gaz ziemny

Po publikacji projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) w całym kraju zawrzało, a najbardziej oburzyli się górnicy. Przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dokument w ogóle nie bierze pod uwagę zapisów umowy społecznej sprzed ponad trzech lat. I z węgla mamy rezygnować znacznie szybciej. Teraz KPEiK prześwietlili eksperci z Fundacji Instrat i mają kilka uwag.

Rząd utrzymuje, że węglowa Polska w drodze transformacji energetycznej i tak będzie musiała polegać na gazie ziemnym, zanim odpowiednie moce zagwarantuje energetyka jądrowa. Uruchomiona właśnie w Gryfinie (województwo zachodniopomorskie) przez Polską Grupę Energetyczną (PGE) jest największą elektrownią gazową w Polsce i jedną z najnowocześniejszych w Europie.

Gaz ziemny ma w naszym kraju coraz bardziej pod górkę. Produkcja ciepła z paliw kopalnych staje się coraz mniej korzystna finansowo. Gospodarstwa domowe chroni jeszcze zamrożenie ceny energii, ale na horyzoncie widać już zarówno unijną dyrektywę budynkową EPBD i system handlu emisjami ETS2. Nowe regulacje spowodują, że rachunki Polaków będą jeszcze wyższe. Ale jakby i tego wszystkiego było za mało, to pojawiła się realna groźba wprowadzenia nowej opłaty gazowej. 

Mogło się wydawać, że po napaści Rosji na Ukrainę w Brukseli w końcu zrozumieli niebezpieczeństwo energetycznego uzależnienia od Moskwy. W ten sposób miał też rozpocząć się proces odzwyczajania Europy od gazu ziemnego, co zresztą wpisuje się w politykę klimatyczną komisji Europejskiej. I rzeczywiście, w ostatnich latach popyt wyraźnie spadł. Niestety, zdaniem analityków, do 2027 r. ma znowu być z roku na rok większy.

Za chwilę energetyczna rzeczywistość Europy może zmienić się nie do poznania i możliwe też, że będziemy mieli do czynienia z drugą odsłoną kryzysu energetycznego. A wszystko za sprawą kończącej się w 2024 r. umowy między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu ziemnego w kierunku Europy. Think Tank Buergel przeanalizował możliwe scenariusze na przyszłość. Jeden z nich powinien bardzo zainteresować polski rząd.

Zanieczyszczone powietrze już od lat dusi całą Polskę, a przekroczenie norm jakości w tysiącach procent stało się normą i na nikim nie robi już żadnego wrażenia, niezależnie czy dotyczy to południa kraju, miejscowości nadmorskich, kurortów górskich, a nawet uzdrowisk, które dalej od kuracjuszy pobierają opłatę klimatyczną, chociaż nie wiadomo tak do końca za co. Ale okazuje się, że jest jeszcze gorzej, niż przypuszczaliśmy. Naukowcy bowiem dowodzą, że ze smogiem zetkniemy się nawet wtedy, jak nie wyjdziemy z domu.

Umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Jej przedłużenie raczej jest mało prawdopodobne i trzeba szukać innego rozwiązania. Jednym z pomysłów jest wykorzystanie do tego rurociągu TurkStream. Ale na razie nie wiadomo, jak to się wszystko skończy, dlatego cena gazu z wyprzedzeniem zaczęła rosnąć.

Cały czas trudno o spokój w branży instalacyjno-grzewczej w Polsce. Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPiUG) podsumowało II kwartał roku i nie ma zbyt pozytywnych wniosków. Nie tylko, dlatego że za nami kolejne miesiące, w których pompy ciepła nie potrafią odrobić swoich strat. Do tego dochodzi możliwy również wzrost cen pelletu i kontynuowana kampania antygazowa.

Jak wylicza think tank Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA), Rosja tylko między 9 a 15 września sprzedała gazu ziemnego za 860 mln dol. W sumie, od początku agresji na Ukrainę w lutym 2022 r., Moskwa na handlu błękitnym paliwem tylko z UE zarobiła już ponad 90 mld euro. Jak temu można zaradzić? Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) ma na to pomysł.

Za chwilę ogrzewanie domu czy mieszkania gazem zrobi się strasznie drogie, aż w końcu zacznie wysysać z was krew. I nie ma co udawać, że problem sam się jakoś rozwiąże. W domach może i tak, ale w przypadku mieszkań w budynkach wielorodzinnych nie, bo ich właściciele są w pułapce bez wyjścia, w której trzymają ich sąsiedzi. I to państwo to wyjście musi zapewnić, stosując przymus wobec wspólnot, administracji budynków i wobec dostawców miejskiego ciepła.

