wiatraki

Dla wielu napędzanych już od wakacji letnich w 2021 r. przez Moskwę kryzys energetyczny był solidną nauczką dla Europy, która wcześniej bagatelizowała coraz większe uzależnienie od gazu z Rosji. Po tym, jak okazało się, że Putin ciągnie coraz bardziej za energetyczne sznurki, Bruksela już więcej w tego typu sidła miała nie wpadać, w czym miała pomóc własna produkcja energii i przede wszystkim dywersyfikacja dostaw, w przypadku energetyki wiatrowej też. Ale wychodzi na to, że znowu przegapiliśmy swoją szansę. I rosyjskie uzależnienie jedynie wymieniamy, na to chińskie.

Najnowszy miesięcznik Forum Energii wykazuje, że w październiku, na starcie czwartego kwartału 2023 r., odnawialne źródła energii (OZE) odpowiadały w naszym miksie energetycznym za rekordowe 27,2 proc. energii. Największy kawałek tego tortu należy zdecydowanie do farm wiatrowych. Zresztą wiatr w Polsce raptem tylko dwa razy wyprodukował więcej energii niż w zeszłym miesiącu: w styczniu i w lutym 2022 r.

Rząd pracuje nad kolejną edycją programu Mój Prąd i już padła zapowiedź w sprawie szóstej edycji. Nic dziwnego, bo każda była tak rozchwytywana przez Polaków, że środki finansowe wyczerpywały się bardzo szybko, a piąta odsłona dodatkowo bije rekordy popularności. Operatorzy od Czystego Powietrza pewnie zazdroszczą tym z Mojego Prądu, gdyż po prawie pięciu latach od uruchomienia programu antysmogowego wciąż nie można się doliczyć nawet 6 proc. wydatkowanych pieniędzy z budżetu tej inicjatywy.

Nawet najwięksi oponenci rządu muszą przyznać, że co jak co, ale program Mój Prąd okazał się strzałem w dziesiątkę. O popularności tej inicjatywy najlepiej świadczy fakt, że przeznaczone na nią środki wykorzystywane są przed terminem. Nie inaczej jest teraz, kiedy już po miesiącu od ogłoszenia nowej odsłony, wpłynęło już kilkanaście tysięcy wniosków. A za chwilę może być ich jeszcze więcej, bo rząd głowi się nad zmianą, która może okazać się kuszącą marchewką dla tysięcy Polaków.

Szwecja pobija kolejne rekordy energetyczne. Już w styczniu br. Skandynawom udało się wytworzyć 26 proc. energii z wiatru. W lutym ten wynik dodatkowo poprawili (27 proc.). Think tank Ember zwraca uwagę, że dzięki temu Szwedzi są chronieni przed wysokimi kosztami. A Polacy? Blokowanie zmian w ustawie wiatrakowej ma swoje konsekwencje. Ale teraz, już bez zasady 10H, musimy zacząć nadganiać stracony czas.

Decydują się losy ustawy wiatrakowej. Senat wrócił do odległości 500 metrów, ale w Sejmie to raczej nie przejdzie. Gdyby odległość budynków mieszkalnych od turbin nie stanowiła jednego z kamieni milowych, od realizacji których KE uzależnia wypłatę Polsce pieniędzy w ramach KPO, to Zjednoczona Prawica prawdopodobnie nie ruszałaby 10H. Tymczasem o przyjęcie senackich poprawek apelują przedsiębiorcy. A Urban Consulting wylicza, ile ich odrzucenie będzie kosztować samorządy terytorialne.

Rząd bardzo chce, żeby był i wilk syty i owca cała. Dlatego z jednej strony zwiększa odległość wiatraków od zabudowań, żeby tak uspokoić swój konserwatywny elektorat, ale z drugiej wiceszef Ministerstwa Klimatu i Środowiska w Senacie przyznaje, że wcześniejsze 500 metrów było o wiele lepszym rozwiązaniem dla polskiej gospodarki i twierdzi, że dołożenie kolejnych 200 m oznacza ubytek nawet 4 GW energii. Ale to przecież wcale nie znaczy, że Sejm za chwilę klepnie senackie poprawki. Niestety, ustawa wiatrakowa cały czas jest pod butem polityki i raczej się to w najbliższym czasie nie zmieni.

Bardzo długo żegnaliśmy zasadę 10H, która od 2016 r. skutecznie blokowała rozwój lądowej energetyki wiatrowej. Zjednoczona Prawica zdecydowała się na nowelizację tych przepisów dopiero przyparta do muru przez kamienie milowe, od realizacji których Bruksela uzależnia wypłatę środków w ramach KPO. Ale kolejne analizy wskazują, że decydując się na odległość 700 a nie 500 metrów, Sejm więcej popsuł, niż naprawił.

