gaz ziemny

Jesteśmy świadkami końca pewnej epoki, w której Rosja dosłownie rządziła i dzieliła na rynku surowców energetycznych. Wszystko wskazuje na to, że teraz wszystko będzie układane na nowo. Nie powinniśmy przez to dostać po kieszeniach, chociaż obecne wykresy dotyczące ceny gazu ziemnego sugerują coś zgoła innego.

W 2024 r. Orlen Upstream Norway ruszył z rozpoznawczymi odwiertami u wybrzeży Norwegii. W efekcie spółka odkryła lub potwierdziła zasoby ropy, gazu i kondensatu szacowane na 66-129 mln baryłek ekwiwalentu. Dodatkowo Orlen może pochwalić się trzecim co do wielkości złożem odkrytym na Norweskim Szelfie Kontynentalnym o nazwie Cerisa.

Zbliża się zmierzch ery paliw kopalnych? W to z pewnością celuje Europejski Zielony Ład. Ale po drugiej stronie oceanu coraz wyraźniej czuć powiew drugiej kadencji prezydenta USA Donalda Trumpa, który nigdy za bardzo nie wierzył we wpływ człowieka na postępujące zmiany klimatu. A to może zwiastować nową koniunkturę na ropę naftową i gaz ziemny. Dlatego ExxonMobil zdecydował się na Plan Korporacyjny do 2030 r.

Orlen pochwalił się na początku grudnia, że ukończył inwestycję, która ma pozwolić na zwiększenie wydobycia gazu ziemnego o 10 mld metrów sześciennych. Koncern napisał w informacji prasowej „Więcej gazu ziemnego z krajowych złóż”, że „zwiększa potencjał wydobywczy”, ale jest to trochę na wyrost. Gdy dopytaliśmy o szczegóły wydobycia, okazało się, że opisana inwestycja jedynie wesprze realizację celu polegającego na utrzymaniu krajowej produkcji gazu ziemnego na stabilnym poziomie.

Pan Grzegorz z Rudy Śląskiej miał jeszcze to szczęście i zdążył z wnioskiem na dotację w ramach programu Czyste Powietrze i tak, jak większość beneficjentów do tej pory, zdecydował się na kocioł gazowy. Ale martwi się o to, co będzie dalej, jak w życie wejdzie dyrektywa budynkowa EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), która zakazuje dofinansowania pieców na paliwa kopalne. Co na to Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)? Chcą takich ludzi jak pan Grzegorz jakoś zabezpieczyć, ale sami nie wiedzą jeszcze jak.

Na jaki typ ogrzewania najczęściej decydują się Polacy? Za chwilę powinna pojawić się oficjalna statystyka programu Czyste Powietrze za tegoroczny wrzesień. Z opublikowanej na ten moment grafiki wynika, że tym razem największym wygranym nie są wcale pompy ciepła ani kotły na biomasę. Bo pierwszy raz od lutego 2024 r. zyskały kotły gazowe kondensacyjne. Niestety, cena błękitnego paliwa na holenderskiej giełdzie ostatnio tylko pnie się w górę.

Co najmniej do końca roku na europejskim rynku gazu będzie nerwowo. Kończy się umowa na tranzyt rosyjskiego paliwa przez Ukrainę do Europy. Gazprom już wykorzystuje to do kolejnych manipulacji. Pretekstem na zakręcenia kurka Austrii był spór finansowy z Wiedniem, ale do innych krajów gaz dalej jest doprowadzany. Reaguje UE i wcześniej niż rok temu korzysta ze swoich magazynów gazu. Tak czy inaczej presja na cenę gazu jest coraz większa.

Jeszcze w pierwszej połowie 2024 r. cena gazu dla gospodarstw domowych wzrosła w siedmiu krajach UE, ale za to w 15 zmalała. Teraz jednak jesteśmy już w zupełnie innej rzeczywistości. Z jednej strony coraz chłodniejsza aura wymusza coraz większe zapotrzebowanie energetyczne, a z drugiej - co istotniejsze - umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Dlatego na rynku gazu robi się coraz ciekawiej.

Po publikacji projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) w całym kraju zawrzało, a najbardziej oburzyli się górnicy. Przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dokument w ogóle nie bierze pod uwagę zapisów umowy społecznej sprzed ponad trzech lat. I z węgla mamy rezygnować znacznie szybciej. Teraz KPEiK prześwietlili eksperci z Fundacji Instrat i mają kilka uwag.

Rząd utrzymuje, że węglowa Polska w drodze transformacji energetycznej i tak będzie musiała polegać na gazie ziemnym, zanim odpowiednie moce zagwarantuje energetyka jądrowa. Uruchomiona właśnie w Gryfinie (województwo zachodniopomorskie) przez Polską Grupę Energetyczną (PGE) jest największą elektrownią gazową w Polsce i jedną z najnowocześniejszych w Europie.

