gaz z rosji

Uzależnienie gazowe od Rosji odbija się cały czas Europie mocną czkawką. Nic dziwnego, że Komisja Europejska zaleciła wcześniejsze wypełnienie magazynów gazu, żeby żadne z 27 państw członkowskich nie musiało się zamartwiać zimą. Pod tym względem nasza infrastruktura, jak samo to przyznaje PGNiG, jest średniej wielkości. Ale trwa inwestycja, która ma nieco zwiększyć nasze możliwości zapasowe. Jej zakończenie planowane jest na przełom 2025 i 2026 r.

Jak wylicza think tank CREA, Rosja od początku swojej agresji na Ukrainie na handlu paliwami kopalnymi z UE zarobiła ponad 161 mld euro. I czy nam się to podoba, czy nie, Polska też dołożyła tam trzy grosze. Cały czas sprowadzamy do nas rosyjski autogaz. Rząd tłumaczy to bardzo prosto: to przede wszystkim w trosce o kieszenie polskich kierowców, bo LPG z Rosji jest po prostu tani.

Gazprom szykuje się do kolejnej wojny gazowej i za pośrednictwem Telegramu zaczyna szerzyć propagandę. Spółka straszy, że Unia Europejska tym razem bez gazu z Rosji sobie nie poradzi. Wcześniej pomogła ciepła aura, ale teraz ma już nie być aż tak kolorowo. Jak na te groźby zareagował rynek? Chyba nie tak, jak tego spodziewała się Moskwa.

Gaz z Rosji dalej pozwala zarabiać Moskwie krocie. Unijne embargo, wprowadzone na rosyjskie paliwa kopalne, nie objęło ani gazu skroplonego LNG, ani gazu płynnego LPG. Forum Energii postanowiło przyjrzeć się importowi tych surowców do Europy i policzyć, ile na tym mogła zarobić Moskwa. W przypadku LNG Polska może dumnie wypinać pierś do przodu i pokazywać siebie jako przykład dla innych. Zdecydowanie gorzej jest jednak w przypadku autogazu. Tutaj nie mamy sobie równych i przewodzimy całej, europejskiej stawce.

Chociaż gospodarka Rosji ma dostawać przez sankcje potężnej zadyszki, to zdolności Putina do prowadzenia dalej wojny na terenie Ukrainy, ciągle wydają się nieograniczone. Bo też nie jest wcale tak, że Moskwa tak bardzo wystraszyła się Zachodu, że paliwami kopalnymi nie handluje w ogóle. Dlatego coraz głośniej mówi się o kolejnych sankcjach, które tym razem powinny być wymierzone w banki, co powinno przynajmniej poplątać na chwilę nogi Moskwie.

Jeżeli kryzys energetyczny byłby oceniany wyłącznie przez pryzmat ceny gazu, to można byłoby chyba odwoływać w końcu alarm. Jesteśmy wszak na poziomach cenowych ostatni raz obserwowanych w pierwszej dekadzie grudnia 2021 r. To wcale jednak nie znaczy, że od teraz zapanuje wszędzie energetyczny spokój. Brak gazu z Rosji spowodował ogromną wyrwę w rynku i trzeba sobie z tym jakoś poradzić. Popyt na ten surowiec wciąż nie zwalnia. Dlatego eksperci wskazują, że ceny już niżej nie spadną.

Jest unijne porozumienie w sprawie limitu gazu, chociaż Węgrzy do końca się temu sprzeciwiali. Podczas trudnych negocjacji udało się wypracować kompromis: gaz z Rosji ma być sprzedawany nie drożej niż 180 euro za 1 MWh. Moskwa odpowiada, że to decyzja nie do przyjęcia i zapowiada rychłą reakcję. Bez zwłoki reaguje na to porozumienie giełda. Ostatni raz tak tanio było przez chwilę na początku listopada, a potem dopiero w połowie czerwca.

Putin chciał w kilkanaście dni zająć Ukrainę, a w Kijowie umieścić swojego protegowanego. To miał być pierwszy krok w kierunku odbudowania ZSRR, o czym rosyjskie dyktator ponoć od lat marzy. Ale coraz więcej ekspertów uważa, że Rosja jest już na skraju zapaści gospodarczej, co może skutkować nawet rozbiciem tego potężnego kraju na kilkanaście mniejszych. Embargo na ropę z Rosji i limit cenowy robią swoje. A za chwilę mogą dojść jeszcze podobne mechanizmy dotyczące samego gazu.

Jeżeli myślicie, że teraz cały świat zgodnie rzuca kłody pod nogi Rosjan, żeby ich tak ukarać za bezprzedmiotową napaść na Ukrainę i rozkręcenie bezprecedensowego kryzysu energetycznego, to musicie się czym prędzej obudzić, bo tak wcale nie jest. Dowodzi temu ostatnia decyzja Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie w sprawie płatności w rublach Gazpromowi za dostawy gazu. To bardzo niebezpieczny precedens, przez który kłopoty może mieć cała UE.

