ceny prądu

Ministerstwo Aktywów Państwowych po oddaniu pola resortowi klimatu i środowiska wreszcie wraca do czynnej walki z kryzysem energetycznym. Mamy za chwilę poznać plan, dzięki realizacji którego tak zwani odbiorcy wrażliwi będą mieli do czynienia z wprowadzoną przez rząd maksymalną cenę energii elektrycznej. Ma to kosztować budżet kraju jakieś 5 mld zł. Ale dzięki nowej daninie ma nas na to stać.

Czy naprawdę zabraknie makaronu, czy to tylko lobbing, żeby podczepić się pod pomoc państwa, opowiadając bajkę o tym, że ceny energii wykańczają producentów? Może i zabraknie, ale musicie wiedzieć, że ceny energii to magiczne zaklęcie, które ma pozwolić firmom wzbudzać litość i pod tym pretekstem zarabiać jeszcze więcej. Dotąd producenci makaronu wcale nie cierpieli z powodu horrendalnie rosnących kosztów, przeciwnie.

Pompa ciepła może się okazać jedną z najgorszych inwestycji, na jakie wpadli Polacy w tym roku. Miało być inaczej, bo rząd zachęcał do ich instalowania, obiecując dopłaty, a ekolodzy zachwalali, że pompy są eko i nie trują środowiska. Na koniec ich właściciele mogą jednak zostać z długami i wielkim finansowym kacem.

Nareszcie! Ale nie bójcie się, nie chodzi o to, że jak wykorzystasz roczny limit już w listopadzie, to w grudniu nie będziesz mieć w domu ani światła ani nie włączysz pralki, a masło i mięso z lodówki będzie musiało wylądować na balkonie. Przyznana pula energii po prostu miałaby być tańsza, a jak ją wykorzystasz, zapłacisz drożej… O wiele drożej. Kibicuję, żeby ten plan wypalił.

Rewolucja na polskich ulicach rozkręca się na dobre. Nie chodzi o nowelizacje przepisów drogowych, a wielką wymianę oświetlenia w lampach oświetlających drogi i chodniki. Trudno znaleźć dzisiaj samorząd, który nie zaczął wkręcać energooszczędnych lamp, albo przynajmniej tego nie rozważa. Metropolie mogą na tym zyskać nawet kilkanaście milionów złotych oszczędności. To zresztą dla samorządowców jedyna droga, jeżeli nie chcą skończyć powieszeni za wiadomą część ciała przez wyborców.

Jeżeli jeszcze jakimś cudem uważacie, że kryzys energetyczny was specjalnie nie dotyczy, to może zaraz zmienicie zdanie. Gigantyczne rachunki za energię uderzają w samorządy, właścicieli basenów, a nawet wyciągów narciarskich. Swoje dokłada również największa od setek lat susza w Europie. W Portugalii i Francji zamykane są już kolejne ośrodki. Pierwsze przykłady są też już w Polsce.

Premier Mateusz Morawiecki przyznaje, że rząd rozważa zamrożenie cen energii elektrycznej w przyszłym roku. Na największe tego typu wsparcie mają liczyć posiadacze o najniższych dochodach. Tymczasem Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu prognozuje, że obecny kryzys energetyczny może z nami zostać nawet jeszcze kilka lat. Dlatego wśród szczegółowych rekomendacji zachęca do zmian w sposobie użytkowania energii, czego efektem miałaby być redukcja zapotrzebowania.

W Danii pierwsze spółdzielnie energetyczne zaczęły powstawać w latach 70. ubiegłego stulecia. W Niemczech do ich zawiązania potrzebne są tylko trzy osoby. W Belgii spółdzielnie energetyczne chronią teraz przed astronomicznymi rachunkami. A w Polsce? W praktyce regulacje prawne niby są, ale w teorii przez kilka lat powstały raptem trzy tego typu spółdzielnie. Pytamy Marcina Roszkowskiego, prezesa Instytutu Jagiellońskiego, dlaczego tak się dzieje.

Spółka Energy Solution kolejny raz apeluje do rządu i władz instytucji nadzoru o wyjaśnienie ponadprzeciętnego wzrostu marż wytwórców energii. Ceny prądu mają przecież znacznie nie tylko dla całej gospodarki, poszczególnych przedsiębiorstw, samorządów, ale też dla osób fizycznych. Pierwszy raz zabrali głos w tej sprawie już w kwietniu 2022 r. I jeśli znowu rząd im nie odpowie, podejmą kroki prawne.

Polskie przedsiębiorstwa zmagają się z dwoma potężnymi wyzwaniami w tym samym czasie. Hurtowe ceny energii elektrycznej na giełdzie osiągają zawrotne ceny i w czwartek za jedną MWh w dostawie na przyszły rok trzeba było zapłacić ponad 2 tys. zł. Część producentów nie ma jednak czasu się tym martwić, bo braki dwutlenku węgla na rynku sprawiają, że i tak nie będą mieli czego produkować.

