tytoń

Jak wylicza KPMG, po przeanalizowaniu sytuacji w 38 krajach europejskich, Polska znalazła się wśród siedmiu państw z najniższą szarą strefą tytoniową, przy okazji z rekordowym też jej udziałem w tynku tytoniowym. Nic dziwnego, skoro od trzech lat wyraźnie rosną wpływy z tytułu akcyzy na wyroby tytoniowe. Ale za chwilę to wszystko może się zmienić nie do poznania. Bo rząd szuka pieniędzy i chce z tej akcyzy wziąć więcej i szybciej.

Mogłoby się wydawać, że w pogrążonej trzeci rok wojnie Ukrainie wszystkie siły, tak polityczne, jak gospodarcze mają podstawowy cel: obronić się przed najeźdźcą. Niestety, tamtejsza mafia tytoniowa ma całkiem inne plany i dalej zamierza kroić sztachetami ukraiński budżet. I jeżeli nawet komuś wpadnie do głowy zorganizowanie jakiejś akcji policyjnej i dokonanie przeszukania, to może się zdziwić. Bo policjantów najpewniej przywita prywatna armia karków, która z nakazów władzy nic sobie nie robi i stawia czynny opór.

Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić zakaz sprzedaży nieletnim e-papierosów, nawet tych, które nie zawierają nikotyny. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się właśnie projekt ustawy zaostrzającej przepisy dotyczące papierosów elektronicznych. Resort zdrowia chce zakazu reklamy i promocji tego typu wyrobów. To ban na papierze, tych przepisów nie da się wyegzekwować, a młodzi będą palić to samo co do tej pory - wskazują przeciwnicy nowych obostrzeń.

Nadarza się doskonała okazja, by dopiec palaczom, również e-papierosów (!) i zakazać palenia na balkonach, tarasach, a nawet oknach. Ministerstwo Zdrowia jest właśnie w trakcie konsultacji społecznych projektu nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu. Znalazł się tam między innymi zapis, by zakazać sprzedaży aromatyzowanych papierosów do podgrzewaczy czy jednorazowych e-papierosów.

Ministerstwo Zdrowia chce wdrożyć unijną dyrektywę zakazującą sprzedaży mentolowych wkładów tytoniowych do podgrzewania. Sęk w tym, że do ich produkcji wykorzystywany jest polski tytoń. Uprawiający go rolnicy twierdzą, że zakaz będzie dla nich kolejnym ciosem, po którym mogą się już nie podnieść. Rynek tytoniu podgrzewanego w 80 proc. tworzą mentolowe wkłady do podgrzewania. Teraz rolnicy apelują o pomoc do premiera Tuska.

Ministerstwo Zdrowia szykuje ustawę zakazującą sprzedaży w Polsce jednorazowych e-papierosów, a pomysł ten ma mieć pełne poparcie premiera Donalda Tuska. Takie informacje w środę przedstawiła minister zdrowia Izabela Leszczyna. Wprowadzenie takiego zakazu nie jest jednak prostą sprawą, ponieważ na taką ingerencję w rynek musi zgodzić się Komisja Europejska. Oglądać się na Brukselę nie musi za to rząd Wielkiej Brytanii, który szykuje całkowity zakaz sprzedaży papierosów od rocznika 2009.

Belgia idzie w ślady innych europejskich krajów, które stawiają sobie ambitne antynikotynowe cele. W przyszłym roku papierosy znikną z supermarketów, nie będą także sprzedawane na festiwalach. Ograniczenia wprowadzone zostaną również w mniejszych belgijskich sklepach.

W trakcie trwającego 10. szczytu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) padają propozycje, które mrożą krew w żyłach polskich plantatorów. Mówi się m.in. o zakazie stosowania filtrów w papierosach i o konieczności ograniczenia wszędzie upraw tytoniu. Z kolei pomysł, żeby podgrzewacze tytoniu i e-papierosy traktować na równie z samymi papierosami, spotkał się krytyką międzynarodowych środowisk medycznych.

Już średnio co dwunasty papieros w Europie pochodzi z nielegalnych źródeł. W ubiegłym roku w Unii Europejskiej wypalono 35,8 mld sztuk papierosów z czarnego rynku, co przełożyło się na miliardowe straty wpływów do budżetu Wspólnoty Europejskiej. Według raportu KPMG w 2022 r. Polska została liderem w walce z szarą strefą tytoniową. Wynik robi wrażenie, bo jest blisko dwukrotnie niższy niż unijna średnia, gdzie rynek nielegalnych papierosów wynosi 8,2 proc. Jak wskazują badania, rekordy szarej strefy notuje się we Francji, tam średnio co trzeci papieros pochodzi z czarnego rynku.

Ukraina musi mieć pieniądze na dalszą obronę przed Rosją i nie stać jej na większe dziury w budżecie. Wręcz przeciwnie, trzeba zaplanować wzrost dochodów. I tutaj w pas kłania się podatek akcyzowy za wyroby tytoniowe. Jak donosi dziennik Ekonomiczna Prawda, szacuje się, że utracone wpływy z tego tytułu warte są co najmniej 1 mld dol., jak nie więcej. I Kijów bardzo nie chce dalej tracić takich pieniędzy. Dlatego zapowiadana jest ofensywa legislacyjna, która ma to szybko zmienić.

Komisja Europejska pracuje nad oceną dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych. Lobby nikotynowe dwoi się i troi, żeby pokazać, że nowe wyroby tytoniowe wcale nie są tak szkodliwe, jak tradycyjny papieros. Nie ma więc sensu ustanawiać dla nich rygorystycznych reguł prawych. Ale przedstawiciele Europejskiej Sieci Zapobiegania Paleniu i Tytoniowi nie zgadzają się z tymi argumentami i chcą Europy bez dymu już od 2040 r.

Bruksela zastanawia się nad wycofaniem z rynku smakowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu. Unia chce w ten sposób zamknąć furtkę, jaką zostawiła palaczom i producentom po uchwaleniu zakazu sprzedaży mentolowych papierosów.

Producenci papierosów płacą średnio kilkadziesiąt milionów złotych CIT. Wyjątkiem jest Philip Morris Polska, który należy do czołowej dziesiątki płatników tego podatku w naszym kraju. Kwoty mogą być jednak mylące, w rzeczywistości państwo zarabia na handlu papierosami zdecydowanie więcej.

Dziś za paczkę papierosów w Polsce trzeba zapłacić 13-18 zł. Dużo? Przeciwnie! Palacze jeszcze będą wspominać z rozrzewnieniem te czasy, bo szykują się kolejne podwyżki, a Główny Inspektor Sanitarny chciałby nawet, by paczka kosztowała 100 zł. Gdyby jego marzenie się ziściło, przebilibyśmy nawet jedno z najbogatszych państw świata.

Do niedawna wydawało się, że plan dotyczący wzrostu akcyzy na papierosy w kolejnych latach jest nie do ruszenia. Tymczasem okazuje się, że Ministerstwo Finansów ma chrapkę na zacznie większe pieniądze z tego tytułu. Podwyższony znacznie podatek ma dotyczyć nie tylko zwykłych papierosów i podgrzewaczy tytoniu, ale także płynów do e-papierosów.