Praga nie rzuciła się od razu na głęboką drogę. Najpierw więc w Doha otwarto czeską ambasadę, potem była wizyta w Katarze czeskiego ministra przemysłu i handlu. Teraz byliśmy świadkami oficjalnej wizyty u naszych południowych sąsiadów emira Kataru Tamima bin Hamada Al Thaniego. Jej kulminacją jest podpisanie czesko-katarskiej umowy gospodarczej, której głównym punktem są dostawy gazu LNG.

Różne są sposoby na radzenie siebie z kryzysem energetycznym. Można, jak Niemcy, proponować tańszy bilet kolejowy. Albo tak jak w Polsce stawiać na dodatek węglowy. Unia Europejska celuje z kolei w specjalny podatek od ekstra zysków spółek energetycznych, na poziomie co najmniej 33 proc. Poszczególne kraje przeganiają się teraz w nowych pomysłach na oszczędzanie energii. Na bardzo oryginalny pomysł stawia rząd w Szwajcarii.

Zdaniem Stanów Zjednoczonych to mało prawdopodobne, że wybuchy w systemie gazowym Nord Stream to dzieło przypadku. To zaś coraz szerzej otwiera drzwi do dyskusji o bezpieczeństwie polskiego gazociągu Baltic Pipe, dzięki któremu mamy raz na zawsze uwolnić się od gazu z Rosji. Ale zmiana jednego paliwa kopalnego na inne nie do końca podoba się Koalicji Klimatycznej. Być może dojdzie też do zwołania Rady Bezpieczeństwa Narodowego w tej sprawie. Wygląda na to, że plan Rosji już się powiódł, bo wraz z wybuchem na Bałtyku, wybuchły też emocje wśród polityków. (fot. SWEDISH COAST GUARD)

Rosja bardzo by chciała sprzedawać swój gaz zamiast UE to Chinom. Tylko że to obecnie wyjątkowo trudne zadanie. Z jednej strony nie ma odpowiedniej infrastruktury i ona też nie powstanie raptem w kilka miesięcy. Z drugiej - cały czas w Państwie Środka jest skomplikowana sytuacja epidemiologiczna. W dodatku chińska gospodarka jest na ostrym zakręcie nie tylko przez koronawirusa. Coraz bardziej o sobie dają znać długoterminowe zjawiska demograficzne. A przecież kłopoty Pekinu za chwilę mogą przelać się na cały świat.

Patrząc na ceny gazu, wydaje się, że polityka energetyczna UE przynosi w ostatnim czasie oczekiwane skutki. Dlatego analitycy są zgodni: coraz bardziej wydaje się możliwy scenariusz, w którym Bruksela – nie patrząc na sprzeciw poszczególnych krajów członkowskich – będzie chciała przymusić do obowiązkowego oszczędzania energii. Czy to ten czas, kiedy europejska solidarność zacznie się kruszyć, ku radości Putina?

Rosja już przestała udawać i całkiem zakręciła kurek z gazem w rurociągu Nord Stream 1. Ktoś tam jeszcze przebąkuje o kolejnych kłopotach technicznych, ale najważniejsi urzędnicy państwowi w Moskwie stawiają sprawę jasno: to wszystko jest przez nałożone przez Zachód sankcje. Wstrzymując całkiem dostawę gazu, Putin gra va banque, ale może się przeliczyć.

Na walutach cały czas gorąco. Po rozpoczęciu handlu na Dalekim Wschodzie dolar znów się umocnił. Jego zakupy napędza na foreksie piątkowa zapowiedź podwyżek stóp procentowych. Z kolei euro, a razem z nim złoty, tracą w obawie przed eskalacją kryzysu energetycznego w UE i odcięciem dostaw gazu przez Rosjan. Im bliżej weekendu, tym może być gorzej. Dostawy mają zostać wznowione od soboty. Ale czy będą?

Komisja Europejska chce wyposażyć się w nadzwyczajne uprawnienia. Bruksela mogłaby zmusić kraje członkowskie do cięć w zużyciu gazu jeżeli Rosja zdecydowałaby się na całkowite odcięcie Europy od błękitnego paliwa. Oficjalny komunikat w tej sprawie ma zostać wydany w środę - dowiedziało się „Politico".

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

W maju Niemcy po raz pierwszy od trzech dekad zanotowały deficyt w handlu zagranicznym. To fatalny znak dla gospodarki, której potęga została zbudowana na eksporcie wysokoprzetworzonych dóbr i zaawansowanych technologii. Model przemysłowy oparty na rosyjskim gazie źle znosi kryzys energetyczny, a problemy najpotężniejszej gospodarki w Unii Europejskiej zaczynają ciągnąć w dół całą strefę euro.

Nie tylko w pogodzie jest tak, że to, co przed chwilą jest u naszych zachodnich sąsiadów, to zaraz będzie u nas. Trendy rynkowo-gospodarcze bardzo często idą tym samym tropem. Warto więc zauważyć, że Niemcy właśnie borykają się z nawet sześciokrotnymi wzrostami cen gazu. I to jeszcze nie koniec podwyżek. Aż strach pomyśleć, co się stanie, gdy Putin całkiem zakręci swój kurek.