Gospodarka

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych według szybkiego szacunku w maju 2023 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 13 proc. (wskaźnik cen 113,0), a w stosunku do poprzedniego miesiąca utrzymały się na tym samym poziomie (wskaźnik cen 100,0) – podał GUS.

Ani złoty, ani obligacje w żaden sposób nie zareagowały na podpisanie przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawy o komisji ds. zbadania rosyjskich wpływów w Polsce w latach 2007-2022, znanej jako „lex Tusk”. Także na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych trudno było dostrzec coś więcej poza lekkim drgnięciem.

Już w najbliższą środę poznamy wstępne dane o inflacji w maju. Wśród ekonomistów panuje zgoda, że po tąpnięciu tego wskaźnika w kwietniu znowu nastąpi spadek. Konsensus rynkowy mówi o tym, że wskaźnik wzrostu cen konsumenckich wyniesie 13,4 proc., ale nie brakuje opinii, że spadek inflacji może być znacznie głębszy. Jeśli te optymistyczne prognozy się sprawdzą, paradoksalnie złoty może się osłabić w stosunku do euro i dolara. (Fot. Jacek Bereźnicki/Bizblog.pl)

Polacy rzucili się na kupowanie zagranicznych wakacji jak szczerbaty na suchary. Kupiliśmy już 40 proc. więcej niż rok temu, a nawet o 20 proc. więcej niż w przed pandemią, wojną i inflacją, a przecież dziś jesteśmy znacznie biedniejsi. O co tu chodzi?

Ostry niedobór rąk do pracy i szybujące zarobki kierowców tirów. Taki stan wydawał się chroniczną przypadłością polskiej branży transportowej, a były nawet analizy mówiące o stu tysiącach wakatów. Właśnie nastąpił niespodziewany spadek koniunktury w tym sektorze i sytuacja zawodowa kierowców nagle się pogorszyła. Firmy transportowe, zamiast zatrudniać, zaczynają zwalniać.

Kwietniowe dane z polskiego przemysłu należy rozpatrywać jako negatywne zaskoczenie. Rynek spodziewał się spadku produkcji, ale nie tak głębokiego. Z danych GUS wyszło, że był niemal dwukrotnie większy niż wynikało to z mediany prognoz ekonomistów. Zawiodła nawet motoryzacja, która ostatnio błyszczała na tle innych gałęzi przemysłu.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu wyniosło 7430,65 zł brutto, a to oznacza wzrost o 12,1 proc. w ciągu 12 miesięcy. To wzrost zarobków, o którym może pomarzyć większość pracowników, ale z powodu inflacji realna wartość płac spadła. Jeśli wyłączymy dane z górnictwa, wzrost płac rok do roku to już skromniejsze 11,1 proc.

Najnowsze dane Eurostatu wskazują, że inflacja HICP spadła w kwietniu 2023 r. w Polsce do 14 proc. rdr. w porównaniu do danych o inflacji z marca, która wyniosła wówczas 15,2 proc. rdr. Natomiast w ujęciu miesięcznym wskaźnik wzrósł o 0,8 proc. W całej strefie euro również nie jest za wesoło, bo inflacja HICP wzrosła do 7 proc. rdr w kwietniu 2023 r. 

We wtorek poznaliśmy dane o PKB za pierwszy kwartał, które opublikował GUS i osobno Eurostat dla całej UE, strefy euro i poszczególnych krajów, w tym rzecz jasna Polski. Ogromnych powodów do radości nie mamy, bo według polskich statystyków zjechaliśmy na minus, a według unijnych odnotowaliśmy zerowy wzrost, ale i tak miało być o wiele gorzej.

Ze wstępnych danych o bilansie płatniczym w marcu 2023 r. wynika, że saldo rachunku bieżącego było dodatnie i wyniosło 7,7 mld zł. Przypomnijmy, że przed rokiem mieliśmy deficyt: minus 18,2 mld zł. W kolejnych miesiącach nadal będziemy się cieszyć z nadwyżki. Złoty uczcił ogłoszenie wyników w handlu zagranicznym największym spadkiem kursu euro od niemal dwóch lat. Fot. Kees Torn/Wikimedia.org/CC BY 2.0

Słaby wzrost eksportu, gwałtowny spadek importu, słaby popyt wewnętrzny, a także pogłębiająca się deflacja. Tak w dużym uproszczeniu wygląda obecna sytuacja gospodarcza Chin i wielu ekonomistów jest tym zaskoczonych. Wydało się, że zniesienie restrykcji covidowych doprowadzi do silnego odbicia, tak jak w większości rozwiniętych państw, ale nic takiego nie nastąpiło. Największym zagrożeniem dla Państwa Środka jest deflacja, ale dla nas to dobra informacja, bo spadek cen chińskich towarów pozwoli szybciej zbić inflację u nas.

