Energetyka

Na polskim rynku stacji paliw zdominowanym przez Orlen może pojawić się potężny gracz. Saudyjski koncern Aramco przymierza się do stworzenia partnerskiej sieci stacji pod własnym szyldem, która musiałaby kupować paliwa wyłącznie od Aramco Fuels Poland. Ekspansję saudyjskiego giganta w Polsce umożliwiła tak zwana fuzja Orlenu i Lotosu, w ramach której Aramco przejęło kontrolę nad rafinerią w Gdańsku i siecią hurtowni Lotosu.

Przed nami podwyżka cen gazu dla odbiorców indywidualnych. Od nowego miesiąca możecie się spodziewać nowych o wiele wyższych stawek i rachunków. Dotyczy to również 2-3 mln Polaków, którzy korzystają z pieców gazowych – w ostatnich miesiącach najpopularniejszego źródła ogrzewania, finansowanego z programu Mój Prąd. Oni podwyżki rachunków odczują najbardziej.

Miało być całkiem nowe otwarcie, a emocje miały ustąpić miejsca logice. Bo przecież transformacja energetyczna miała być jednym z priorytetów rządu Donalda Tuska. Ale już teraz wiadomo, że takie były jedynie plany, z których nic na razie nie wyszło. Kolejne organizacje piszą w tej sprawie do szefa rządu i apelują o przyspieszenie. Greenpeace Polska z kolei ocenił pierwsze półrocze rządu pod względem realizacji umowy koalicyjnej w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Jest bardzo źle.

Parę dni temu w przygranicznym Cieszynie normy jakości powietrza dla pyłów zawieszonych PM10 przekroczone były o 2189 proc. Ale w Polsce na nikim nie robi to już żadnego wrażenia, a na pewno nie na rządzie, który kolejny raz w strachu przed górniczym gniewem modyfikuje swoje pierwotne plany. Kosztem naszego zdrowia.

Ember dowodzi, że Unia Europejska ma obecnie najczystszy miks energetyczny na świecie. Od ogłoszenia Zielonego Ładu przez Brukselę w styczniu 2020 r. przeszedł nieprawdopodobną metamorfozę. I pewnie myślicie, że węglowa Polska do tego raczej się nie przyczyniła. Mylicie się, my też mamy swój udział w coraz bardziej zielonej energetycznie Europy.

Program Mój Prąd skierowany jest do właścicieli gospodarstw domowych, którzy zamontowali instalację fotowoltaiczną albo inne urządzenia zwiększające autokonsumpcję. W 2024 roku ponownie będzie można otrzymać dotację. Jakie warunki należy spełnić?

Chociaż wszystko wskazuje na to, że ustalenia zapisanie w porozumieniu paryskim względem wyhamowania globalnego ocieplenia móżmy już wyrzucić do kosza, to wcale nie oznacza, że światowa transformacja energetyczna jest w powijakach. Los paliw kopalnych wydaje się przesądzony. Do słownych deklaracji w końcu dołączyły pieniądze. Zdaniem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) rozdźwięk finansowy między OZE a gazem, ropą i węglem będzie się w kolejnych latach pogłębiał.

Setki pomp ciepła pochodzących spoza UE zostało niedopuszczonych do sprzedaży na polskim rynku z powodu niespełniania obowiązujących wymagań bezpieczeństwa. Takie są efekty kontroli tych urządzeń grzewczych, którą przeprowadził UOKiK wraz ze skarbówką. Na 564 sprawdzonych pomp ciepła produkowanych poza Unią Europejską aż 94 proc. nie spełniało norm.

To bezsprzecznie najbardziej popularny program wśród Polaków. W pięciu dotychczasowych odsłonach na dotacje poszło 2,6 mld zł. I za każdy razem trzeba było wcześniej, niż to pierwotnie zakładano, kończyć nabór wniosków, ze względu na wyczerpanie środków. Czy w trakcie szóstej edycji programu Mój Prąd, która ma wystartować we wrześniu, będzie tak samo? Bardzo możliwe, chociaż nie wszystkim przypadną do gustu nowe zasady.

Komisja Europejska nie zbacza z wcześniej obranego kursu i dalej dąży do ograniczania emisji gazów cieplarnianych, w czym ma jej pomóc unijna dyrektywa budynkowa EPBD. Cały czas jesteśmy przed włączeniem do systemu handlu emisjami, także tych pochodzących z nieruchomości. Tymczasem wyniki badania, zleconego przez ING Bank Śląski, nie pozostawiają złudzeń: Polacy nie są na te zmiany przygotowani. Po prostu brakuje nam wiedzy.

Już po publikacji 11. edycji raportu „Energetyka wiatrowa w Polsce”. Opracowanie z jednej strony zwraca uwagę na liberalizację przepisów (zniesienie zasady 10H), a z drugiej na konieczność odblokowania funduszy europejskich, które powinny posłużyć do modernizacji i rozbudowy naszych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Bez tego transformacja energetyczna w Polsce nie ma szans.

