Emerytury

Nie ma żadnego zagrożenia dla stabilności polskiego systemu emerytalnego w ciągu kolejnych dekad, a obecna sytuacja finansowa Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest bardzo dobra – w dużej mierze dzięki składkom odprowadzanym od dochodów legalnie pracujących cudzoziemców. Straszenie zbliżającym się upadkiem systemu emerytalnego w Polsce oraz twierdzenia, że ZUS to „piramida finansowa” nie wytrzymują konfrontacji z liczbami.

Obietnica „ubezpieczeniowości” ZUS polegająca na tym, że im więcej składek emerytalnych włożysz do systemu, tym więcej dostaniesz na starość, dla 70 proc. ludzi okaże się nieprawdą - mówi Bizblog dr Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji UW, który przyznaje, że polski system emerytalny jest niesprawiedliwy. I to nie dlatego, że ciągle składamy się na emerytury poprzednich pokoleń. Przeciwnie, właśnie kiedy przestaniemy, to będzie ten moment, w którym okaże się, że większość z nas otrzyma tylko minimalną emeryturę. To przez serię błędów zaszytych w systemie.

Według prognoz demograficznych, ludność Unii Europejskiej będzie z roku na rok coraz bardziej się starzeć. Statystycy Eurostatu przewidują, że do 2050 r. udział osób 55+ w populacji osiągnie ponad 40 proc. Na rynku pracy proces starzenia się społeczeństwa ma coraz większy wpływ i mimo tego, że pracodawcy jeszcze sceptycznie podchodzą do tematu zatrudniania osób 50+, to widzą potencjał i zaczynają doceniać zalety zatrudniania osób starszych.

Spróbujcie odwrócić to, jak patrzycie na ZUS, bo zwykle patrzycie nań jak na instytucję, która zabiera, a ona przecież daje! I nie mam tu na myśli wypłaty emerytur, ale to, że wasze pieniądze czekające na emeryturę przez lata są waloryzowane, nie leżą bezczynnie. A ponieważ procenty nie działają na wyobraźnię, to spójrzcie na konkretne kwoty: w czerwcu komuś, kto uzbierał na koncie w ZUS 450 tys. zł, Zakład dopisał dodatkowe 65 tys. Za nic, tak po prostu.

Mężczyźni w Polsce czują się dyskryminowani. Dlaczego? Bo kobiety mają lepiej — mogą pracować krócej. Nieważne, że przez to mają głodowe emerytury, znacznie niższe niż mężczyźni. I tak mają lepiej. To niesprawiedliwe. Wiek emerytalny powinien być równy dla obu płci — uznali związkowcy i idą poskarżyć się do Trybunału Konstytucyjnego. Oczywiście nie po to, żeby kobiety pracowały dłużej, ale po to, by wywalczyć kolejną obniżkę wieku emerytalnego dla mężczyzn.

Emerytura w wysokości co najmniej 68 proc. ostatniej pensji? Tak szacuje swoje przychody na starość połowa młodych Polaków w wieku 18-30 lat. Kolejne 30 proc. myśli, że ich emerytura wypłacana z ZUS-u będzie co najmniej w takiej wysokości, jak ich ostatnie wynagrodzenie. Padliście już ze śmiechu? To teraz zderzenie ze ścianą: ZUS ich emerytury szacuje raczej na jedną czwarta ostatniej pensji. 

Emerytury stażowe czekały, czekały, aż doczekały się na swój moment, żeby wyskoczyć z kapelusza. „Solidarność” od kilku lat wściekała się, a to na PiS, a to na prezydenta, że już dawno obiecali rozwiązanie, które wielu Polakom pozwoli przejść na emeryturę jeszcze wcześniej i ciągle nic. A tu proszę! I pewnie Polacy znowu dadzą się nabrać na ten trik.

Kiedy pisałam, że podwyżki składek ZUS od 2024 r., na które tak narzekają przedsiębiorcy, to dla nieprzedsiębiorców bardzo dobra wiadomość, bo świadczy, że ich pensje rosną, nie wspomniałam o jednej ważnej sprawie.

Polski system emerytalny jest niesprawiedliwy! To nie moja teza – tak uważają Polacy, aż 67 proc. Polaków. Tylko 2,9 proc. badanych zdecydowanie powiedziałoby, że jest sprawiedliwy, a jak dodać do tego jeszcze tych, co mówią, że „raczej tak”, wyjdzie tylko 19 proc., czyli mniej niż co piąty pytany. Ale spokojnie, wcale nie jesteśmy tacy wyjątkowi, inne narody też czują się pokrzywdzone. I teraz obłęd: najbardziej zadowoleni są Francuzi! Tak, ci sami, którzy od tygodni palą opony na ulicach.

Prezes GUS ogłosił w czwartek wysokość wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2023 r. To dane ważne dla emerytów, którzy nie osiągnęli pełnego wieku przechodzenia na garnuszek ZUS i cały czas dorabiają sobie do świadczenia. Z komunikatu wynika, że od 1 czerwca będą mogli zarobić znacząco więcej niż do tej pory.