Około 2085 dolarów to pobity kilka dni temu rekord cenowy uncji złota. W okresie zawirowań gospodarczych i przedłużającej się niepewności inwestorów bezpieczeństwo, jakie daje ten kruszec, sprawia, że popyt na niego nie maleje. Panuje przekonanie, że kolejne rekordy cenowe złota to już kwestia niedalekiej przyszłości.

Zawrzało po słowach Macieja Maleńczuka, który zasugerował, że jedną z marchewek wyborczych w najbliższych wyborach parlamentarnych może być legalizacja marihuany rekreacyjnej. W ten sposób władza mogłaby próbować przypodobać się młodszym wyborcom. Ten ewentualny zielony skręt rządu w marihuanę może być spowodowany jeszcze jednym. Chodzi o potężny zastrzyk gotówki do budżetu. Dlatego też w tę stronę coraz bardziej zaczynają kombinować m.in. Czesi i Niemcy. A ostatnie dane z USA potwierdzają, że sprzedaż legalnego zioła może okazać się żyłą złota.

Nieco ponad 2085 dolarów kosztowała w czwartek uncja złota na światowych rynkach, a to oznacza, że pobity został dotychczasowy rekord cenowy tego kruszcu wynoszący niecałe 2079 dol. Powodów, dla których inwestorzy rzucili się na złoto, jest wiele, ale prawdopodobnie przeważają takie czynniki jak podwyżka stóp procentowych przez Fed i obawy przed kłopotami kolejnych banków w USA.

Zdecydowany zjazd wskaźnika inflacji w marcu nie był jednorazowy, bo wstępne dane za kwiecień pokazują, że inflacja wyniosła „tylko” 14,7 proc. To nie tylko o wiele lepszy wynik niż 18,4 proc. w lutym, ale także wyraźnie mniej, niż spodziewali się ekonomiści. Spadło też tempo wzrostu cen żywności. Zła informacja jest taka, że od początku roku ceny wzrosły już o 5,5 proc., a to oznacza, że drożyzna nie odpuszcza.

Perspektywy dla polskiej gospodarki nie wyglądają dobrze. Przedłużający się marazm powoduje, że przedsiębiorcy widzą przyszłość w ciemnych barwach. Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury wyliczany przez BIEC utrzymał się na podobnym poziomie jak przed miesiącem, ale pojawia się coraz więcej niepokojących oznak.

Inflacja potrafi być olbrzymim problemem dla gospodarki, ale nie zawsze chodzi o to, że jest zbyt wysoka. Dokładnie odwrotny problem mają Chiny, które nie tylko zmagają się z ekstremalnie niską inflacją, ale wręcz zagrożone są deflacją. Nie pomogło zdjęcie obostrzeń covidowych, kolejne obniżki stóp procentowych oraz pompowanie gotówki w gospodarkę przez bank centralny. Największym zagrożeniem jest wejście w stagnację gospodarczą, z której będzie bardzo trudno się wyrwać.

Może nie mamy wspólnej waluty i długo mieć nie będziemy, ale to, co dzieje się w strefie euro, a zwłaszcza w Niemczech, ma kluczowe znaczenie dla polskiej gospodarki – czy tego chcemy, czy nie. Na szczęście tym razem mamy dobre wieści, bo wszystkie wskaźniki ekonomiczne wskazują, że w strefie euro rozpoczyna się ożywienie gospodarcze po inflacyjnym załamaniu koniunktury.

Ostateczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu wyniósł 16,1 proc., czyli nawet minimalnie mniej niż GUS sygnalizował dwa tygodnie temu. Jeśli porównamy ten wynik do lutego, gdy inflacja wyniosła aż 18,4 proc., można wpaść w euforię i triumfalnie ogłosić dezinflację, ale świąteczny nastrój szybko zniknie, gdy wczytamy się w szczegółowe dane. Ceny – zwłaszcza żywności – od początku roku idą w górę jak szalone.

Śmialiście się, gdy w 2020 r. ekonomiści PIE mówili, że Polska może zyskać 8 mld dol. rocznie na tym, że z powodu pandemii firmy będą przenosić produkcję z Chin? Czas zweryfikować heheszki, raport agencji Reuters pokazuje, że Polska naprawdę była jednym z najpopularniejszych krajów, do których chciała uciekać aktywność gospodarcza – zaraz za Wietnamem, Indiami i Niemcami.