zmienić.

Najbliższe tygodnie będą dla wielu Polaków czasem zderzenia się z realnymi cenami po miesiącach obowiązywania mechanizmów osłonowych wprowadzonych z powodu szalejącej inflacji. 1 kwietnia znika zerowa stawka na podstawowe artykuły żywnościowe, a 1 lipca ma skończyć się zamrożenie cen prądu i gazu. W tym przypadku nie wszyscy jednak odczują wzrost cen, ponieważ rząd planuje wprowadzenie bonu energetycznego chroniącego najuboższych.

To już pewne. Ministerstwo Klimatu i Środowiska ucięło sugestie dotyczące powrotu do starego rozliczania prosumentów w systemie net metering, który oparty był na opustach. Nie ma na to żadnych szans. Ale pojawiło się za to inne światełko w tunelu, dzięki któremu ciągle można mieć nadzieję na bardziej sprawiedliwe rozliczanie posiadaczy instalacji fotowoltaicznych w systemie net billing. Chodzi o rozliczanie godzinowe. Zdaniem ekspertów nasze rodzime gospodarstwa domowe mogą na tym tylko zyskać.

Idzie wielka zmiana, wejdzie od 1 sierpnia. Jak ją ogarniecie, to wygracie, bo sporo będzie można zaoszczędzić w rachunkach za prąd. Trzeba się tylko na początku połapać, w jakich dniach i godzinach prąd na giełdzie energii bę1dzie najtańszy. Ale jak pokpicie sprawę, to może być pułapka i zrobicie dobrze sprzedawcom energii.

Mrożenie cen prądu kosztuje budżet państwa krocie. Dla porównania: na program Rodzinna 500+ wydaliśmy w zeszłym roku ponad 40 mld zł, a trzymanie cen energii, wliczając też w to cenę gazu i także cenę ciepła, na krótkiej smyczy to wydatek rzędu nawet 68,5 mld zł. Nic wiec dziwnego, że rząd zastanawia się, jak znaleźć wyjście z tej pułapki. O tym, jak to będzie się odbywać - mamy dowiedzieć się w marcu. Być pojawi się też nowa taryfa energetyczna w drugim półroczu.

Zamrożenie cen prądu obowiązuje tylko do końca czerwca, a wciąż nie wiadomo, co w drugiej połowie roku. Decyzje w sprawie przedłużenia tego programu osłonowego jeszcze nie zapadły, ale minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiada, że zamrożenie cen w drugim półroczu zostaną utrzymane, ale tylko dla najuboższych.

Północna Europa od kilku dni jest w kleszczach siarczystego mrozu sięgającego nawet -40 st. C. U nas za chwilę też słupki rtęci mają wskazywać dwucyfrowe wartości poniżej zera. Trzeba tylko bardzo mocno trzymać kciuki, żeby nie skończyło się tym samym, czym w Finlandii. Bo tam cena energii skoczyła do niewiarygodnych poziomów i przez to jest nawet kilkanaście razy drożej niż w węglowej Polsce.

Przeciąganie oddania władzy przez Zjednoczoną Prawicę to nie tylko zyskanie czasu na posprzątanie co większych bałaganów w poszczególnych ministerstwach. Te dodatkowe tygodnie to również niezbędne paliwo do budowania nowej legendy, nowego podziału. Wszak główną, jak nie jedyną ostatnio pożywką PiS była polaryzacja. Przecież za chwilę, w kwietniu 2024 r. wybory samorządowe, a w czerwcu – do Parlamentu Europejskiego. Trzeba więc liczyć szable i mobilizować elektorat. A pierwszymi fundamentami pod tę nową opowieść ma być cena energii. Niestety.

Wysokie ceny eksploatacyjne stanowią duże wyzwanie dla Polskich przedsiębiorców. Tegoroczny raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego pokazuje, co jest największym problemem dla 60 proc. firm. 21 proc. z nich w celu zwiększenia oszczędności energetycznej modernizuje swoje urządzenia, a 19 proc. zaczęło inwestować we własne OZE. Natomiast Eksperci z firmy Blulog, uważają, że wysokie rachunki wynikają z nieprawidłowego użycia urządzeń w firmie czy nieefektywnego ogrzewania pomieszczeń.

Ceny w październiku były o 6,6 proc. wyższe niż w tym samym miesiącu rok temu. Główny Urząd Statystyczny podał ostateczny odczyt wskaźnika inflacji, który okazał się o 0,1 pkt proc. wyższy, niż wskazywały wstępne dane. Inflacja w ostatnich miesiącach szybko spada, co jednak oznacza tylko tyle, że ceny rosną nieco wolniej niż jeszcze kilka miesięcy temu. Nie można też zapominać o efekcie bazy, czyli porównujemy obecne ceny do tych sprzed roku, gdy inflacja szalała już na dobre.

