gaz z rosji

Kurs rubla jawnie drwi sobie z rosyjskich sankcji, na giełdzie w Moskwie dwucyfrowe wzrosty. Normalnie jakby nie było wojny w Ukrainie, ale Rosja była krajem miodem i mlekiem płynącym.

Putin aż tak bardzo nie spodziewał się zachodniej solidarności i szerokiego wachlarza sankcji, nałożonych za agresję na Ukrainę - że długo się wygrażał rewanżem. W końcu postanowił dopiec Zachodowi nie tylko słowami i domaga się, żeby za chwilę nieprzyjazne kraje płaciły za dostawy rosyjskiego gazu ziemnego w rublach, a nie w euro czy dolarach. Pierwszym efektem tych zapowiedzi jest skok cenowy surowca.

Cały świat przygotowuje się na trudne miesiące na rynkach wielu produktów, które eksportują Rosja i Ukraina. Nie chodzi tylko gaz, ropę naftową czy węgiel – Goldman Sachs prognozuje wzrost cen zboża, mięsa drobiowego i wieprzowego, wyrobów piekarskich, mleczarskich i tłuszczów. Producenci oczekują również wzrostów cen nabiału, mąki czy kaszy.

Czy Polska może odciąć się od rosyjskiej energii też dzięki łupkom? Zdaniem profesora Stanisława Nagy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie jeszcze jest za wcześnie, sytuacja w Europie jest zbyt mało stabilna w zakresie możliwości rozwoju rynku gazu w tym rejonie (a także na świecie), żeby podejmować takie decyzje.  Ale to nie jest wykluczone w następnych latach. Sytuacja geopolityczna, jak i energetyczna wszak zmienia się jak w kalejdoskopie.

Rosyjska agresja na Ukrainę wywróciła politykę klimatyczną do góry nogami. Teraz priorytetem nie jest już odchodzenie od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii. Zdecydowanie bardziej obecnie liczy się uniezależnienie pod tym względem od Rosji. Dlatego coraz więcej krajów wstrzymuje swoje projekty gazowe i wraca do bezpieczniejszego węgla.

Pierwszy krok w kierunku uniezależnienia się od rosyjskiej energii wykonany. Europejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych (ENTSO-E) poinformowała o zsynchronizowaniu próbnym sieci elektroenergetycznych Ukrainy i Mołdawii z kontynentalną siecią europejską.

Niemiecki rząd twardo sprzeciwia się wprowadzeniu zakazu importu surowców energetycznych z Rosji, torpedując wysiłki Polski i innych krajów unijnych, które chcą odciąć to potężne źródło finansowania rosyjskiej operacji terrorystycznej w Ukrainie. Opór Berlina może w końcu zmięknie jak w sprawie odcięcia Rosji od systemu SWIFT, bo sondaże pokazują, że większość Niemców, a zwłaszcza wyborcy macierzystej partii kanclerza Scholza popiera wprowadzenie takiego embarga.

Zniszczmy machinę wojenną Putina – apeluje szef polskiego rządu, który we wtorek zamierza przymusić przywódców czołowych europejskich państw spoza Unii Europejskiej do wprowadzenia jeszcze dalej idących sankcji przeciw Rosji. Chodzi głównie o rezygnację z wyjątków, jeśli chodzi o odcięcie rosyjskich banków od systemu SWIFT oraz o embargo na import gazu i ropy z Rosji.

Z węgla zrezygnować możemy bez problemu. Z gazu - też, ale najlepiej dopiero pod koniec roku. Z ropą byłby problem. „Krótkoterminowe odejście od ropy jest niemożliwe bez wywołania dużego szoku gospodarczego i społecznego - uważa Forum Energii. I rekomenduje: czas przygotować plan limitowania zakupów paliw, gazu, węgla, żeby w razie czego zapobiec chaosowi. A w tym czasie premier Morawiecki apeluje do szefowej Komisji Europejskiej o unijne embargo na rosyjski węgiel, ropę i gaz. To się naprawdę dzieje.

Europejski think tank ekonomiczny Bruegel pokazuje, jakie kwoty Unia Europejska płaci Rosji każdego dnia za dostawy gazu ziemnego. Nie dość, że mowa jest o astronomicznych kwotach, to dodatkowo te po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainie jeszcze skoczyły w górę. 

