gaz z rosji

Kolejne kraje w strachu przed brakiem gazu decydują się dłużej korzystać z węgla. Tak chcą przygotować się na zimę. Bardzo nie podoba się to Komisji Europejskiej, która zaleca dokładnie odwrotny kierunek, czyli rozwój odnawialnych źródeł energii. Trzeba też skoncentrować się na oszczędzaniu energii. Bruksela zapewnia, że przygotowane są odpowiednie kroki awaryjne i nie ma co panikować.

Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że kraje UE są w różnym stopniu przygotowane na brak gazu z Rosji. Część decyduje się na reaktywowanie już zamkniętych elektrowni węglowych, inni celują w modernizację swoich terminali LNG i alternatywne dostawy gazu. Ale obecny kryzys energetyczny może też stać za całkowitym zwrotem strategii. Niewykluczone, że jesteśmy świadkami tego zjawiska właśnie w Hiszpanii, która coraz bardziej stawia na zielony wodór.

Sypie się rządowa narracja dotycząca kryzysu na rynku węgla. Z jednej strony padają zapewnienia, że opału na zimę nie zabraknie, nawet będziemy mieć zapasy. Z drugiej w przyszłym tygodniu gabinet Mateusza Morawieckiego ma spotkać się na specjalnym posiedzeniu, poświęconym bezpieczeństwu energetycznemu kraju. Na alarm bije też były prezes PGNiG, który wzywa do zwołania przez prezydenta Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Putin postanowił odpalić nowy kryzys energetyczny i zakręca kurek z gazem. Zmniejszenie przepływu surowca przez Nord Stream aż o 60 proc. ma odczuć cała Unia Europejska. W odpowiedzi jesteśmy świadkami renesansu węgla, co może mocno nadwyrężyć brukselski Zielony Ład. Niemcy już zapowiadają większe wykorzystywania swoich elektrowni węglowych. A w Polsce rząd zapowiada kolejne inwestycje w górnictwo.

Z lektury najnowszego raportu Niezależnego Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) wynika, że Bruksela nie robi wszystkiego, żeby przydusić gospodarczo Rosję za wywołanie wojny w Ukrainie. Niby uzgodniono już szósty pakiet sankcji, ale Putin jak czerpał zyski ze sprzedaży paliw kopalnych, tak dalej to robi. I to wcale nie przez Azję, która miała teraz ustawić się frontem do Rosji. Odpowiedzialność Unii Europejskiej jest bezdyskusyjna.

Putin straszy ograniczeniem dostaw surowca do Europy. W odpowiedzi Bruksela chce jak najszybciej zdywersyfikować tranzyt surowca. Z pomocą chce przyjść Europie na przykład Izrael. Na razie jednak ceny gazu szaleją. Rekord wszech czasów, kiedy za 1 MWh przyszło płacono prawie 207 euro, jest ponownie zagrożony.

Rosyjski Gazprom przekazał w środę Eni, włoskiemu koncernowi energetycznemu, że zmniejszy dostawy gazu o około 15 proc. Włoski gigant energetyczny poinformował, że Rosjanie nie podali powodu takiego posunięcia.

Polska chce być najmniej zależna od gazu z Rosji spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. W październiku planujemy uruchomienie rurociągu Baltic Pipe, który ma zmienić zasady gry na tyle, że Warszawa ma szansę już za kilka miesięcy być całkowicie niewrażliwa na paliwowy szantaż Moskwy. No, chyba że z dużej chmury wyjdzie jednak mały deszcz i nowego gazociągu nie będzie czym wypełnić, co zaczynają niektórzy coraz głośniej sugerować. PGNiG uspokaja i twierdzi, że wszystko jest jak najbardziej pod kontrolą.

Zdaniem ekspertów klimatycznych wypowiedzenie polsko-rosyjskiego porozumienia gazowego, które normowało tranzyt surowca z Rosji do Polski, to dopiero pierwszy krok na drodze do zorganizowania jeszcze raz, od nowa transformacji energetycznej. Kolejnym powinna być jak najszybsza rewizja Polityki Energetyczne Polski do 2040 r.

