Energetyka

Program Czyste Powietrze ma być bardziej efektywny, a jego beneficjenci mają bardziej odczuwać przyznane dotacje, w rachunkach za ogrzewanie i za prąd też. Dlatego zaczęła obowiązywać zielona lista ZUM i dlatego też audyt energetyczny stał się obowiązkowy. Bez tego nikt dotacji na zakup i montaż pompy ciepła już nie przyzna.

Przy okazji ogłaszania podstawowych zasad nowego, rządowego programu, który ma pobudzić lądową energetykę wiatrową w naszym kraju, usłyszeliśmy też o kolejnych zmianach w programie Czyste Powietrze. Dzięki nim wymianach kopciucha ma być w końcu efektywniejsza.

Nie jest tajemnicą, że to elektrownia jądrowa ma wreszcie zrobić różnicę w naszym miksie energetycznym. I to atom ma wysłać paliwa kopalne na zasłużone wakacje. Od początku tak kreślonej rewolucji energetycznej wmawia nam się, że ten jądrowy przewrót z pewnością będzie opóźniony, bo taka jest międzynarodowa praktyka. Poślizg najbardziej cieszy górników, którzy przecież umówili się na fedrowanie węgla jeszcze przez ćwierć wieku: więc im później atom rozwali węglowy układ, tym dla nich lepiej.

Z dnia na dzień dowiadujemy się o kolejnych szczegółach zbliżającej się coraz większymi krokami szóstej edycji programu Mój Prąd. O popularności inicjatywy, nakłaniającej Polaków do termomodernizacji, najlepiej świadczy fakt, że wszystkie poprzednie edycje trzeba było zakończyć przed terminem po wcześniejszym wyczerpaniu środków. Teraz będzie podobnie. Eksperci liczą też na odbudowę rynku, zdemolowanego przez polityczną bierność.

Chociaż w Polsce - głównie przez bierność polityków - pompy ciepła zaliczyły solidny falstart i ich popularność runęła, to i tak nikt nie dyskutuje z rolą tych urządzeń grzewczych w szeroko pojętej dekarbonizacji. Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) właśnie w ten sposób zaleca pozbycie się paliw kopalnych z sektora żywności i napojów.

Przez wciskanie Polakom felernych pomp ciepła staliśmy się świadkami zapaści. Liczba składanych wniosków na pompy w ramach programu Czyste Powietrze spadła z 64 proc. w styczniu 2023 r. do 29 proc. w marcu 2024 r. Ten zjazd może za chwilę być jedynie wspomnieniem. Weszły właśnie zmiany, na które celujący w pompy ciepła czekali od miesięcy. Ten gamechanger wchodzi akurat do gry w momencie, kiedy kotły gazowe mogą mocno stracić na popularności w związku z rosnącymi cenami błękitnego paliwa i planowanymi obostrzeniami.

To jedna z większych gaf rządu Donalda Tuska. Obecna koalicja jako opozycja od lat krytykowała wprowadzoną w życie przez Zjednoczoną Prawicę zasadę 10H, która skutecznie blokowała rozwój lądowej energetyki wiatrowej. Zapowiadała, że zniesie ją, jak tylko zacznie rządzić. Ale przygotowana w pośpiechu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, już pod nowymi sterami, nowelizacja przepisów okazała się legislacyjną wydmuszką. I teraz właśnie obserwujemy podejście do tego tematu nr 2. Podobno ma już być bez takich wpadek.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podało szczegóły w sprawie nowego programu Moja Elektrownia Wiatrowa. Pierwsza edycja zaplanowana jest na najbliższy rok, chyba że wcześniej zabraknie przygotowanych na ten cel środków. Przy okazji dowiedzieliśmy się też więcej o przygotowywanej nowelizacji ustawy wiatrakowej.

Rząd w końcu przyznał, że nasze elektrownia jądrowa powstanie z opóźnieniem. Nie jest też tajemnicą, że inwestycja pochłonie dziesiątki miliardów złotych. Patrząc jednak na doświadczenia innych krajów, które porwały się ostatnio na inwestycje w atom, ze sporą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że ten czasowy i kosztorysowy harmonogram jeszcze ulegnie modyfikacjom. Będzie niebezpieczne dla całej transformacji energetycznej w Polsce.

