Emerytury

Rząd zobowiązał się, że wydłuży efektywny wiek emerytalny, czyli przekona Polaków, żeby nie odchodzili na emeryturę od razu, kiedy tylko mogą, ale jeszcze chwilę popracowali. Złożył nawet taką deklarację przed UE. Tylko że dzieje się dokładnie odwrotnie. Seniorów nie przekonuje, że zaledwie trzy lata dłuższej pracy da im emeryturę wyższą o nawet połowę i coraz częściej odchodzą z pracy natychmiast, gdy wybije dzwon.

Od lat zasypywani jesteśmy informacjami na temat starzenia się polskiego społeczeństwa. Wobec małego przyrostu demograficznego coraz częściej zastanawiamy się nad tym, kto będzie pracował na nasze emerytury. Według badań Prudential Family Index tylko co ósma osoba w Polsce deklaruje, że oszczędza dodatkowe środki na emeryturę. Co trzecia dopiero planuje oszczędzać w przyszłości, a 14 proc. nie odkłada, bo sądzi, że nie musi.

Demografia działa mocno na niekorzyść polskiego systemu emerytalnego. Liczba urodzeń spada w zastraszającym tempie, a to sprawia, że nasze społeczeństwo starzeje się i w przyszłości stosunek liczby osób w wieku produkcyjnym do liczby osób na emeryturze będzie niezwykle niekorzystny, co oznacza niedobór pieniędzy na świadczenia. To jednak będzie kiedyś, na razie Fundusz Ubezpieczeń Społecznych to okaz zdrowia i urody, ponieważ dobra sytuacja na rynku pracy oraz duża liczba legalnie pracujących obcokrajowców sprawiają, że do ZUS-u płynie szeroki strumień pieniędzy.

Podnieść rękę, kto uważa, że jest okradany, bo nasze pieniądze wypłacane na emeryturze są opodatkowane podwójnie – raz co miesiąc przy wypłacie pensji, a potem drugi raz po latach przy wypłacie emerytur ze zgromadzonego na starość kapitału w ZUS?

Polacy liczą się z tym, że będą musieli pracować po osiągnięciu wieku emerytalnego. W najnowszym „Barometrze Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service takiej odpowiedzi udzieliło 55 proc. badanych, o 5 punktów procentowych więcej niż rok temu. Wyższa emerytura dla 38 proc. pracowników to najważniejszy argument do wydłużenia aktywności zawodowej.

Ostatnie dane na temat PPK mówią, że w programie uczestniczy ok. 35 proc. Polaków. Ale to dane sprzed łapanki, która ruszyła 1 marca, czyli automatycznego zapisu 8 mln pracowników. Kto nie chce odkładać na emeryturę w PPK, ten znów musi się wypisać. Ilu Polaków dało się złapać na ten trik i zostało w PPK? Dane niby będą znane dopiero w maju, ale my już wiemy.

Od przyszłego roku Polacy staną się wyedukowani emerytalnie, mają być ciekawi, ile pieniążków już zgromadzili na starość na wszystkich swoich kontach i będą mogli to łącznie zobaczyć w jednym miejscu w aplikacji mObywatel. To ma być emerytalny game changer. PFR ekscytuje się, że takie zabawki buduje, ale okazuje się, że koledzy z Holandii już takie zabawki mają od dawna. I nikt nie chce się nimi bawić.

Rząd przymierza się do przywrócenia wcześniejszych emerytury dla nauczycieli, a odpowiednia ustawa ma być już nawet gotowa, ale resort edukacji i nauki jeszcze przeprowadzi konsultacje ze związkami nauczycielskimi. Wygląda na to, że minister Przemysław Czarnek zdecydował się wprowadzić w życie plan zmniejszenia liczby nauczycieli z powodu niżu demograficznego, ale niewiadomą pozostaje wysokość takich wcześniejszych świadczeń. Są poważne obawy, że nie pozwolą na normalną egzystencję.

Długość życia według GUS znowu rośnie, a to znaczy, że emerytury będą niższe. O ile? Średnio o 6 proc., przy czym mowa nie o wszystkich świadczeniach, ale tylko nowych, o które seniorzy złożą wnioski. Obniżone emerytury będą dotyczyć tych, którzy przejdą na garnuszek ZUS-u od kwietnia.

Niby nie ma co robić dramy – pieniądze z PPK wypłaciło 60 tys. Polaków, a wszystkich uczestników PPK jest 2,5 mln. Ale chyba ciekawsze, jak do tego doszło. PFR, który nadzoruje program PPK, chciał Polaków uspokoić, że PPK nie są jak OFE, a pieniądze odkładane tam na starość są naprawdę prywatnymi pieniędzmi i państwo ich nigdy nie zabierze, więc na dowód rozkręcił akcję, że te pieniądze można sobie w każdej chwili wypłacić. No i Polacy zamiast przekonać się do PPK, wypłacili kasę i sobie poszli.