Na nic wyliczenia ekspertów wskazujące, że zwiększenie odległości wiatraków od zabudowań mieszkalnych z 500 do 700 metrów oznacza drastyczne ograniczenie mocy farm wiatrowych, które powstaną w najbliższym czasie. Mocno wyhamowuje też polską transformację energetyczną. Większość sejmowa postawiła na swoim. Greenpeace Polska uważa, że za tę bezmyślność rządzących zapłacimy, importując na potęgę gaz i węgiel.

Myślałem, że pogrzeb zasady 10H, która od siedmiu lat skutecznie blokuje rozwój energetyki wiatrowej, może nie będzie zorganizowany wzorcowo, ale raczej wszystko pójdzie w miarę składnie i zgodnie z planem. Być może wcześniej nowelizacja zasady 10H przegrywała z kretesem z doraźną polityką, ale tym razem na szali znalazły się przecież pieniądze z KPO.

Bardzo możliwe, że już za chwilę będziemy mogli ogłosić nowelizację zasady 10H, która od 2016 r. skutecznie hamuje rozwój lądowej energetyki wiatrowej. Zająć ma się tym Sejm na swoim kolejnym posiedzeniu, które zaczyna się już 7 lutego. I chociaż obecny projekt modyfikacji dotychczasowych przepisów pozostawia według ekspertów wiele do życzenia, to i tak będzie zdecydowanie lepiej niż do tej pory. Zwłaszcza, że polskie wiatraki mają kolejny rekord za sobą.

Kiedy już wydawało się, że większość rządowa w Sejmie więcej nie będzie kombinować z zasadą 10H, bo liczą się w pierwszej kolejności pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy, które mają dać Zjednoczonej Prawicy kolejne zwycięstwo w tegorocznych wyborach ,na ostatniej prostej przyjęto do rządowego projektu autopoprawkę. Zdaniem ekspertów w ten sposób zrobiono dwa kroki w tył i znowu lądowa energetyka wiatrowa w Polsce jest na krótkiej smyczy. Za parę lat będziemy tego bardzo żałować.

Wychodzi na to, że lobby antywiatrakowe w Zjednoczonej Prawicy jest wyjątkowo silne. Mimo wcześniejszych zapowiedzi rząd do końca czerwca nie przyjmie nowelizacji zasady 10H, która od sześciu lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej na lądzie w Polsce. Tylko że tym razem robienie Polaków w konia może okazać się bardzo kosztowne dla rządzących?.

Kolejna zapowiedź modyfikacji zasady 10H pobudziła wyobraźnie inwestorów, którzy uparcie wierzą w polskie odnawialne źródła energii. Jedną inwestycję wspiera konsorcjum banków. Druga to sprawka największego hiszpańskiego koncernu energetycznego, który obiecuje zabezpieczyć pod tym względem nawet 40 tys. polskich gospodarstw domowych.

Budowa turbin wiatrowych w Polsce przyspieszy? Po roku hibernacji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wrócił projekt zmiany tzw. ustawy odległościowej, a łagodniejsze zapisy ws. reguły 10H zostały zaakceptowane przez Stały Komitet Rady Ministrów.

Oficjalnie polski rząd odnawialne źródła energii bardzo popiera i dba o to, żeby rozwijały się w jak najszybszym tempie. Ale tak naprawdę wcale tak różowo nie jest. Wystarczy przeanalizować obowiązujące prawo. I wyjdzie, że niektóre przepisy od lat hamują energetykę wiatrową, a co gorsza w planach są regulacje, które będą też hamulcowym dla farm słonecznych.

Ikea nic sobie nie robi z tego, że pod względem pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł Polska ciągnie się w ogonie UE. Ingka Investments, spółka należąca do Grupy Ingka, właściciela Ikei, poinformowała, że znów inwestuje w budowę kolejnych farm wiatrowych i parku fotowoltaicznego o łącznej mocy 92 MW. Wyłożyła na ten cel 190 mln euro.

Rystad Energy szacuje, że w tym roku morska energetyka wiatrowa w Europie pobije dotychczasowe rekordy mocy. Tymczasem w Polsce wreszcie budzi się rząd i jeszcze w tym półroczu zapowiada nowelizację zasady 10H, która od lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej na lądzie. Ale eksperci jeszcze nie wiwatują. Wszak wcześniej takich zapowiedzi już kilka było.

W ostatnich dniach powiało na tyle, że pobiliśmy polski rekord energii z wiatru. To jednak kropla w morzu potrzeb. Bo jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny w minionym 2021 r. osiągnęliśmy największy poziom produkcji energii z węgla od ośmiu lat.

To będzie już któreś z rzędu podejście do modyfikacji panującej od ponad pięciu lat zasady 10H, która wyznacza minimalną odległość turbin wiatrowych od zabudowań. Projekt jeszcze musi zatwierdzić rząd i jak się to stanie, trafi do Sejmu, co może nastąpić do końca marca. I będzie parlamentarny bój z tymi, którzy sąsiedztwa wiatraków się boją.