W ostatnich tygodniach mógł się utrwalić obraz, w którym wszystkie kraje UE jak jeden mąż naciskają na Rosję za wywołanie wojny w Ukrainie. Tylko Węgrzy coraz mniej kryją swoje moskiewskie sympatie i przez to mogą położyć na łopatki unijne embargo na ropę z Rosji.

Komisja Europejska na różne sposoby próbuje szukać alternatywy dla gazu z Rosji. Jednym z pomysłów jest zwiększenie produkcji przez Holandię. Na przeszkodzie stoją los mieszkańców północno-wschodniej części kraju i wewnętrzna skomplikowana układanka polityczna.

Bruksela pokazała długo zapowiadany plan energetyczny REPowerEU, dzięki któremu Unia Europejska przed końcem obecnej dekady ma uwolnić się od rosyjskich paliw kopalnych i przy okazji przynajmniej wyhamować wzrost rachunków Europejczyków za energię. Niektórzy wciąż jednak kręcą nosem.

Z unijnym embargiem na węgiel z Rosji poszło szybko. Ale w przypadku podobnych sankcji nałożonych na rosyjską ropę już tak łatwo i przyjemnie wcale nie jest. Głównym hamulcowym są Węgry, które w zamian za wycofanie swojego weta chcą dodatkowego czasu i fury pieniędzy. I od tygodni Victor Orban i jego współpracownicy twierdzą, że nic innego ich do zmiany zdania nie przekona.

Jesteśmy świadkami kolejnej odsłony wojny energetycznej. Najbardziej zastanawia front państw Zachodu, który wydaje się rozchodzić w różnych kierunkach. Z jednej strony Komisja Europejska przeprowadzi kolejną debatę na temat embarga na ropę z Rosji, a z drugiej Bruksela ustala z innymi zasady płatności w rublach za gaz, żeby nie łamać nałożonych wcześniej sankcji.

Bruksela podejrzewa, że gazowy szantaż Putina na Bułgarii i Polsce wcale się nie zatrzyma. Dlatego Komisja Europejska w nadchodzącym tygodniu ma zaprezentować specjalny plan dotyczący ograniczeń poboru surowca. Think tank Ember wskazuje, że to wcale nie jest aż takie trudne. I pokazuje konkretne przykłady, jak można żyć bez gazu z Rosji.

Ponad 30 europejskich koncernów otworzyło lub otworzy rachunki w Gazprombank SA, by móc przelewać Rosji płatności za gaz. Kreml twierdzi, że proponowana przez niego metoda płatności nie narusza unijnych restrykcji, w sukurs przyszedł mu włoski premier Mario Draghi. Stary Kontynent dzieli się w sprawie odbioru surowców z Rosji, zanim zdążył się na dobre zjednoczyć.

Gazprom nie będzie już eksportował gazu przez Polskę. Cały przesył gazociągiem Jamał do Europy został wstrzymany. To skutek sankcji, jakie Moskwa nałożyła na operatora rurociągu firmę EuRoPol GAZ.

Świat widzi nieporadność armii Rosji i zastanawia się, na jaki kolejny ruch zdecyduje się Putin. Chociaż nieraz z Moskwy padały ostatnio ostrzeżenia przed konfliktem nuklearnym, nikt za bardzo tych gróźb nie bierze na poważnie. Inaczej jest w przypadku dostaw paliw kopalnych. Zwłaszcza że Rosja co chwilę stara się rozwinąć front wojny energetycznej i tam chce dopiec Zachodowi.

Coraz głośniej słychać nawoływania ekspertów do osiągnięcia niezależności energetycznej, przy okazji zrywania z paliwami kopalnymi, w tym też gazem ziemnym. Najnowsze statystyki programu Czyste Powietrze pokazują, że Polacy już zaczęli to sami robić, nie oglądając się ani na polskich, ani na unijnych polityków.

Polska nie odpuszcza Rosji i proponuje Unii Europejskiej wprowadzenie opłaty solidarnościowej, uiszczanej przez państwa uzależnione od energii z Rosji. Miałby to zagwarantować ETS, działający na zasadzie systemu handlu emisjami EU ETS, w którym im więcej dany podmiot emituje CO2, tym więcej płaci. Dzięki temu poszczególne państwa, dbając o własny budżet, zwiększyłyby swoją dywersyfikację energii. Przy okazji wpędzając Putina w poważne tarapaty finansowe.