Niepełnosprawni muszą żyć za 1588,44 zł brutto. Nie da się. Walczą więc w Sejmie o podniesie renty socjalnej do poziomu minimalnego wynagrodzenia 3490 zł brutto. Wiecie, ile by to kosztowało budżet państwa? 11-krotnie mniej, niż rząd ostatnio lekką ręką rozdał bogatym niepotrzebującym żadnej pomocy na dodatki energetyczne, żeby im smutno nie było i żeby się nie wściekali, że z powodu podwyżek rachunków muszą kupować awokado w Biedronce zamiast w butiku warzywnym.

Trwający od 1 marca autozapis do PPK sprawił, że ten alternatywny program emerytalny stał się tematem rozmów Polaków. Wiele osób podchodzi do niego z dużą nieufnością, reagując alergicznie na próbę dopisania ich z automatu oraz przede wszystkim obawiając się powtórki z OFE. Czy słusznie? Nie za bardzo, bo jest sposób, by na PPK korzystać i nie ryzykować potencjalnej utraty zgromadzonych środków.

Niemal o 15 proc. wyższe świadczenia popłyną już od wtorku 1 marca do emerytów i rencistów. Niektórzy nazwą to „podwyżką”, ale co do zasady jest to jedynie urealnienie świadczeń i dostosowanie ich do aktualnych cen. Co do zasady, bo minimalną kwotą waloryzacji jest 250 zł, czyli niektórzy dostaną realną podwyżkę. Dla beneficjentów ważne jest też to, że waloryzacja nastąpi z urzędu, czyli nie trzeba nic robić. Dla beneficjentów ważne jest też to, że waloryzacja nastąpi z urzędu, ZUS uspokaja, że jest całkowicie przygotowany na całą operację.

Kto tkwi jeszcze na polskiej giełdzie, ten gapa? OFE właśnie to zrozumiały i w styczniu wydały górę pieniędzy zebranych od przyszłych emerytów na zagraniczne akcje - dwukrotnie więcej niż na polskie. Jednocześnie popyt na akcje z GPW mocno zanurkował. Siedzicie na warszawskim parkiecie?

Ale najpierw zabierz babci dowód, nie na zawsze, tylko na sekundę, żeby sprawdzić, kiedy się urodziła. Jeśli pomiędzy 1 marca a 30 czerwca 1956 r., jest w luce, która powstała podczas zbyt częstego grzebania w systemie emerytalnym. Jej emerytura może zostać korzystnie przeliczona, tylko musi złożyć wniosek do ZUS. A kluczowe jest to, żeby wniosek złożyła do końca lutego, dzięki czemu zwiększy sobie świadczenie nawet o kilkanaście procent. Jeśli dostaje 2000 brutto, ZUS doliczy jej prawie 300 zł.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej potwierdziło, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wyniesie od 1 marca 2023 r. rekordowe 114,8 proc. (wskaźnik statystyczny, który oznacza wzrost o 14,8 proc). To więcej niż wskazywały rządowe prognozy, które zakładały wzrost świadczeń o 13,8 proc.

OFE w ubiegłym roku przyniosły wam stratę o ponad 16 proc., a środki w ZUS powiększą się co najmniej o 14,4 proc. Więcej: gdyby obligacje niby zabrane wam z OFE, nadal tam były, po ostatni roku też byłyby mniej warte, a dzięki temu, że są w ZUS, powiększą się o 9 proc. I co, łyso wam?

Jeśli dostaniesz przypadkowy przelew na swoje konto albo bankomat wypłaci ci za dużo gotówki, nie możesz sobie tych pieniędzy zachować, bo możesz mieć kłopoty z prawem. Jeśli jednak przez lata dostawaliśmy podwójną emeryturę z powodu błędu ZUS-u, nie musimy tych pieniędzy zwracać. Brzmi jak fake news? Możliwe, ale takie orzeczenie wydał polski Sąd Najwyższy.

Niebywałe, że coraz więcej Polaków jest skłonnych pracować dłużej, zanim przejdzie na emeryturę, natomiast gdyby ich zapytać o wydłużenie wieku emerytalnego, to tłumnie wykrzyknęliby, że nie ma mowy. Cała ta dyskusja w ostatnim czasie sprawiła, że Polacy chcą jeszcze szybciej kończyć pracę zawodową. Wiecie, co by się stało, gdyby w Polsce obniżono jeszcze bardziej wiek emerytalny?

Pamiętacie, jak zaledwie kilka miesięcy temu straszyli was, że przez Jacka Sasina PPK pójdą na dno, a wraz z nimi wasze emerytury? No, to dziś już te wasze plany znów są na plusie. A gdyby liczyć, jaka jest wasza stopa zwrotu z pieniędzy, jakie sami odłożyliście to okaże się, że przez trzy lata nikt nie zarobił mniej niż 80 proc.