Gaz ziemny ma w naszym kraju coraz bardziej pod górkę. Produkcja ciepła z paliw kopalnych staje się coraz mniej korzystna finansowo. Gospodarstwa domowe chroni jeszcze zamrożenie ceny energii, ale na horyzoncie widać już zarówno unijną dyrektywę budynkową EPBD i system handlu emisjami ETS2. Nowe regulacje spowodują, że rachunki Polaków będą jeszcze wyższe. Ale jakby i tego wszystkiego było za mało, to pojawiła się realna groźba wprowadzenia nowej opłaty gazowej. 

Mogło się wydawać, że po napaści Rosji na Ukrainę w Brukseli w końcu zrozumieli niebezpieczeństwo energetycznego uzależnienia od Moskwy. W ten sposób miał też rozpocząć się proces odzwyczajania Europy od gazu ziemnego, co zresztą wpisuje się w politykę klimatyczną komisji Europejskiej. I rzeczywiście, w ostatnich latach popyt wyraźnie spadł. Niestety, zdaniem analityków, do 2027 r. ma znowu być z roku na rok większy.

Za chwilę energetyczna rzeczywistość Europy może zmienić się nie do poznania i możliwe też, że będziemy mieli do czynienia z drugą odsłoną kryzysu energetycznego. A wszystko za sprawą kończącej się w 2024 r. umowy między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu ziemnego w kierunku Europy. Think Tank Buergel przeanalizował możliwe scenariusze na przyszłość. Jeden z nich powinien bardzo zainteresować polski rząd.

Zanieczyszczone powietrze już od lat dusi całą Polskę, a przekroczenie norm jakości w tysiącach procent stało się normą i na nikim nie robi już żadnego wrażenia, niezależnie czy dotyczy to południa kraju, miejscowości nadmorskich, kurortów górskich, a nawet uzdrowisk, które dalej od kuracjuszy pobierają opłatę klimatyczną, chociaż nie wiadomo tak do końca za co. Ale okazuje się, że jest jeszcze gorzej, niż przypuszczaliśmy. Naukowcy bowiem dowodzą, że ze smogiem zetkniemy się nawet wtedy, jak nie wyjdziemy z domu.

Umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Jej przedłużenie raczej jest mało prawdopodobne i trzeba szukać innego rozwiązania. Jednym z pomysłów jest wykorzystanie do tego rurociągu TurkStream. Ale na razie nie wiadomo, jak to się wszystko skończy, dlatego cena gazu z wyprzedzeniem zaczęła rosnąć.

Cały czas trudno o spokój w branży instalacyjno-grzewczej w Polsce. Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPiUG) podsumowało II kwartał roku i nie ma zbyt pozytywnych wniosków. Nie tylko, dlatego że za nami kolejne miesiące, w których pompy ciepła nie potrafią odrobić swoich strat. Do tego dochodzi możliwy również wzrost cen pelletu i kontynuowana kampania antygazowa.

Jak wylicza think tank Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA), Rosja tylko między 9 a 15 września sprzedała gazu ziemnego za 860 mln dol. W sumie, od początku agresji na Ukrainę w lutym 2022 r., Moskwa na handlu błękitnym paliwem tylko z UE zarobiła już ponad 90 mld euro. Jak temu można zaradzić? Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) ma na to pomysł.

Za chwilę ogrzewanie domu czy mieszkania gazem zrobi się strasznie drogie, aż w końcu zacznie wysysać z was krew. I nie ma co udawać, że problem sam się jakoś rozwiąże. W domach może i tak, ale w przypadku mieszkań w budynkach wielorodzinnych nie, bo ich właściciele są w pułapce bez wyjścia, w której trzymają ich sąsiedzi. I to państwo to wyjście musi zapewnić, stosując przymus wobec wspólnot, administracji budynków i wobec dostawców miejskiego ciepła.

Wiecie, co będzie w głównej mierze decydować o naszych rachunkach za ogrzewanie w zimie? Rzecz jasna najważniejsza będzie sama aura, w mroźną pogodę wszak potrzebujemy więcej ciepła. Ale prawie tak samo istotna jest cena gazu ziemnego. A w tym przypadku wcale nie musi być aż tak bardzo źle. Przecież błękitne paliwo jest obecnie znacznie tańsze niż rok, czy jeszcze dwa lata temu.

Zapłacimy krocie za gaz, ale i poprzedni, i obecny rząd udają, że nic się dzieje. Bruksela wydała wyrok na paliwa kopalne już dawno temu i właśnie go wykonuje. Polska zasłania rączkami oczy i myśli, jak 2-letnie dziecko, że jej nie widać i może robić dalej swoje gazowo-węglowe pląsy. Już pal licho polityków, którzy zdają sobie z tego doskonale sprawę, ale jakiekolwiek ich działania muszą być zgodne z kalendarzem politycznym, bo celem podstawowym zawsze jest reelekcja. Gorzej z milionami Polaków, ci naiwnie zaufali krajowi, który teraz robi ich w bardzo drogiego konia. Niestety, wśród nich jestem też ja.