Środowisko

Rozmowy na temat globalnego ograniczenia produkcji plastiku trwają już od 2014 r., ale chyba w końcu zbliżają się do szczęśliwego finału. Efektem ma być strategia podobna do tej podjętej wobec zmian klimatu. Obserwując jednak mizerię merytoryczną ostatnich Szczytów Klimatycznych ONZ, właściwie nie wiadomo, czy będziemy się cieszyć, czy płakać.

Polskie uzdrowiska mają w nosie smog i walkę o czyste powietrze. Nawet jak przekroczenie norm jakości powietrza idzie w tysiące procent. Z drugiej strony tamtejsi samorządowcy nie widzą nic zdrożnego w tym, że od turystów dalej pobierają opłatę klimatyczną. I tak się ta karuzela kręci od lat. Mam pomysł, jak ją zatrzymać. Wystarczy ustanowić dla Zdrojów specjalne normy powietrza. Ich przekroczenie skutkowałoby odebraniem statusu uzdrowiska. Czyli albo na serio walczymy ze smogiem, albo żegnamy się z opłatą klimatyczną.

Do tej pory jesienna aura raczej nas rozpieszczała i przy okazji rewanżowała się za bardzo zimny wrzesień, to i tak normy jakości powietrza były przekroczone w tysiącach i więcej procent. I to nie tylko tradycyjnie na południu kraju, tylko jak Polska długa i szeroka. Ale to tylko przygrywka. Będzie znacznie gorzej, co już pokazują wyniki badań, jak tylko temperatura znalazła się w okolicach 0 st. C.

Międzynarodowa organizacja pozarządowa zajmująca się ochroną przyrody EuroNatur wraz ze Stowarzyszeniem Ekologicznym EKO-UNIA, reprezentującym polską Koalicję Ratujmy Rzeki, oraz niemiecką organizacją Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (BUND), z ramienia Action Alliance Living Oder River, złożyły w czwartek do Komisji Europejskiej skargę przeciwko dalszemu niszczeniu cennego ekosystemu rzeki Odra. Ich zdaniem plany polskich władz naruszają jednocześnie kilka dyrektyw UE.

Komisja Europejska nie rezygnuje ze zrównoważonego rozwoju i tym razem na celownik wzięła ścieki komunalne. Brukselscy urzędnicy proponują nową dyrektywę w tym zakresie, która miałaby zastąpić 30-letnie regulacje. Ostrzejsze przepisy mają pomóc bardziej wyłapywać toksyny, czy mikroplastik. Polskie miasta na te wieści odpowiadają niezadowoleniem. Dlaczego? Bo o ile bywały kłopoty z realizacją dotychczasowych zasad, to w przypadku najnowszej dyrektywy - nie ma na to podobno żadnych szans.

O zimnym wrześniu już nikt nie pamięta, a ciepły październik dodatkowo nas rozochocił. Mijają też powoli słoneczne dni listopada, który w drugiej połowie ma udowodnić, że nieprzypadkowo jest przedostatnim miesiącem w roku. Na razie zmianę aury na chłodniejszą bardzo wyraźnie widać w badanych dotyczących zanieczyszczenia powietrza. Nic w tym dziwnego, wszak nie od dzisiaj w Polsce zimniejsze dni oznaczają większy smog, który jednak w tym roku może być rekordowy.

Airly będzie monitorować kondycję powietrza na całym świecie. Krajowi i zagraniczni inwestorzy ufają polskiej firmie i wierzą, że walka ze smogiem dopiero zacznie się na dobre. Dzięki temu udało się zebrać gotówkę, która pozwoli na światową ekspansję. Jak mówią szefowie startupu, to też pozwoli im bardziej zrozumieć naturę powstawania zanieczyszczenia powietrza i skutecznie mu się przeciwstawić.

Mówisz smog, myślisz Nowa Ruda. To dolnośląskie miasto jest nowym niechlubnym liderem rankingu smogowego rankingu Polskiego Alarmu Smogowego i wygrywa we wszystkich kategoriach. W tegorocznym rankingu królują małe i średnie miejscowości, a Krakowa, któremu na długo przykleiła się łatka „smoga wawelskiego”, nawet nie ma co w nim szukać. Dzięki wprowadzonemu kilka lat temu zakazowi palenia w piecach stolica Małopolski radykalnie poprawiła swój klimat.

Za chwilę mamy pożegnać słoneczną jesień. Będzie ponuro, ciemno, a przede wszystkim zimniej, co pewnie zaraz poskutkuje długimi kolejkami do punktów wymiany opon. Tym razem zanieczyszczenie powietrza może być rekordowe. Przecież państwowa spółka już handluje węglem brunatnym, a politycy radzą Polakom palić w piecach, tym co mają pod ręką. Smog już za kilka tygodni może być nie do zniesienia. Dobitnie świadczą o tym obecnie prowadzone pomiary, gdzie normy przekroczone o 1000 proc. i więcej stają się po prostu w Polsce standardem.

