Środowisko

To może być przełomowa opinia rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Także dla Polski. Wychodzi bowiem na to, że mieszkańcy UE mogą pozywać swoje kraje za zbyt zanieczyszczone powietrze. Biorąc pod uwagę to czym oddychamy w naszym kraju, trzeba na poważnie brać pod uwagę scenariusz, w którym za chwilę sądy zaleje fala pozwów od Polaków, którzy będą żądać odszkodowania za smog.

Warszawa, Kraków, Łódź, Rzeszów i Wrocław – na razie tylko tych reprezentantów ma Polska w grupie 100 unijnych miast, które zobowiązały się do walki ze zmianami klimatu i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2030 r. Właśnie rusza specjalny program Komisji Europejskiej, który ma zapewnić finansowanie na odpowiednim poziomie tych miejskich inicjatyw.

Miał zmienić zasady gry i wprowadzić rozszerzoną odpowiedzialność producentów (ROP) opakowań. Miał też wejść w życie na początku 2022 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska jednak twierdzi, że w pełni nowe regulacje mogą zacząć obowiązywać dopiero od 2025 r.

Warszawski Alarm Smogowy donosi na Twitterze, że polska stolica jest obecnie najbardziej zanieczyszczonym dużym miastem świata. Tak przynajmniej wynika z zestawienia przygotowanego przez IQAir, szwajcarską firmę zajmująca się technologią jakości powietrza. Te informacje musiały ominąć szerokim łukiem radnych Sejmiku Mazowieckiego, którzy kolejny raz nie zdecydowali się na zaostrzenie przepisów w tym zakresie i przy okazji nie przecięli energetycznej kroplówki z Rosją.

Poznaliśmy najnowszy ranking programu „Czyste Powietrze” ukazujący aktywność gmin w czwartym kwartale 2021 r. Trudno się dziwić, że przodują w tym gminy z województwa śląskiego. Zastanawia za to, że niektóre uzdrowiska i miejscowości wypoczynkowe tej walki o jakość powietrza nie podejmują w ogóle.

Czesi wykorzystali w sprawie kopalni Turów lukę prawną, która dotyczy też kopalni Polskiej Grupy Górniczej? „Rzeczpospolita” informuje, że Ministerstwie Klimatu i Środowiska wszystkiemu zaprzecza. Ale ekolodzy z polskiego Greenpeace zapowiadają, że nie odpuszczą. Już złożyli wniosek o unieważnienie w sumie kilkunastu koncesji na wydobycie węgla w dziewięciu kopalniach.

Zagęszcza się atmosfera wokół kopalni Turów. Za chwilę rząd dostanie rachunek od Komisji Europejskiej za niewykonywanie postanowień TSUE, swoją opinię przedstawi też rzecznik generalny unijnego Trybunału. A teraz jeszcze na dodatek Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie mocno skomplikował proces przedłużania koncesji dla polskiej kopalni do 2044 r.

Unia Europejska chce zbawić świat Zielonym Ładem i wypowiada wojnę węglowi na wszystkich możliwych frontach. Jednak największy producent czarnego złota kompletnie nic sobie z tego nie robi, a nawet fedruje jeszcze bardziej. Chiny właśnie informują o rekordowej produkcji węgla w 2021 r.

Rząd w sprawie nowych norm jakości węgla sam sobie narobił problemów. Z kolei branża wydobywcza powinna nieco uspokoić emocje, bo jak przekonują eksperci z Polskiego Alarmu Smogowego, ekogroszek będzie dalej sprzedawany, ale pod inną nazwą, niewprowadzającą klientów w błąd.

Nie udała się w Warszawie inicjatywa uchwałodawcza w sprawie wprowadzenia zakazu spalania węgla i drewna w domowych piecach na obszarze stolicy od jesieni 2023 r. Rada Miasta nie zgodziła się na takie rozwiązanie i smog będzie dalej dusił warszawiaków. Zakaz palenia paliwami stałymi obowiązuje w Krakowie już od 2,5 roku i przynosi rewelacyjne efekty.

Zdaniem polskiej minister klimatu i środowiska Anny Moskwy ostatnie rozmowy z Czechami w sprawie kopalni Turów były bardziej owocne niż 18 poprzednich tur negocjacyjnych. I do porozumienia jest już bardzo blisko. Nasi południowi sąsiedzi nie są jednak aż takimi optymistami.

Komitet Naukowy Koalicji Klimatycznej napisał list do szefów resortu edukacji i nauki i resortu klimatu i środowiska. Wzywają w nim do poszerzenia podstawy programowej w szkołach, tak żeby polscy uczniowie mogli od nowego roku szkolnego uczyć się o zmianach klimatu. Inicjatywa tyle mądra, co naiwna.

Temperatura powietrza spadła kilka kresek poniżej zera i w Polsce natychmiast rozpoczął się sezon smogowy. Znowu na mapie nie brakuje miast z przekroczonymi normami nawet o ponad 1000 proc. Dzięki „pomocy” ze strony okolicznych miejscowości we wtorek Kraków został miastem z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem na świecie.

Unia Metropolii Polskich apeluje o szybsze prace nad ustawą o rozszerzonej odpowiedzialności producentów i przepisami o systemie kaucyjnym. Samorządy od dłuższego czasu domagają się, aby odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami brali na siebie także producenci opakowań i towarów.

To koniec batalii sądowej, która się ciągnie od 2015 r. Wtedy Oliwer Palarz, założyciel Rybnickiego Alarmu Smogowego, pozwał Skarb Państwa za smog i fatalną kondycję powietrza. Sąd przyznał mu rację i zasądził 30 tys. zł odszkodowania.

Serwis Our World in Data przyjrzał się emisjom CO2 w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Polska w tym zestawieniu jest wysoko, ale o dziwo w Europie prym wiodą ci, którzy ostatnio mają do nas pretensje o to, że nie dbamy o środowisko.

Europejska Agencja Środowiskowa (EEA) przekonuje, że w Europie coraz mniej osób umiera przez zanieczyszczone powietrze. Tych zgonów byłoby jeszcze mniej, jakby państwa członkowskie na serio zaczęły traktować ustalone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) nowe kryteria jakości powietrza.

Dla polskich organizacji pozarządowych to zdecydowanie szerszy temat i cieszą się, że Główny Inspektorat Ochrony Środowiska przyjrzy się wpływowi na polskie gminy niemieckiej kopalni Janschwalde.

Anna Moskwa niestety nie zaliczyła dobrego debiutu w roli ministra klimatu i środowiska, na który liczyła. Po wyborach w Czechach miała szybko i w miarę bezboleśnie zakończyć spór o kopalnię Turów, ale nic z tego. Czesi odrzucili kolejną propozycję Polaków.

Smog znowu daje się we znaki. Tak naprawdę na terenie całego kraju mniej lub bardziej powietrze jest zanieczyszczone. Na zielonej pod tym względem mapie Europy jesteśmy wyraźną, czerwoną kropką.