Jedną z największych bolączek, jaką ma przed sobą nowy rząd, są ceny energii. Jej odmrożenie może w przeciętnym gospodarstwie domowym zwiększyć miesięczne rachunki nawet o 100 zł, a w przypadku zelektryfikowanego ogrzewania, jak na przykład pompa ciepła, o blisko 200 zł, co byłoby na starcie politycznym strzałem w kolano. Innym sposobem jest zmniejszenie podatków na prąd, w czym w UE przodujemy. Eksperci uważają, że żadne z tych rozwiązań nie jest dobre. Zdecydowanie lepsze byłyby działania finansowane z KPO.

Zamrożenie cen energii elektrycznej ma zostać przez nowy rząd utrzymane jeszcze po 1 stycznia, ale prawdopodobnie tylko na pół roku. Taka zapowiedź padła z ust posła Andrzeja Domańskiego, który należy do najbliższych doradców gospodarczych Donalda Tuska, który prawdopodobnie stworzy nowy rząd. Zamrożenie cen prądu sprawia, że rachunki są znacznie niższe, niż wynika to z rzeczywistych kosztów produkcji energii elektrycznej w Polsce.

Akceptowalne koszty energii elektrycznej zawdzięczamy obecnie tylko zamrożeniu cen i dopłatom państwa, ale ten stan nie będzie trwał wiecznie. Bardzo możliwe, że już od 1 stycznia dostaniemy rachunki odpowiadające rzeczywistym kosztom wytworzenia energii w Polsce, a to oznacza skokowy wzrost cen. Sprzedawcy energii przesłali Urzędowi Regulacji Energetyki swoje propozycje cenowe i URE ma teraz nieco ponad miesiąc, by znaleźć złoty środek między żądaniami spółek a oczekiwaniami społecznymi.

Przed nowym rządem nie lada kłopot. Bardzo szybko będzie musiał wybrać jakieś mniejsze zło. I albo na starcie skaże się na zderzenie z ogromnym niezadowoleniem społecznym i odmrozi cenę energii, przez co nasze rachunki odczuwalnie spuchną nawet o 70 proc., albo dalej będzie je mrozić, narażając budżet państwa na spore wydatki.

Think tank Forum Energii szacuje, że w 2024 r. ceny prądu dla przeciętnego gospodarstwa domowego w Polsce mogą wzrosnąć nawet o 70 proc. O ile nie będziemy mieli do czynienia z kolejnym, odgórnym mrożeniem stawek. Jedynym pocieszeniem pozostanie to, że nie jesteśmy w tym cenowym szaleństwie sami. Jak wylicza Eurostat, cena energii wzrosła w pierwszej połowie 2023 r. aż w 22 krajach Unii Europejskiej.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska sprzedawcy energii w swoich rozliczeniach muszą uwzględnić 12-procentową obniżkę rachunku. Tym samym gospodarstwa domowe mogą liczyć na jednorazowy rabat w wysokości ponad 125 zł. Ale jest mały haczyk. Aby dostać te pieniądze i zmniejszyć ciut swoje rachunki za prąd, trzeba spełnić przynajmniej jeden z podanych warunków. Ale żaden z nich nie dotyczy kryterium dochodowego.

Minister klimatu na początku września obiecała, że decyzję w sprawie ewentualnego przedłużenia programu zamrożenia cen energii elektrycznej podejmie pod koniec października, ale od tamtego sytuacja mocno się skomplikowała. Wynik wyborów dający obecnej ekipie nikłe szanse na utrzymanie się u władzy sprawia, że pod znakiem zapytania jest utrzymanie dotychczasowej polityki w wielu obszarach.

O około 120 zł mniej za energię elektryczną miesięcznie zapłacimy dzięki wejściu w życie rozporządzenia o 12-procentowej obniżce cen prądu dla gospodarstw domowych. Przepisy, które obowiązują od wtorku 19 września, nakładają na sprzedawców energii elektrycznej obowiązek obniżenia kwoty należności o 12 proc. iloczynu średniej ceny energii dla taryfy G11 oraz wolumenu 2523 kWh.

Senat odrzucił w całości ustawę o gwarancjach finansowych dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która zakładała też wsteczną obniżkę cenę energii dla gospodarstw domowych o 5 proc. I już pal licho, że przez to polska transformacja energetyczna najprawdopodobniej zaliczy falstart. Ważniejsze, że rząd takim pomniejszeniem rachunków nie mógł puścić kolejnego oczka do Polaków na miesiąc przed wyborami. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska wzięło sprawy w swoje ręce i opublikowało specjalne rozporządzenie.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska uspakaja i twierdzi, że jest przygotowane na zamrożenie ceny energii w przyszłym roku. Ale o tym, czy takie przepisy faktycznie zaczną obowiązywać w 2024 r., dowiemy się dopiero pod koniec roku, po wyborach parlamentarnych, jak resort dokona odpowiednich analiz. Ministerstwo zapewnia, że przygotowane jest na każdy scenariusz.