Gospodarka

Efektem podniesienia akcyzy będzie zniechęcenie Polaków do konsumpcji legalnych używek – straszą niektórzy ekonomiści za każdym razem, gdy rząd decyduje się podnieść podatki. Czy aby na pewno? Najnowsze dane zadają kłam temu twierdzeniu. Mimo wzrostu akcyzy, szara strefa tytoniowa jest mała, jak nigdy w historii.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu wzrosły o 16,2 proc. w stosunku do tego samego miesiąca rok temu. Główny Urząd Statystyczny podał szybki szacunek inflacji, z którego jasno wynika, że jesteśmy już wyraźnie za jej szczytem i prawdopodobnie tempo wzrostu cen będzie już tylko spadać. To dobra wiadomość, ale nastrój mocno psuje fakt, że po pierwsze rynek spodziewał się, że w marcu z inflacją zejdziemy poniżej 16 proc., a po drugie ceny wyraźnie wzrosły w stosunku do lutego, gdy inflacja wyniosła aż 18,4 proc.

Jeśli sądziliśmy, że przez wewnętrzny spór w obozie rządzącym o reformę sądownictwa, możemy stracić „tylko” środki z KPO, najwyraźniej byliśmy w błędzie. Według agencji Bloomberg Polsce grozi także utrata pieniędzy z Funduszu Spójności z perspektywy 2021-2027. Chodzi aż o 75 mld euro, czyli nieco ponad 350 mld zł według dzisiejszego kursu wspólnej waluty. Premier Mateusz Morawiecki zapewnia, że żadnego ryzyka nie ma, ale pamiętajmy, że według szefa rządu pieniądze z KPO też miały dawno popłynąć do Polski.

Niepewność, bezsilność, a nawet jeszcze trochę przerażenia – to trzy najczęściej występujące u Polaków emocje związanie z obecną sytuacją gospodarczą. Kryzys zdecydowanie nie służy nastrojom Polaków ani tym bardziej ich kondycji psychicznej. A ta ostatnia jest zdaniem ekspertów coraz słabsza.

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot zleciło badanie opinii publicznej w sprawie polskich lasów. I okazuje się, że zdecydowana większość z nas uważa, że lepiej byłoby, gdyby skupiska drzew stanowiły element ochrony klimatu, a nie był celem nie do końca kontrolowanych przez społeczeństwo wycinek. Polacy również dosyć jednoznacznie wyrazili się na temat dopłat do produkcji energii z podziałem na poszczególne źródła ze środków publicznych. Drewno zamyka całą stawkę.

Gospodarka hamuje trzeci kwartał z rzędu. Zgodnie z prognozami ekonomistów produkt krajowy brutto Polski wzrósł w porównaniu z końcówką 2021 r. o 2 proc. Dla porównania przed rokiem PKB rósł w zawrotnym tempie 8,5 proc.

Już za siedem lat poziom życia w Wielkiej Brytanii będzie niższy niż w Polsce, jeśli utrzymają się trendy z ostatniej dekady – ostrzega sir Keir Starmer, lider labourzystów i niemal murowany kandydat na kolejnego premiera Wielkiej Brytanii. Jeśli te kasandryczne wizje się sprawdzą – w dużej mierze za sprawą brexitu – byłaby to niezwykła ironia losu, bo Wielka Brytania przez lata była głównym kierunkiem emigracji Polaków poszukujących poprawy warunków życia. Fot. Jacek Bereźnicki/Bizblog.pl

Los uchodźców w Polsce jest trudny. Mimo pomocy ze strony państwa i zwykłych obywateli zdecydowana większość Ukraińców zauważyła spadek jakości życia. Niewielu osobom uciekającym przed wojną udało się też znaleźć pracę w swoim zawodzie. Trudno się więc dziwić, że połowa ankietowanych chce wrócić do kraju, gdy tylko pozwolą na to okoliczności.

Sprzedaż detaliczna w styczniu negatywnie zaskoczyła ekonomistów, bo zamiast spodziewanego minimalnego wzrostu podmioty handlowe wykazały spadek rok do roku i miesiąc do miesiąca. Pozytywnie zaskoczyła za to branża budowlana, która na przekór minorowym nastrojom, pochwaliła się wzrostem rok do roku.

Dane o PKB w czwartym kwartale okazały się słabsze od prognoz. Źle wyglądają zwłaszcza dane w ujęciu kwartał do kwartału oczyszczone z wpływu czynników sezonowych. Co prawda ekonomiści oczekiwali ujemnej dynamiki, ale minimalnej, nie na poziomie -2,4 proc.

