Felieton

Wydarzeniem, które przez kilka dni w największym stopniu przykuwało uwagę tak zwanych rynków, czyli inwestorów, banków, funduszy wszelkiego typu, ekonomistów i komentatorów w mediach było nadchodzące bankructwo Rosji.

Pojawia się coraz więcej prognoz wskazujących na to, że rosyjskie PKB spadnie w tym roku o 12 proc. 15 proc. a może nawet i o 20 proc. Taki będzie efekt szeregu sankcji gospodarczych nakładanych na Rosję w skali dotąd niespotykanej. Wygląda na to, że Zachodowi w kilka dni udało się doprowadzić jedenastą gospodarkę  świata do poważnego załamania.

Coraz więcej ekonomistów uważa, że inflacja w Polsce przekroczy 10 proc. i to pomimo obniżek VAT-u i akcyzy na gaz, prąd i paliwa. To, co w tej chwili dzieje się na rynkach, wygląda jak surowcowa panika. Inwestorzy dyskontują scenariusz, w którym za chwilę Europa zostanie odcięta i od rosyjskiego gazu i od rosyjskiej ropy. Zresztą to drugie chyba w dużym stopniu już się stało niejako oddolnie bez żadnych oficjalnych sankcji.

Biedronka, Lidl i Żabka to tylko niektóre z sieci handlowych, które tuż po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę postanowiły dołączyć do ekonomicznych sankcji wymierzonych w rosyjską gospodarkę. Nasze skrzynki zostały zalane mailami deklarującymi wycofywanie z półek produktów pochodzących z Rosji i Białorusi. Mam złą wiadomość: po zapytaniu o jakie dokładnie produkty chodzi, sieci nabrały wody w usta. Szczyt żenady pobiła Biedronka, która przy okazji uznała za stosowne pochwalić się promocjami.

Wiecie, kto zgarnia więcej z 500+? Wcale nie najbiedniejsi, ale 20 proc. najlepiej zarabiających Polaków. A wiecie, kto miał skorzystać najbardziej z nowej ulgi dla rodzin z co najmniej czwórką dzieci? Najlepiej zarabiający i to po 2 tys. zł miesięcznie. Najbiedniejsi i tak podatku nie zapłacą, więc bez różnicy. A na zamrożeniu WIBOR-u? Też głównie 10 proc. najlepiej zarabiających Polaków. No to weźmy jeszcze Polski Ład - pod naciskami grup interesu reforma została tak zmodyfikowana, że zamiast kosztować budżet 6 mld zł będzie kosztować 16 mld - te 10 mld to prezent dla najlepiej zarabiających. A jednocześnie to właśnie oni najgłośniej dziś płaczą, że żyje im się coraz trudniej, a Polska ich smutku nie dostrzega.

W styczniu z obiegu w Polsce zniknęło prawie 25 mld złotych. Widać to w danych opublikowanych niedawno przez Narodowy Bank Polski. Takie ubytki w podaży pieniądza zdarzają się od czasu do czasu, w samym zdarzeniu nie ma więc nic szokującego, chociaż mimo wszystko to rzadkość.

Są takie momenty, w których można zwątpić w sens samoograniczania się w imię redukcji emisji gazów cieplarnianych. I to jest właśnie taki moment. W ciągu półtora roku z samej tylko Wielkiej Brytanii w powietrze wzbiło się prawie 15 tys. praktycznie pustych maszyn. A ta liczba cały czas rośnie. Jeśli wierzyć ekologom, za chwilę tzw. ghost flights wyemitują tyle, ile mieszkańcy Radomia przez cały rok.

W piątek, dzień po ataku Rosji na Ukrainę, krachu na moskiewskiej giełdzie i załamaniu kursu rubla, doszło do cudownego odrodzenia rosyjskich aktywów. W swojej naiwności wolałbym oglądać, jak kontrolowane przez Kreml koncerny energetyczne płacą za barbarzyńską agresję na Ukrainie. Niestety zieleń na giełdzie w Moskwie szydzi sobie z mojej naiwności, tak samo jak szydzi z prezydenta USA.

Zachód srogo się oszukał racjonalnie analizując podstawy do rozpoczęcia wojny Rosji z Ukrainą. Finansowo Władymir Putin może tylko stracić, eksperci mówią o miliardach dolarów, jakie rosyjski prezydent już na starcie utopi w konflikcie, nic w zamian nie zyskując. Ale w tej wojnie nie chodzi o pieniądze.

To był eksperyment, którego Polacy potrzebowali, ale o jego wynikach pewnie woleliby nie wiedzieć. Polski Instytut Ekonomiczny zastawił sidła na pracodawców i pokazał nam, w czym tkwi jeden z głównych problemów rynku pracy. Polscy szefowie ignorują potężną grupę społeczną w postaci seniorów, a reszcie każą tyrać ponad siły. Bo wiecie, brakuje rąk do pracy.