Rząd zobowiązał się, że wydłuży efektywny wiek emerytalny, czyli przekona Polaków, żeby nie odchodzili na emeryturę od razu, kiedy tylko mogą, ale jeszcze chwilę popracowali. Złożył nawet taką deklarację przed UE. Tylko że dzieje się dokładnie odwrotnie. Seniorów nie przekonuje, że zaledwie trzy lata dłuższej pracy da im emeryturę wyższą o nawet połowę i coraz częściej odchodzą z pracy natychmiast, gdy wybije dzwon.

Od lat zasypywani jesteśmy informacjami na temat starzenia się polskiego społeczeństwa. Wobec małego przyrostu demograficznego coraz częściej zastanawiamy się nad tym, kto będzie pracował na nasze emerytury. Według badań Prudential Family Index tylko co ósma osoba w Polsce deklaruje, że oszczędza dodatkowe środki na emeryturę. Co trzecia dopiero planuje oszczędzać w przyszłości, a 14 proc. nie odkłada, bo sądzi, że nie musi.

Demografia działa mocno na niekorzyść polskiego systemu emerytalnego. Liczba urodzeń spada w zastraszającym tempie, a to sprawia, że nasze społeczeństwo starzeje się i w przyszłości stosunek liczby osób w wieku produkcyjnym do liczby osób na emeryturze będzie niezwykle niekorzystny, co oznacza niedobór pieniędzy na świadczenia. To jednak będzie kiedyś, na razie Fundusz Ubezpieczeń Społecznych to okaz zdrowia i urody, ponieważ dobra sytuacja na rynku pracy oraz duża liczba legalnie pracujących obcokrajowców sprawiają, że do ZUS-u płynie szeroki strumień pieniędzy.

Podnieść rękę, kto uważa, że jest okradany, bo nasze pieniądze wypłacane na emeryturze są opodatkowane podwójnie – raz co miesiąc przy wypłacie pensji, a potem drugi raz po latach przy wypłacie emerytur ze zgromadzonego na starość kapitału w ZUS?

Polacy liczą się z tym, że będą musieli pracować po osiągnięciu wieku emerytalnego. W najnowszym „Barometrze Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service takiej odpowiedzi udzieliło 55 proc. badanych, o 5 punktów procentowych więcej niż rok temu. Wyższa emerytura dla 38 proc. pracowników to najważniejszy argument do wydłużenia aktywności zawodowej.

Ostatnie dane na temat PPK mówią, że w programie uczestniczy ok. 35 proc. Polaków. Ale to dane sprzed łapanki, która ruszyła 1 marca, czyli automatycznego zapisu 8 mln pracowników. Kto nie chce odkładać na emeryturę w PPK, ten znów musi się wypisać. Ilu Polaków dało się złapać na ten trik i zostało w PPK? Dane niby będą znane dopiero w maju, ale my już wiemy.

Od przyszłego roku Polacy staną się wyedukowani emerytalnie, mają być ciekawi, ile pieniążków już zgromadzili na starość na wszystkich swoich kontach i będą mogli to łącznie zobaczyć w jednym miejscu w aplikacji mObywatel. To ma być emerytalny game changer. PFR ekscytuje się, że takie zabawki buduje, ale okazuje się, że koledzy z Holandii już takie zabawki mają od dawna. I nikt nie chce się nimi bawić.

Rząd przymierza się do przywrócenia wcześniejszych emerytury dla nauczycieli, a odpowiednia ustawa ma być już nawet gotowa, ale resort edukacji i nauki jeszcze przeprowadzi konsultacje ze związkami nauczycielskimi. Wygląda na to, że minister Przemysław Czarnek zdecydował się wprowadzić w życie plan zmniejszenia liczby nauczycieli z powodu niżu demograficznego, ale niewiadomą pozostaje wysokość takich wcześniejszych świadczeń. Są poważne obawy, że nie pozwolą na normalną egzystencję.

Długość życia według GUS znowu rośnie, a to znaczy, że emerytury będą niższe. O ile? Średnio o 6 proc., przy czym mowa nie o wszystkich świadczeniach, ale tylko nowych, o które seniorzy złożą wnioski. Obniżone emerytury będą dotyczyć tych, którzy przejdą na garnuszek ZUS-u od kwietnia.

Niby nie ma co robić dramy – pieniądze z PPK wypłaciło 60 tys. Polaków, a wszystkich uczestników PPK jest 2,5 mln. Ale chyba ciekawsze, jak do tego doszło. PFR, który nadzoruje program PPK, chciał Polaków uspokoić, że PPK nie są jak OFE, a pieniądze odkładane tam na starość są naprawdę prywatnymi pieniędzmi i państwo ich nigdy nie zabierze, więc na dowód rozkręcił akcję, że te pieniądze można sobie w każdej chwili wypłacić. No i Polacy zamiast przekonać się do PPK, wypłacili kasę i sobie poszli.