sankcje

Rosyjski sektor energetyczny cierpi coraz bardziej. Szczególnie bolesny jest wprowadzony limit cenowy na eksport ropy z Rosji. To spowodowało potężną wyrwę w budżecie kraju, którą Putin postanowił załatać wyższymi podatkami. Analitycy rynkowi przestrzegają, że takie działanie może przynieść odwrotny skutek do zamierzonego. Przez to wszak może zabraknąć pieniędzy na inwestowanie w sprzęt, czy poszukiwanie nowych złóż.

Nowojorska giełda Nasdaq poinformowała rosyjskie spółki technologiczne, że zostaną całkowicie usunięte z notowań. Obrót akcjami „rosyjskiego Google'a”, czyli spółki Yandex, oraz kilku innych firm został zawieszony już w lutym 2022 roku, ale wciąż formalnie znajdują się wśród firm notowanych na Nasdaq. Dla rosyjskiego biznesu to w praktyce rodzaj biletu w jedną stronę – ich powrót na giełdę w USA jest już nierealny. Fot. Alexander Baranov/Flickr (CC BY 2.0)

Chociaż gospodarka Rosji ma dostawać przez sankcje potężnej zadyszki, to zdolności Putina do prowadzenia dalej wojny na terenie Ukrainy, ciągle wydają się nieograniczone. Bo też nie jest wcale tak, że Moskwa tak bardzo wystraszyła się Zachodu, że paliwami kopalnymi nie handluje w ogóle. Dlatego coraz głośniej mówi się o kolejnych sankcjach, które tym razem powinny być wymierzone w banki, co powinno przynajmniej poplątać na chwilę nogi Moskwie.

Rosyjskie lotnictwo jest w opłakanym stanie. Linie lotnicze wdrażają absurdalne oszczędności, a samoloty wyprodukowane za granicą są w coraz gorszej kondycji. I gdy wydawało się, że trzeba się będzie z nimi pożegnać na dobre, pomocną dłoń wyciągnęła spółka Global Jet Technic ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Już w marcu zeszłego roku premier Mateusz Morawiecki obiecywał zakończyć do końca roku import surowców energetycznych z Rosji. Z gazem i węglem jakoś poszło, ale gorzej jeżeli chodzi o ropę. Raz, że Orlen ma cały czas obowiązujący kontrakt z Tatnieft, a dwa - brakuje podstaw prawnych i trzeba czekać na unijne sankcje, które zaczną obowiązywać dopiero za jakieś trzy tygodnie.

Maksymalna cena ropy naftowej importowanej z Rosji, która obowiązuje od początku grudnia, wywołała głęboką cenę tego surowca, a to sieje prawdziwe spustoszenie w rosyjskich finansach. Gwałtowny spadek wpływów ze sprzedaży głównego towaru eksportowego powoduje, że Kreml próbuje łatać dziurę budżetową, wyprzedając rezerwy walutowe. Ekonomiści oceniają, że to może wywołać sprzężenie zwrotne i jeszcze większe problemy finansowe reżimu.

Obywatele Rosji coraz rzadziej podróżują samolotami. Sankcje nałożone na branżę lotniczą zaczynają zbierać żniwo. Najbardziej po głowie dostał państwowy przewoźnik Aerofłot, któremu w ciągu roku wyparowało kilka milionów pasażerów.

Niemiecki gigant przemysłowy z końcem roku całkowicie wycofa się z Rosji i przestanie serwisować kluczowe komponenty rosyjskiej infrastruktury energetycznej, głównie sieci przesyłowej gazu. Ogłaszając – bardzo dobre zresztą – wyniki finansowe za ostatni kwartał, Siemens potwierdził wcześniejsze zapowiedzi, że kompletnie porzuci rosyjski rynek. To może być potężny cios dla rosyjskiej energetyki, która bez wsparcia technicznego niemieckiego partnera może mieć ogromne kłopoty z funkcjonowaniem.

Kierowcy nie powinni sugerować się spadkami cen ropy na giełdach. Owszem, tak niskiej ceny nie widać było tam już dawno. Tylko co z tego? To wcale przecież nie znaczy, że zaraz ceny paliw na polskich stacjach też zaczną spadać, niczym zaczarowane. Tym bardziej, że może być dokładnie odwrotnie. Tak przynajmniej sugerują ostatnie podwyżki cen hurtowych w rafineriach. Otuchy nie dodaje również wyjątkowo szłaby złoty.