Polski Alarm Smogowy kolejny raz pochylił się nad roczną statystyką programu Czyste Powietrze. Wyniki mocno różnią się od tych liczących składane wnioski uruchomienia w 2018 r. rządowej inicjatywy koncentrującej się na wymianie kopciuchów. W zestawie 30 najbardziej aktywnych gmin w 2023 r. dominują reprezentanci jednego województwa. Za to przedstawicieli tego uchodzącego za najbardziej zanieczyszczone – nie ma tam wcale.

Po tym, jak węgiel koksowy ponownie uznano za surowiec strategiczny UE, mogło się wydawać, że nie trzeba się w następnych latach martwić o los Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW). Ale kłody pod nogi rzuca również firmie rozporządzenie metanowe. Do tego dochodzi gorsze wydobycie. W efekcie akcje JSW nurkują i są obecnie najtańsze od ponad trzech lat.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska cały czas pracuje nad nowymi normami jakości dla paliw stałych, w tym też dla węgla, których zadaniem jest między innymi walka z greenwashingiem. Od lat na szczycie tych zielonych oszustw jest nazwa „ekogroszek”, która sugeruje, jakoby do pieców trafiał ekologiczny opał, który żadnej szkody otoczeniu nie czyni. Nie od dziś wiadomo, że to bujda na resorach, co nie przeszkadza producentom wykorzystywać ją na całego.

Kolejny miesiąc funkcjonuje nowe Ministerstwo Przemysłu, fotele prezesów spółek wydobywczych i energetycznych już obsadzono nowymi ludźmi. A z węglem jak było źle, tak dalej jest kiepsko. Podane przez Agencję Rozwoju Przemysłu (ARP) wyniki za kwiecień nie pozostawiają żadnych złudzeń. Produkcja i sprzedaż szorują po dnie. Na przykopalnianych zwałach ostatni raz tak dużo węgla było trzy lata temu. Powinno być tanio, prawda? Otóż nie, przy cały czas rosnącej liczbie górników i słabnącej sprzedaży polski węgiel nigdy nie będzie tani dla tych, którzy będą jeszcze chcieli go kupować.

Gorąco na linii rząd - prosumenci. Właściciele paneli słonecznych mają już powyżej uszu zbyt dużych rachunków za prąd i obietnic bez pokrycia. Kreślono przed nimi wizję oszczędnego i ekologicznego źródła ciepła, a tymczasem wielu z nich nie potrafi zawiązać teraz koniec z końcem. Być może za chwilę dojdzie do spotkania na szczycie, żeby nie doszło do eskalacji konfliktu, przez który ucierpieć może nasz cały system elektroenergetyczny.

Taniejąca ropa i umacniający się złoty oznaczają, że tankujący na stacjach w Polsce mogą się spodziewać, że ceny paliw nadal będą spadać. Analitycy rynku paliw prognozują, że za litr najpopularniejszych paliw będziemy w przyszłym tygodniu płacić o kilka groszy mniej niż obecnie. Szczególnie zadowoleni mogą być właściciele diesli, bo po wielu miesiącach płacą za paliwo mniej niż właściciele samochodów benzynowych. Z drugiej strony spadki cen mogłyby być większe, bo obecnie stacje korzystają na sytuacji i podnoszą marże.

Miesięcznik Forum Energii za maj 2024 r. nie pozostawia żadnych wątpliwości. Rośnie generacja energii odnawialnej z paneli fotowoltaicznych i z wiatraków. W efekcie OZE znalazły się na rekordowym, nigdy wcześniej niespotykanym poziomie. A co z paliwami kopalnymi? Zero niespodzianki: miesiąc za miesiącem idą coraz bardziej w odstawkę.

Kartel OPEC+ podjął zaskakującą decyzję o stopniowym zwiększaniu wydobycia ropy od września, ale nie musimy czekać na spadek cen tego surowca oraz paliwa na stacjach co najmniej do rozpoczęcia roku szkolnego. Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego oceniają, że na polskim rynku paliw w czerwcu prawdopodobnie będą trwały obniżki.

Będzie bardzo źle albo jeszcze gorzej: polskie kopalnie nie będą miały innego wyjścia, jak tylko zamknąć swoje podwoje na wiele lat przed harmonogramem z umowy społecznej rządu z górnikami. Na bruk przez to wylądują dziesiątki pracowników, a co jeszcze gorsze: Polskę zaleje węgiel z importu, co zepchnie polskie górnictwo na skraj bankructwa. Taką argumentację słyszeliśmy, jak nowe normy jakości paliw stałych chciał wprowadzić rząd Zjednoczonej Prawicy. I słyszymy też je teraz po tym, jak dowiedzieliśmy się o najnowszych planach Ministerstwa Klimatu i Środowiska.