Czyste Powietrze

Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął nowy program ochrony powietrza. W nim pierwszy w Polsce zakaz dotowania kotłów węglowych z pieniędzy publicznych, a także instrumenty dla gmin umożliwiające skuteczniejszą walkę ze smogiem. Do końca nie było pewne, czy nie wygrają jednak zwolennicy poluźnienia obostrzeń.

Europejska Agencja Środowiska nie ma cienia wątpliwości. Nawet 13 proc. zgonów na Starym Kontynencie to efekt coraz bardziej dokuczliwych zmian klimatu. Najbardziej śmiercionośne jest zanieczyszczenie powietrza.

Dwóch na trzech badanych nie zdaje sobie sprawy z tego, że domowe piece są głównym źródłem zanieczyszczenia w Polsce. Polski Instytut Ekonomiczny wziął na celownik program „Czyste Powietrze” i tak powstał raportu „Polacy i ochrona powietrza. Normy społeczne jako źródło zmiany”.

Rządowy program wymiany przestarzałych pieców węglowych w domach okazał się sromotną porażką. Cel wymiany 3 mln „kopciuchów” z powodu nadmiernej biurokracji zrealizowano w 1 proc. Właśnie wchodzi nowa, gruntownie poprawiona edycja programu „Czyste Powietrze” i tym razem wymiana pieców może w końcu ruszy z kopyta.

Marszałek województwa małopolskiego Witold Kozłowski wsłuchał się w głos samorządowców z okalających Kraków gmin i uznał, że rozpisane na następne lata plany walki o czyste powietrze trzeba zmienić. Bo dla wielu już teraz bój ze smogiem jest zbyt wymagający.

Inicjatorzy rządowego programu „Czyste Powietrze” za wiele powodów do dumy nie mają. Dość powiedzieć, że wedle Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego na jednym z najbardziej zanieczyszczonym Śląsku, w ubiegłym roku podpisano raptem 5,5 tys. umów na wymianę kopciuchów. Teraz wszystko ma się zmienić.

Obecna polityka Urzędu Regulacji Energetyki uniemożliwia ciepłowniom modernizację. W efekcie walka ze smogiem na poziomie ogólnopolskim jest skazana na niepowodzenie.

Na biurko premiera Mateusza Morawieckiego oraz ministra ds. klimatu trafiło obszerne opracowanie Polskiego Alarmu Smogowego. Zawarto tam szereg propozycji rozwiązań, dzięki którym smog nad Wisłą ma, a tak bardzo nie dawać się we znaki.

Zdaniem przedstawicieli Rybnickiego Alarmu Smogowego i Fundacji 360! rządowy program Czyste Powietrze w obecnej formie narusza unijne przepisy. W dodatku to działania tak naprawdę pozorowane, z faktyczną walką z zanieczyszczeniem powietrza nie mające za dużo wspólnego.

Minister środowiska podpisał rozporządzenie w sprawie niższych progów alarmowania o smogu. Szkoda tylko, że to wyborcza prowizorka, a nie faktyczna walka z zanieczyszczonym powietrzem.

Flagowy program rządu do walki ze smogiem wciąż nie może rozwinąć skrzydeł i potyka się o własne nogi. "Czyste Powietrze" miało nam pozwolić poczuć różnicę, ale na razie efekt programu jest śladowy. Bez zmian będzie tylko gorzej i bez unijnej kasy, za to z sankcjami TSUE.

Przedstawiciele Komisji Europejskiej i Banku Światowego kolejny raz rozpytywali polski rząd o realizację Programu "Czyste Powietrze". Prawdziwa gra o pieniądze zacznie się jednak przy okazji rozmów na temat budżetu na przyszłą siedmiolatkę.

Rządowy program "Mój Prąd" pomoże w dofinansowaniu ogniw fotowoltaicznych nie więcej niż 200 tysiącom ludzi. Na więcej ma nie pozwolić budżet, skrojony na okrągły miliard złotych. Takie wyliczenie przedstawili eksperci serwisu Wysokienapiecie.pl.

Z jednej strony ochrona środowiska i świadomość zachodzących zmian klimatycznych, z drugiej po prostu mniejsze rachunki. Dzisiaj z powodzeniem postaramy się o dofinansowanie do prac termomodernizacyjnych czy instalacji baterii słonecznych. Zyskać można naprawdę sporo. 47 770 z programu “Czyste Powietrze”  i 2,5 tys, z Mój prąd”.

Komisja Europejska pogroziła palcem polskiemu rządowi i uprzedziła, że jeśli do realizacji programu “Czyste Powietrze” nie będą dopuszczone samorządy ani banki komercyjne, zakręci kurek z kasą. Szkopuł w tym, że w większości przypadków gminy nie są tym zainteresowane.

Żeby Program “Czyste Powietrze” miał w ogóle realną szansę na walkę z zanieczyszczeniem powietrza potrzebny jest zdecydowanie większy niż do tej pory rozmach. Pomóc mają w tym środki w ramach inicjatywy Catching-up Regions. Ministerstwo Środowiska informuje, że już negocjuje w ramach perspektywy finansowej na lata 2021–2027.

Ważą się losy rządowego programu “Czyste Powietrze”. Z jednej strony kończy się cierpliwość członków Komisji Europejskiej, którzy nie będą w nieskończoność czekać na wdrożenie przez Polskę wskazanych modyfikacji, a z drugiej graczem w tej rozgrywce chcą być same samorządy, które właśnie zaproponowały przekazanie im w całości realizację programu.

W najbliższy czwartek miało dojść do decydującego spotkania przedstawicieli KE i polskiego rządu w sprawie finansowania programu Czyste Powietrze. Wychodzi jednak na to, że do rozmów nie dojdzie. Unijni urzędnicy mają dość, że Polska tylko mówi o modyfikacjach programu, a tak naprawdę nie ruszy w tej sprawie nawet palcem.

Komisja Europejska uważa, że nasz kraj robi za mało w walce o czyste powietrze i stawia sprawę jasno: Polska musi dokonać zmian. Jeżeli tego nie zrobi, będzie musiała liczyć się z utratą unijnego dofinansowania na walkę ze smogiem. To nawet 8 mld euro.

Program Czyste Powietrze to odpowiedź rządzących na utyskiwania malkontentów, którzy uparcie powtarzają, że gabinet Mateusza Morawieckiego woli mówić i obiecywać niż działać. Tymczasem, przynajmniej po kilku pierwszych miesiącach funkcjonowania programu, okazało się, że zamiast potężnego wojownika ze smogiem mamy do czynienia z jego kiepską i nieefektywną podróbką.