Ogłoszenie przez Władimira Putina mobilizacji uderzy w rosyjską gospodarkę, bo w kamasze pójdzie wielu specjalistów. Kolejnym ciosem będą dodatkowe sankcje, które wstępnie uzgodniła Unia Europejska. Wspólnota chce też wysłać Ukrainie kolejne partie uzbrojenia do obrony przez rosyjskim agresorem.

Rosyjski przewoźnik Nordwind Airlines wytyczył sobie ścieżkę, która omija przestrzeń powietrzną wszystkich państw i pozwala mu realizować loty z Moskwy na Kubę. Trasa wygląda jak labirynt, podróż będzie niemiłosiernie długa, ale Rosjanie nie mogą za bardzo wybrzydzać. To dla nich obecnie jedyny sposób, by legalnie przedostać się na zachodnią półkulę.

Rosja ma poważny problem ze swoją walutą. Pomimo setek sankcji jest ona zbyt silna. Choć z boku może wydawać się to niewiarygodne, Moskwa musi pilnie zrobić coś żeby osłabić rubla.

Stosunkowo nieduży spadek PKB, za to duży wzrost wpływów z eksportu i stopniowo spadający wskaźnik inflacji. Dane gospodarcze z Rosji z drugiego kwartału okazały się znacznie lepsze, niż prognozowali zachodni analitycy po wprowadzeniu sankcji za atak na Ukrainę. Reżim Putina za wszelką cenę chce pokazać, że Rosja jest na nie odporna, ale to tylko pozory, bo realna sytuacja gospodarcza tego kraju jest o wiele gorsza, niż sugerują oficjalne dane.

W Rosji coraz więcej zachodnich marek wycofuje się lub już się wycofało. Teraz kończy tam biznes jedna z najpopularniejszych na świecie sieciówek odzieżowych H&M. Rosja coraz bardziej pędzi ku czasom Związku Radzieckiego. Dla wybrańców zostaną stworzone na nowo sklepy typu „Pewex”.

Narodowy przewoźnik Rosji coraz bardziej się rozkręca. Sankcje zamknęły przed nim Europę i USA, ale wciąż nie brakuje krajów, które chętnie skorzystałyby z rozrzutności rosyjskich turystów. Do tego grona dołączyła właśnie Tajlandia.

Sektor bankowy generalnie opowiedział się za wycofaniem z Rosji. Nie wszyscy podeszli jednak do tego tematu z równą gorliwością. Austriacki Raiffeisen Bank niby rozgląda się za możliwością sprzedaży swojego rosyjskiego biznesu, ale póki co rekrutuje nowych pracowników i notuje na rynku naszego sąsiada rekordowe wyniki finansowe.

Około 40 Rosjan próbuje wpłynąć na Unię Europejską, aby ta usunęła ich nazwiska z listy objętej sankcjami. Część z nich pozwała UE do sądu, a część wysłała bezpośrednio prośbę do Brukseli. Choć ich nazwiska nie są jawne, to znamy już kilka z nich – to rosyjscy miliarderzy z gigantycznymi majątkami, którzy należą do grona najbogatszych ludzi świata. Choć starają się przekonać, że niesłusznie zostali wpisani na czarną listę, ich powiązania z Moskwą zdają się pewne. Oto kim są i w jaki sposób dorobili się fortuny.

Bardzo możliwe, że obecny kryzys energetyczny to jeszcze nic w porównaniu z wojną gazową, którą z tygodnia na tydzień rozkręca Putin. Rosyjski dyktator doskonale wie, że w przypadku tego surowca może pozwolić sobie na zdecydowanie więcej i to właśnie robi. W odpowiedzi ceny giełdowe znów zaczynają szaleć. Ale na przełom polityczny nie ma co liczyć. Gaz ziemny raczej nie znajdzie się w 7. pakiecie sankcji UE wycelowanych w Moskwę.

Sankcje Zachodu i odejście zachodnich firm po inwazji na Ukrainę oznaczają, że Rosja doświadczyła załamania importu i boryka się z niedoborem kluczowych towarów. Z problemem ma sobie poradzić Katerina Tichonowa, najmłodsza córka prezydenta Władimira Putina, która została wyznaczona do nadzorowania rosyjskiego programu oficjalnego przemytu.

Rosyjscy sprzedawcy detaliczni pomimo sankcji obracają sprzętem takich marek, jak iPhone, Samsung, PlayStation, Xbox czy Nintendo. W Moskwie kwitnie handel zagranicznymi ubraniami i kosmetykami. Sprzedawcy wykorzystują w tym celu mechanizm tzw. importu równoległego, polegający na sprowadzaniu produktów bez zgody właścicieli znaku towarowego. Dlatego sankcje nakładane przez firmy nie działają.