W Polsce nie dość, że normy jakości powietrza są dalekie od tych proponowanych przez Światową Organizację Zdrowia, to w dodatku teraz nikt nie będzie ich respektował. Rząd wszak dopuszcza paleniem węglem brunatnym i jakieś środowisko nie będzie w tym przeszkadzać. Tymczasem dla Brukseli obecny kryzys energetyczny to pretekst do dalszego zaostrzenia już obowiązujących norm, dzięki czemu walka o czyste powietrza ma być bardziej efektywna. Znowu podążamy z UE w zupełnie odmiennych kierunkach.

Tak, to nie pomyłka. Lasy Państwowe ogłosiły konkurs na promocję drewna, w którym do rozdania miały 100 mln zł. 100 ze 118 nagrodzonych w tym konkursie do instytucje kościelne albo z Kościołem powiązane. A wy głupi cieszyliście, że wam lasy chrustu pozwalają więcej nazbierać.

Tej zimy nie będzie dla nas ratunku i chyba przyjdzie sięgną po maski, ale tym razem nie w obronie przed koronawirusem a bardziej naszych płuc. Politycy mówią wszak wprost, żeby palić czym się tylko da. A do tego inflacja od miesięcy drenuje kieszenie Polaków. Jeżeli dodamy jedno do drugiego, to w efekcie mamy bardzo niebezpieczne połączenie. Jego skutkiem jest czerwona mapa Polski na tle Europy i normy powietrza przekroczone o co najmniej 1000 proc.

Przedstawiciele Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi uważają, że działalność Lasów Państwowych znalazła się poza jakąkolwiek kontrolą. Strona społeczna nie może doprosić się o żadne informacje, nikt nie odpowiada na pytania ekologów. Ci wkurzyli się i złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. Chodzi o bezczynność trzech nadleśnictw w Bieszczadach i na terenie Puszczy Karpackiej. Poprosiliśmy Lasy Państwowe o komentarz. Ciekawe, czy się doczekamy?

Coraz głośnie robi się znowu o kopalni Turów. Najpierw Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał decyzję środowiskową, która pozwala fedrować w tej odkrywce nawet do 2044 r. Teraz z kolei głos podnoszą czeskie i niemieckie organizacje pozarządowe, które skarżą się do Komisji Europejskiej na rząd w Pradze, który wziął od Polski wynegocjowane odszkodowanie i już - zdaniem skarżących - nie przejmuje się ani tamtejszym środowiskiem, ani skarżącymi się na ciągły brak wody mieszkańcami.

Przepisy dotyczące systemu kaucyjnego miały być przyjęte najpóźniej w połowie tego roku. Zamiast tego po wakacjach pojawił się kolejny projekt. Eksperci po jego lekturze są zszokowani, bo wychodzi na to, że nikt ich uwag w Ministerstwie Klimatu i Środowiska nie posłuchał. Dziwne, prawda?

Jeśli rząd jakiś projekt ustawy lubi, to gwarantuje mu turbo przyspieszenie przy procedowaniu w Sejmie. Szast-prast i po sprawie. Nie traci czasu na opinie ekspertów i konsultacje społeczne. No chyba że jakieś regulacje rządowi się nie podobają. Wtedy mamy do czynienia z ustawicznym przekonywaniem społeczeństwa, że ciągle są konsultowane i analizowane. Tak było z normami jakości węgla, tak jest też z zasadą 10H i systemem kaucyjnym. Rozmawiamy o tym z Filipem Piotrowskim ze Stowarzyszenia Zero Waste.

Prokurator Generalny nie zgadza się z zeszłorocznym wyrokiem w sprawie Oliwiera Palarza, któremu zasądzono 30 tys. zł za naruszenie jego dóbr osobistych z powodu zanieczyszczenia powietrza w Rybniku. Zdaniem Prokuratora Generalnego to roszczenie jest bezzasadne.

Zanieczyszczenie powietrza w polskich kurortach już w zeszłym roku biło po oczach. Wtedy zaczęto też głośniej nawoływać do rezygnacji z opłaty klimatycznej, która nie ma większego związku z rzeczywistością. Smog w uzdrowiskach w tym sezonie będą rekordowe, przekroczenia norm idą już nie w setki, lecz tysiące procent.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (GDOŚ) wydał decyzję środowiskową dla kopalni odkrywkowej Turów. To furtka, dzięki której PGE może fedrować w tej odkrywce aż do 2044 r. Spółka nie odpowiedziała na naszą prośbę o komentarz. Nic też o tym nie wie czeskie Ministerstwo Środowiska, które zgodnie z podpisana umową z polskim rządem, ma otrzymywać informacje o tej kopalni na bieżąco.

W Polsce walka o zdrowy oddech właśnie zawinęła na kołku. Nie ma i na razie nie będzie nowych norm jakości węgla, nikt też tej zimy nie będzie zbytnio przejmować się kryteriami dotyczącymi kondycji powietrza. Małopolska już przełożyła w czasie swoją uchwałę antysmogową, a kilka innych województw też chce iść tym tropem. A Sejm chce zgody na sprzedaż węgla brunatnego. Tymczasem o ile wcześniejsze dane Europejskiej Agencji Środowiskowa o wpływie brudnego powietrza na nasze zdrowie wprawiały w osłupienie, to najnowsze doniesienia naukowców po prostu przerażają.