strefy czystego transportu

Krakowska Rada Miasta przyjęła nową wersję uchwały o Strefie Czystego Transportu. W odpowiedzi poseł Polski 2050 Rafał Komarewicz złożył wniosek o jej uchylenie. Argumentuje, że strefa wyklucza mieszkańców i jest źle egzekwowana. Podobnie, jak w przypadku przepisów antysmogowych, Kraków i Małopolska wyznaczają ścieżkę legislacyjną dla całego kraju jeżeli chodzi o Strefy Czystego Transportu (SCT). Ale trzeba uczciwie...

Przy okazji uchwalania strefy czystego transportu (SCT) w Krakowie padają oskarżenia o podział mieszkańców na tych bogatych i biednych, których nie stać na zmianę środka transportu. Cieszą się za to działacze antysmogowi. Wypatrują kolejnych miast, które zdecydują się na takie rozwiązanie. Jeszcze w zeszłym roku mogło się wydawać, że strefy czystego transportu zaczną powstawać w polskich...

Jeszcze nie opadł pył po protestach dotyczących wprowadzenia stref czystego transportu (SCT) w Krakowie i Warszawie, a Polacy już powinni szykować się na nowe wyzwania. Tak przynajmniej sugeruje najnowsza analiza przeprowadzona przez Transport & Environment i Clean Cities Campaign, według której już w 2027 r. bardziej opłacalny będzie zakup elektrycznego vana niż jego dieslowskiego odpowiednika.

W Polsce tworzenie stref czystego transportu w kolejnych miastach idzie jak krew z nosa. Tylko niektórzy mieszkańcy widzą w tym rozwiązaniu walkę z brudnym powietrzem i troskę o ich zdrowie i życie. Dla wielu to cios w wolność jednostki i kolejny dowód na to, że polityka klimatyczna UE niezbyt wiele ma wspólnego z rzeczywistością. Tych drugich w takim razie za chwilę trafi jasny szlag, bo europejskie miasta postanowiły być jeszcze bardziej zielone i kombinują, jak wprowadzić bezemisyjne dostawy towarów. Fot. Longfin Media / Shutterstock.com.

Przez lata wmawiałem sobie, że polska gonitwa za Zachodem, którą obserwuję od urodzenia, ma ślamazarne tempo głównie przez uwarunkowania gospodarczo-polityczne. Ale teraz już wiem, że przyczyna jest zupełnie inna. My po prostu nie potrafimy raz usiąść przy stole i - opierając się na wiedzy ekspertów i też wcześniejszych doświadczeń - coś raz na zawsze ustalić. I to coraz częściej daje o sobie znać, nawet przy organizacji pierwszych stref czystego transportu w kraju.

Na polską stolicę za chwilę spadnie jedno z największych nieszczęść w jej długiej i burzliwej historii. Od 1 lipca ziści się bowiem najczarniejszy sen niektórych warszawiaków i zacznie w najbardziej zaludnionym mieście Polski funkcjonować strefa czystego transportu (SCT). Na szczęście nikt tutaj nie kombinuje dodatkowo ze sprzedażą alkoholu na stacjach paliw. Życie w Warszawie byłoby już wtedy nie do pomyślenia.

W ostatnim czasie można było odnieść wrażenie, że podjudzany przez Brukselę rząd Tuska namawia samorządowców na utworzenie u siebie stref czystego transportu (SCT), czym uderza z armaty w wolność Polaków. Bo zakaz dla najstarszych i najbardziej trujących powietrze samochodów w centrach miast, to dla niektórych druga targowica. Tymczasem teraz, na podstawie przeprowadzonego badania opinii publicznej, wychodzi na to, że ci przeciwnicy SCT wcale nie są w naszym kraju żadną większością, tylko bywają nieco bardziej głośni.

Chociaż mogłoby się wydawać, że Polacy stawili czyny opór strefom czystego transportu (SCT), to już tylko tygodnie dzielą nas od uruchomienia pierwszego takiego obszaru w kraju. Od 1 lipca SCT zacznie obowiązywać w Warszawie. To cios dla tych wszystkich, którzy nie wyobrażają sobie życia bez czterech kółek w centrach miast, bo przecież trzeba po bułkę podjechać, albo zawieźć przewlekle chore dziecko do lekarza. Teraz dodatkowo rozsierdzą ich plany Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które chce specjalnie oznaczyć samochody, które mogą wjechać na teren SCT. Jest już projekt rozporządzenia.

Strefa czystego transportu miała zacząć obowiązywać w Krakowie już za dwa miesiące, ale na początku roku Wojewódzki Sąd Administracyjny ją unieważnił w całości. Władze miasta mają nowy pomysł na wprowadzenie SCT w stolicy Małopolski, który zakłada, że jej pierwszy etap zostanie wprowadzony niemal półtora roku później, czyli dopiero od 1 stycznia 2026 r. Jednak coś za coś – propozycja Zarządu Transportu Publicznego zakłada, że strefa obejmie całe miasto, a nie tylko centrum.

Z najnowszego badania „Strefy Czystego Transportu. Czy chcemy oddychać świeżym powietrzem w miastach?” wynika, że nasza wiedza o smogu, przyczynach jego powstawania i wpływu na nasze zdrowie, cały czas pozostawia wiele do życzenia. Co gorsza: tylko połowa respondentów popiera zakazy palenia węglem w domowych piecach. Dlatego pomysł, żeby o takich strefach w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców decydowały wyniki badań - wydaje się być dobrym kierunkiem.