Wiecie, co będzie w głównej mierze decydować o naszych rachunkach za ogrzewanie w zimie? Rzecz jasna najważniejsza będzie sama aura, w mroźną pogodę wszak potrzebujemy więcej ciepła. Ale prawie tak samo istotna jest cena gazu ziemnego. A w tym przypadku wcale nie musi być aż tak bardzo źle. Przecież błękitne paliwo jest obecnie znacznie tańsze niż rok, czy jeszcze dwa lata temu.

Zapłacimy krocie za gaz, ale i poprzedni, i obecny rząd udają, że nic się dzieje. Bruksela wydała wyrok na paliwa kopalne już dawno temu i właśnie go wykonuje. Polska zasłania rączkami oczy i myśli, jak 2-letnie dziecko, że jej nie widać i może robić dalej swoje gazowo-węglowe pląsy. Już pal licho polityków, którzy zdają sobie z tego doskonale sprawę, ale jakiekolwiek ich działania muszą być zgodne z kalendarzem politycznym, bo celem podstawowym zawsze jest reelekcja. Gorzej z milionami Polaków, ci naiwnie zaufali krajowi, który teraz robi ich w bardzo drogiego konia. Niestety, wśród nich jestem też ja.

Bruksela postawiła na rozwój odnawialnych źródeł energii, a gaz ziemny miał zostać zastąpiony przez skroplony gaz LNG, w czym miały pomóc nowe kontrakty i dostawy, a także nowa infrastruktura. Za chwilę może się jednak okazać, że jest więcej terminali niż surowca. Sprawę nagłaśnia najnowszy raport Instytutu Ekonomiki Energetycznej i Analizy Finansowej (IEEFA).

Już wiadomo, że Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która miała posprzątać aktywa węglowe po spółkach energetycznych, koniec końców nie powstanie. Ale to wcale nie znaczy, że rząd z tą węglową kulą u nogi nic nie chce zrobić. Prowadzone są już rozmowy na ten temat. Ale nawet jak się przedłużą, to same spółki mają kilka scenariuszy na pozbycie się tego balastu. Niestety, w jednym z nich główną rolę odgrywa inne paliwo kopalne - gaz ziemny.

Cena gazu ziemnego w Europie kontynuuje marsz w górę. I bardzo możliwe, że taka sytuacja będzie miała miejsce w kolejnych tygodniach. Na rynku jest bowiem coraz bardziej nerwowo, w niczym nie pomagają solidne zapasy błękitnego paliwa. Wszystko przez rosnące ryzyko wstrzymania tranzytu gazu przez Ukrainę.

Na rynku hurtowym gazu jesteśmy świadkami dalszej zwyżki. W efekcie w Europie błękitne paliwo nie było tak drogie w tym roku, jak teraz. Rosnąca cena gazu to fatalna sytuacja zwłaszcza dla tych w Polsce, którzy właśnie gazem ziemnym ogrzewają swoje domy. W perspektywie kolejnych miesięcy ich rachunki mogą pójść w górę o wiele bardziej, niż to do tej pory przypuszczali.

Po odmrożeniu cen energii i gazu bodaj najgorzej los obszedł się z tymi grzejącymi się przede wszystkim błękitnym paliwem. Ich rachunki w najbliższych latach mają iść tylko w górę. Dlatego znawcy tematu proponują ucieczkę do przodu. Ich zdaniem właśnie teraz jest najlepszy czas w inwestowanie w pompy ciepła.

Ucieczka od gazu ziemnego zaczęła się w naszym kraju niedługo po agresji Rosji na Ukrainę. Do dzisiaj utarło się, że błękitne paliwo niesie ze sobą spore ryzyko. Chodzi o przyszłą cenę za gaz, która ma w następnych latach tylko rosnąć, zmuszając Polaków znowu do zmiany systemu ogrzewania. Zdaniem niektórych ekspertów rząd robi nas w ten sposób w konia.

Nie wiem, kiedy dokładnie nad Wisłą wybuchnie awantura o gaz. Ale o tym, że będzie o co kruszyć kopie - jestem przekonany. Już szósty rok z rzędu program Czyste Powietrze dofinansowuje Polakom zakup pieca na gaz ziemny. To nie wszystko – kotły na błękitne paliwo zajmują pierwsze miejsce wśród złożonych do tej pory wniosków. Niestety, wkrótce na widok rachunków za gaz staną wam włosy dęba. Nie tylko przez odmrożenie cen.

W Polsce zwłaszcza ci, którzy swoje domy w dużej mierze ogrzewają gazem ziemnym, z niecierpliwością wypatrują nowych wyliczeń i rachunków od PGNiG. Tymczasem w skali globalnej cena gazu wystrzeliła i jest na najwyższym poziomie od połowy grudnia zeszłego roku. Analitycy rynkowi z coraz większym niepokojem przypatrują się negocjacjom między Chinami a Rosją w sprawie dostaw gazu, które niespodziewanie ostro wyhamowały ze względu na żądania Pekinu.