Nic tak nie broni idei, jak jej kiepska krytyka. Klasa średnia chyba wzięła sobie tę zasadę do serca, bo uparcie próbuje zdyskredytować przeciwników Polskiego Ładu, serwując opinii publicznej oderwane od życia problemy i niezrozumiałe porównania. A na deser funduje nam bajkę o celowym dorzynaniu lepiej zarabiających Polaków za pomocą podnoszenia stóp procentowych. Na miejscu premiera Morawieckiego kończyłbym właśnie pisać replikę, ośmieszyłbym oponentów i ogłosił, że skoro tak wyglądają zarzuty wobec reformy, to znaczy, że działa świetnie.

Przedstawiciele Solidarności mogą tupać nogami z wściekłości, ale Polacy już zdecydowali. Chcą chodzić do sklepów w niedzielę. Ba, są skłonni poświęcić cały poranek, cierpiąc katusze w gigantycznych kolejkach, rezygnować z części asortymentu i godzić się na kulejącą samoobsługę. Byleby tylko zrobić na złość ustawodawcy.

Z polityką prorodzinną PiS jest jak ze strzyżeniem świni: dużo kwiku, mało wełny. A przy okazji Polskiego Ładu wyszło nawet jeszcze gorzej, bo nie dość, że wełny jest mało, to jeszcze premier Morawiecki zaciął pacjenta kilka razy maszynką.

Limity cen w programie mieszkań bez wkładu własnego w niektórych miastach są takie, że niemal nie będzie się dało skorzystać z programu. A minister Piotr Uściński na to: bardzo dobrze, rynek skoryguje ceny, żeby dostosować się do tych limitów. Tak? No w takim Szczecinie to musiałby nastąpić krach, bo średnia cena na rynku pierwotnym to 8577 zł za mkw zł, a maksymalna cena w programie: 5810 zł. Czekamy więc na korektę cen o 32 proc.

Politycy podchwycili pomysł ratowania kredytobiorców od Victora Orbana. Najpierw Lewica zaproponowała dopłaty do rat i zamrożenie WIBOR-u. Teraz PO mówi, że zamrażaniem WIBOR-u się brzydzi, ale tak naprawdę proponuje coś niemal identycznego. Choć PO obciąża banki, to te na razie mogą odetchnąć. Na Węgrzech to one wzięły na siebie całkowity koszt ratowanie kredytobiorców. Oczywiście co się odwlecze, to nie uciecze. Do wyborów parlamentarnych mamy co najmniej rok. A propozycje Lewicy i PO pojawiły się w odstępie tygodnia. To może być dopiero początek.

Nie zamierzam w nieskończoność wypominać wicepremierowi Sasinowi poprzednich wpadek. Ale tak się składa w promowany przez szefa MAP model transformacji energetycznej nie wierzę. Tak jak w amerykańskie dolary, które ni stąd, ni zowąd mają nagle wspomóc polskie spółki energetyczne.

Prawnicy, których obserwuję w sieciach społecznościowych twierdzą, że wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie legalności tak zwanego mechanizmu warunkowości był pierwszym, który można było oglądać live. A zatem to moment rewolucyjny.

Czepiam się, ale nawet jeśli dopłaty do kredytów, które mają finansować wszyscy Polacy, czy zamrożenie WIBOR-u, który miałyby sfinansować banki z własnej kieszeni, miałoby dotyczyć tylko pierwszego kredytu zaciągniętego na własne potrzeby mieszkaniowe, to i tak wątpliwy pomysł, bo to pomoc najbogatszym kosztem biedniejszych – pisze Agata Kołodziej. (Fot. Łukasz Radziejewski/Unsplash)

Dziur w Polskim Ładzie jest tak wiele, że jeden zespół w Ministerstwie Finansów pracuje nad tym, żeby je doraźnie łatać, ale inny prawdopodobnie układa całą reformę od nowa, co oznacza, że jak im się uda, Polski Ład może zostać odwołany, a na jego miejsce ogłoszony Nowy Ład+. A jak się nie uda? Wtedy asekuracją są przygotowywane równolegle łaty. Ciekawe, czy poradzą one sobie z bublem numer 1500100900, czyli koniecznością zapłacenia podatku od podatku? Na szali są przegrane wybory i utrata władzy przez PiS.

Zakaz kupna mieszkania w celach inwestycyjnych, wywłaszczenie wielkich funduszy zajmujących się najmem, czy wreszcie regulowane ceny najmu. Politycy w kolejnych krajach zaczynają rozumieć, że na problemy mieszkaniowe obywateli nie da się już dłużej odpowiadać: zmień, pracę, weź kredyt. No, chyba że mówimy o Polsce.