Wstępne dane o PKB w 2022 r. były minimalnie lepsze od oczekiwań, ale ekonomistów martwi tąpnięcie konsumpcji z końcówki roku. Na dodatek wybicie inwestycyjne, do którego doszło w tym samym czasie i które zniwelowało negatywny wpływ spożycia, jest ich zdaniem nie do utrzymania w nadchodzących kwartałach. Dlatego należy się spodziewać, że w pierwszych trzech miesiącach 2023 r. PKB zjedzie poniżej 0,5 proc. Oby nie niżej!

Wygląda na to, że w tym roku kiełbasa wyborcza będzie serwowana całymi wiadrami i trudno będzie przed nią uciec. Mamy bowiem dopiero styczeń, a już się zaczęło. Oczywiście sam fakt, że kiełbasa się pojawi nie jest ani czymś zaskakującym, zdarza się tak przecież co kilka lat w ramach cyklu wyborczego. Jednak bardzo martwi mnie to, że akurat w tym roku może ona być pod pewnym względem specyficzna i to w negatywnym tego słowa znaczeniu. Chodzi o finansowanie kiełbasy wyborczej.

Spowolnienie produkcji do 1 proc., wyraźnie poniżej nisko zawieszonej przez rynek poprzeczki, może niepokoić. Zwłaszcza kiedy weźmiemy pod uwagę alarmujące prognozy ekonomistów, otwarcie ostrzegających przed recesją w pierwszej połowie roku.

Maksymalna cena ropy naftowej importowanej z Rosji, która obowiązuje od początku grudnia, wywołała głęboką cenę tego surowca, a to sieje prawdziwe spustoszenie w rosyjskich finansach. Gwałtowny spadek wpływów ze sprzedaży głównego towaru eksportowego powoduje, że Kreml próbuje łatać dziurę budżetową, wyprzedając rezerwy walutowe. Ekonomiści oceniają, że to może wywołać sprzężenie zwrotne i jeszcze większe problemy finansowe reżimu.

Tych prognoz nie należy brać na 100 proc. serio, ale też nie jest to – jak niektórzy uważają – zabawa ekonomistów, którym się nudzi. Po tym, czego byliśmy świadkami w latach 2020-2022, takie rewelacje jak wymuszona dymisja Emanuela Macrona czy powrót Wielkiej Brytanii do UE raczej nikogo nie powinny zszokować.

To, co my zrobiliśmy w 2020 r., Chiny robią dopiero teraz, czyli uczą się życia z koronawirusem. Kontynuacja polityki zero covid przynosiła Chinom jedynie lockdown za lockdownem. Po dwóch latach Chińczycy zaczęli się buntować, widząc, że życie wróciło już do normy na Zachodzie. Teraz cały świat obserwuje, jak Chiny poradzą sobie z falami zakażeń, na jakie jeszcze nigdy nie wystawiali swojego systemu zdrowia. (fot. SULYATYTSKYY / Shutterstock)

Ponad 110 mld zł w formie bezzwrotnych grantów, a do tego ponad 50 mld zł w ramach tanich pożyczek. O takie pieniądze z Krajowego Kraju Odbudowy starał się premier Mateusz Morawiecki, ale do dziś Polska nie dostała ani centa z unijnej kasy. Jesteśmy jednak dziś o kroczek bliżej – Komisja Europejska przyjęła ustalenia operacyjne w sprawie wypłaty pieniędzy z KPO dla Polski. Kluczem do samej wypłaty będzie spełnienie kamieni milowych, a to łatwe z powodów politycznych nie będzie.

Z pełnych danych o PKB wynika, że wysokie stopy procentowe przyhamowały w trzecim kwartale wydatki gospodarstw domowych, ale też przyczyniły się do niższego poziomu inwestycji. Dołek dopiero przed nami. W pierwszym kwartale przyszłego roku wzrost gospodarczy może spaść do nawet 1 proc. Oby tylko nie zjechał jeszcze niżej.

Produkcja przemysłowa cały czas sukcesywnie obniża loty. W październiku mocno rozjechała się z oczekiwaniami ekonomistów. Na dodatek perspektywy są są coraz gorsze. Listopad i grudzień przyniosą jeszcze ostrzejsze hamowanie, a na początku roku będziemy oglądać jak się kurczy.

Inflacja w Turcji szaleje, więc władza robi porządki w kierownictwie TurkStatu, czyli tamtejszego GUS-u. Najnowszą ofiarą czystek jest wiceszef urzędu, który swoją funkcję sprawował od zaledwie ośmiu miesięcy. Fot. G20 Argentina/Flickr (CC BY 2.0)