Właściciele sklepów szykują się na ciężkie czasy. Ceny energii elektrycznej dla przedsiębiorstw nie są regulowane przez urzędników i rosną w zawrotnym tempie. Do marketów trafiają właśnie pisma od dostawców prądu, które na jesieni mogą zwiastować potężne podwyżki, ale dla... konsumentów.

Takie pytanie Rzecznik Praw Obywatelskich zadał Ministerstwu Klimatu. Do RPO dotarły bowiem skargi spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, które boją się, że bez żadnych działań osłonowych rachunki za energię wzrosną im nawet kilkukrotnie. A jak wiadomo, opłatami na koniec zostaną obarczeni zwykli mieszkańcy.

W akcie desperacji władze Świdnicy zaczęły wyłączać oświetlenie miasta w środku nocy. Protesty mieszkańców sprawiły, że latarnie włączono z powrotem. Zabawne? Nie dla lokalnych księgowych. Oszczędności na drożejącej energii szuka dzisiaj cała Polska. Samorządy wydadzą w przyszłym roku na prąd około 5 mld zł więcej niż w 2022 r.

Z cenami energii jest jak ze stopami procentowymi – mają być wysokie, żeby ludzi zabolało i zaczęli w końcu oszczędzać. Jak zaboli wystarczająco, w ciągu 2-3 lat moglibyśmy mniejszych zużycie paliw kopalnych tak, że wcale nie musielibyśmy panicznie biegać po świecie, szukając, jak zastąpić dostawy z Rosji. I zrobilibyśmy milowy krok w transformacji energetycznej. Tylko że rząd nam w tym przeszkadza, sypiąc pieniądze na lewo i prawo, również bogatym.

Polski rząd kreuje się na strażnika rosnących rachunków za prąd. Przez to można mieć wrażenie, że tylko rząd nad Wisłą takim wsparciem obejmuje swoich obywateli, a reszta krajów UE ma to w nosie. Ale najnowsze opracowanie think-tanku Bruegel wskazuje, że to tylko subiektywne odczucie, bo prawda jest nieco inna.

Prąd w ciągu roku podrożał nam w Polsce ledwo o 5 proc., a średnio w całej UE o 30 proc., a w takiej Estonii to nawet o 130 proc. Gaz? Owszem, za niego płacimy już prawie o połowę więcej niż rok temu, ale Estonia płaci o 210 proc. więcej, a Bułgaria o 100 proc. Tylko ten nieszczęsny węgiel. To niby nasze czarne złoto, prezydent Duda niedawno opowiadał, że mamy go na 200 lat, a okazuje się, że to z nim mamy największy problem i to właśnie u nas drożeje najszybciej, jest o 150 proc. droższy niż rok temu, a w tym czasie w Niemczech podrożał jedynie o 18 proc.

W tym roku na razie podwyższane co chwilę stopy procentowe najbardziej drenują portfele Polaków. Ale za niedługo możemy być świadkami zmiany w tym zestawieniu na pozycji lidera. Coraz większym faworytem w tej kategorii są bowiem przyszłe ceny energii. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) już przestrzega, że to może być szok, jakiego Polacy jeszcze nigdy nie doznali. I to wcale nie jest to wina ani Putina, ani Tuska, a bardziej rekordowych marż spółek energetycznych.

Transformacja energetyczna jest konieczna, ale ktoś musi za nią zapłacić. Kto? My w rachunkach za prąd oraz w podatkach pośrednich i tych ukrytych. Ile? Przeciętny Kowalski w najbliższych latach zapłaci dodatkowo 2800 zł rocznie. Za kilkanaście lat – 30 tys. zł rocznie, a w drugiej połowie lat 40. – 64 tys. A to i tak dość ostrożne szacunki. Prof. Witold Orłowski wskazuje, że transformacja będzie nas kosztowała nie bilion, ale 1,7 bln zł. i to oficjalne wyliczenia rządu, tylko politycy wolą nie mówić o nich głośno. Ale to wcale nie znaczy, że gdybyśmy zostali przy węglu, nie zapłacilibyśmy nic. Przeciwnie, kosztowałoby nas to niewiele mniej, bo polska energetyka jest w ruinie i tak trzeba ją modernizować – wskazuje prof. Orłowski.

Wszyscy powinniśmy mocno trzymać kciuki, żeby rząd dotrzymał obietnicy i do końca czerwca wreszcie znowelizował nieszczęsną zasadę 10H. Bo jak wynika ze wspólnej analizy Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej i Instytutu Jagiellońskiego: im większy udział energii z lądowej energetyki wiatrowej, tym ceny prądu są mniejsze. Na razie jednak, bez zmiany przepisów, coraz bardziej na własnej skórze odczuwamy odwrotną relację, czyli za energię płacimy więcej, jak tylko mniej wieje.

Dwucyfrowa i ciągle galopująca tylko do przodu inflacja dopingowana jest przede wszystkim przez kryzys energetyczny, przez który ceny energii są na niespotykanym do tej pory poziomie. Droższy z miesiąca na miesiąc prąd to też coraz większy kłopot dla przewoźników kolejowych. Bardzo możliwe, że recepta będzie tylko jedna: kolejną podwyżka cen biletów na pociągi i ograniczenie połączeń.