Jednym z pierwszych, który zaczął namawiać do embarga na rosyjski węgiel i gaz, był premier Mateusz Morawiecki. Potem z podobny apel wystosowało 25 europejskich stowarzyszeń ekologicznych. Ale to wszystko jest bez znaczenia. Bo kształtujący politykę energetyczną w UE Niemcy nie zamierzają obrażać się na rosyjską energię.

Na giełdzie w poniedziałek obłowili się ci, którzy stawiali na sektor górniczy i branżę związaną z militariami. Mimo że poniedziałek zapowiadał się jako dzień rzezi na rynkach, część sektorów zyskuje na wojnie Rosji z Ukrainą, więc panice się nie poddaje. Kiedy rano cały warszawski parkiet świecił się na czerwono, akcje Lubawy, Bumechu, Bogdanki i JSW wystrzeliły, dając zarobić inwestorom już na dzień dobry po kilkadziesiąt procent.

Trwają już pierwsze kuluarowe rozmowy, ale negocjacje rządowe w ramach Forum Krajów Eksportujących Gaz (GECF) wystartują 22 lutego. Główne tematy są dwa: co zrobić, żeby jak najszybciej zwiększyć ilość gazu ziemnego na rynku. A także jak na te finansowe mechanizmy wpłynie ewentualna agresja Rosji na Ukrainę. Nic więc dziwnego, że Władymir Putin ma w tym spotkaniu nie wziąć udziału.

Po tym, jak budowa nowego bloku węglowego w Elektrowni Ostrołęka, a następnie zakończenie prac i rozbiórka pochłonęły w sumie jakieś 1,5 mld zł – teraz chcemy wydać ponad dwa razy więcej, ale tym razem na moce gazowe. Na szczęście podobnym tropem nadążają Niemcy, którzy wbrew sprzeciwowi kilku państw, do unijnej taksonomii wpychają na siłę gaz ziemny. Taki scenariusz najbardziej podoba się Rosji.

I niby ceny gazu na świecie ostatnio trochę się uspokoiły i przerażające rekordy z grudnia mamy za sobą. I niby do końca sezonu grzewczego już bliżej niż dalej. Ale to wcale nie koniec strachów - ostrzega jedna z najpotężniejszych instytucji finansowych na świecie. Rosja może nam robić gazowe psikusy jeszcze długo, a jak kolejne zimy będą srogie, to biada Europie. I na nic tu uspokajający ton ministra Sasina.

Coraz bardziej zagęszcza się na gazowej szachownicy. Rosja chce dalej odgrywać na niej wiodącą rolę, zwłaszcza że projekt unijnej taksonomii ma traktować gaz ziemny jako paliwo zielone. Polska spod tego energetycznego topora ma uciec dzięki Baltic Pipe, czego Moskwa nie potrafi odżałować i w rewanżu żąda wyższych cen w ramach kończącego się w tym roku kontraktu jamalskiego.

Statki zazwyczaj wiozące na pokładach gaz ziemny do Ameryki Południowej i Azji teraz płyną stadami w kierunku Europy. Chiny nie będą z tego powodu szczęśliwe, ale zmarźnięci obywatele Starego Kontynentu kupują dzisiaj ten surowiec po zdecydowanie wyższych cenach niż mieszkańcy pozostałych zakątków świata.

Mamy już do czynienia z poważnym kryzysem, Rosjanie przykręcili kurek z gazem i cena tego surowca w ciągu jednego dnia poszła w górę o ponad jedną piątą. Od początku grudnia o prawie 100 proc.

Zakład przetwarzania gazu Amur na Syberii stanął w ogniu. Jedna z największych tego typu instalacji na świecie przerwała dostawy. A Chiny i tak zmagają się przecież z potężnymi z problemami dotyczącymi zapotrzebowania na energię.

Rosja bardzo dobrze czuje się w obecnym kryzysie energetycznym, który ogarnął Europę. Moskwa może teraz prowadzić swoją ulubioną grę tranzytem gazu, a dzięki ukończeniu gazociągu Nord Stream 2 jej możliwości w tym zakresie znacznie się zwiększyły. Jak w praktyce wygląda rosyjska polityka gazowa, właśnie zobaczyliśmy dzięki Węgrom.