Wprowadzanie stref czystego transportu w Polsce idzie jak po grudzie. Przeciwnicy takich rozwiązań przekonują, że uderzają one w najsłabszych, których po prostu nie stać na zmiany. Podobnie oceniają unijny zakaz dla sprzedaży samochodów napędzanych benzyną czy olejem napędowym. W tej walce z zielonym transportem polscy kierowcy wcale nie są w tym osamotnieni. Suchej nitki na Brukseli za tego typu regulacje nie zostawiają także Francuzi i Niemcy.

Najbardziej zagorzali przeciwnicy stref czystego transportu mają na koncie zwycięską bitwę, po tym jak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił przepisy ze względu na błędy formalne. Ale w Warszawie taka sztuczka się nie udała, chociaż być może będzie jeszcze okazja, żeby to zmienić. Ale przeciwnicy SCT nie wzięli pod uwagę, że gdy do akcji wkroczy rząd, to ich protesty nic nie dadzą. A właśnie wkroczył.

Już myślałem, że w sprawie stref czystego transportu nasłuchałem się wszystkich bzdur. Że smog z transportu wcale nie dusi i że pewnie dostaję bokiem kasę na konto od klimatycznych lobbystów, żeby takie rozwiązanie w swoich tekstach popierać. Ale po ostatnich obradach krakowskiej Rady Miasta już niczego nie zakładam. Padły tam takie argumenty, że włos się na głowie jeży. Trzeba teraz tylko mocno trzymać kciuki, żeby te informacje jakimś cudem okazały się jednak nieprawdziwe. Inaczej mamy przechlapane.

Jeżeli ktoś myślał, że sprawa krakowskiej strefy czystego transportu (SCT) jest już zamknięta po orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który unieważnił całą uchwałę, to się grubo myli. Raz, że sami samorządowcy, komentując wyrok, zapewniali o podjęciu jak najszybciej działań naprawczych. A dwa: o jak najszybszą poprawę regulacji do władz Krakowa apelują i lekarze i przedstawiciele organizacji pozarządowych. Dzisiaj ważne głosowanie.

W tematach dotyczących transportu i komunikacji już dawno nic tak nie rozgrzewało emocji jak Strefy Czystego Transportu (SCT), w których jedni widzą możliwość uwolnienia się od samochodowych emisji, a dla drugich to nic innego jak urzędowy dyktat, który skończy się falą bankructw i innych klęsk i nieszczęść. A jak patrzę na najnowszą politykę polskich miast, to coraz bardziej mi się wydaje, że w tym sporze umyka nam jedno. Wyganianie samochodów z miast już się zaczęło. Tylko ciut inaczej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie unieważnił uchwałę krakowskiej Rady Miasta, która dotyczyła wprowadzenia w mieście Strefy Czystego Transportu (SCT). Zwrócono uwagę na uchybienia proceduralne. Zabrakło m.in. konkretnych granic dla strefy. Ale nikt przy tej okazji zasadności ustanowienia SCT w Krakowie nie podważył. Dlatego uradowanych wyrokiem sądowym przeciwników SCT muszę zmartwić: najstarsze trupy i tak niedługo do centrum grodu Kraka nie będą mogły wjechać, czy wam się to podoba, czy nie.

Jestem tubą propagandową lobbystów lub dzbanem, który nie ma pojęcia o Strefach Czystego Transportu. To tylko niektóre rzeczy, jakie dowiedziałem się o sobie po felietonie, w którym zastanawiam się, czy mieszkańcy Warszawy wolą dłużej jeździć starymi samochodami, czy może przypadkiem dłużej żyć. Ale nerwy na bok, przykład Krakowa wskazuje, że te SCT wcale nie muszą być takie straszne, jak się je maluje. Wystarczy je wykorzystać wyborczo.

Europejskie miasta odchodzą od wprowadzania stref, do których nie mogą wjechać najstarsze i najbardziej trujące auta - grzmią przeciwnicy stref, chcąc podważyć sens wprowadzania ograniczeń. Ale prawda jest taka, że w ciągu trzech lat liczba ekologicznych stref nie spadła, lecz wzrosła i to o 40 proc. A miasta mają apetyt na więcej.

Po tym, jak przepisy dotyczące Strefy Czystego Transportu (SCT) rozgrzały do czerwoności posiedzenie warszawskiej Rady Miasta, podobna batalia szykuje się w Krakowie. Owszem, tam już stosowne przepisy przyjęto ponad rok temu. Ale za chwilę szykuje się bój o ich ostateczny kształt. Zbroją się zarówno zwolennicy SCT, jak i też zagorzali przeciwnicy takich rozwiązań.

Byłem już na różnych sesjach miasta. Z transparentami i krzykami też. Dlatego obrady w Warszawie poświęcone Strefie Czystego Transportu (SCT) specjalnie mnie nie zdziwiły. Przecież zawsze jakieś przepisy prawa mają swoich zwolenników i przeciwników. Ale potem przeczytałem o ojcu dziecka z autyzmem i ręce mi opadły.