Osłabienie złotego i wzrost notowań ropy na światowych rynkach oznaczają, że trwający od kilku tygodni powolny spadek cen paliw na polskich stacjach właśnie się kończy. Spadek kosztów produkcji paliwa nie przekładał się jednak na proporcjonalny spadek cen na dystrybutorach, bo w dużym stopniu był konsumowany przez stacje paliw w postaci wyższej marży. Eksperci rynku paliw uważają, że teraz jest mało prawdopodobne, aby aktualny poziom cen był możliwy do utrzymania w dłuższym okresie.

Na stacjach paliw w Polsce trwa przecena, w dół lecą ceny benzyny, diesla i autogazu. Powinniśmy dobrze zapamiętać ten przedwakacyjny okres. Potem ma być już tylko gorzej. Tak przynajmniej sugerują analitycy, którzy twierdzą, że rynek ropy czeka deficyt, który może potrwać do następnego roku, co będzie miało też swoje oczywiste konsekwencje cenowe.

Na polskim rynku stacji paliw zdominowanym przez Orlen może pojawić się potężny gracz. Saudyjski koncern Aramco przymierza się do stworzenia partnerskiej sieci stacji pod własnym szyldem, która musiałaby kupować paliwa wyłącznie od Aramco Fuels Poland. Ekspansję saudyjskiego giganta w Polsce umożliwiła tak zwana fuzja Orlenu i Lotosu, w ramach której Aramco przejęło kontrolę nad rafinerią w Gdańsku i siecią hurtowni Lotosu.

Przed nami podwyżka cen gazu dla odbiorców indywidualnych. Od nowego miesiąca możecie się spodziewać nowych o wiele wyższych stawek i rachunków. Dotyczy to również 2-3 mln Polaków, którzy korzystają z pieców gazowych – w ostatnich miesiącach najpopularniejszego źródła ogrzewania, finansowanego z programu Mój Prąd. Oni podwyżki rachunków odczują najbardziej.

Miało być całkiem nowe otwarcie, a emocje miały ustąpić miejsca logice. Bo przecież transformacja energetyczna miała być jednym z priorytetów rządu Donalda Tuska. Ale już teraz wiadomo, że takie były jedynie plany, z których nic na razie nie wyszło. Kolejne organizacje piszą w tej sprawie do szefa rządu i apelują o przyspieszenie. Greenpeace Polska z kolei ocenił pierwsze półrocze rządu pod względem realizacji umowy koalicyjnej w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Jest bardzo źle.

Parę dni temu w przygranicznym Cieszynie normy jakości powietrza dla pyłów zawieszonych PM10 przekroczone były o 2189 proc. Ale w Polsce na nikim nie robi to już żadnego wrażenia, a na pewno nie na rządzie, który kolejny raz w strachu przed górniczym gniewem modyfikuje swoje pierwotne plany. Kosztem naszego zdrowia.

Ember dowodzi, że Unia Europejska ma obecnie najczystszy miks energetyczny na świecie. Od ogłoszenia Zielonego Ładu przez Brukselę w styczniu 2020 r. przeszedł nieprawdopodobną metamorfozę. I pewnie myślicie, że węglowa Polska do tego raczej się nie przyczyniła. Mylicie się, my też mamy swój udział w coraz bardziej zielonej energetycznie Europy.

Program Mój Prąd skierowany jest do właścicieli gospodarstw domowych, którzy zamontowali instalację fotowoltaiczną albo inne urządzenia zwiększające autokonsumpcję. W 2024 roku ponownie będzie można otrzymać dotację. Jakie warunki należy spełnić?

Chociaż wszystko wskazuje na to, że ustalenia zapisanie w porozumieniu paryskim względem wyhamowania globalnego ocieplenia móżmy już wyrzucić do kosza, to wcale nie oznacza, że światowa transformacja energetyczna jest w powijakach. Los paliw kopalnych wydaje się przesądzony. Do słownych deklaracji w końcu dołączyły pieniądze. Zdaniem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) rozdźwięk finansowy między OZE a gazem, ropą i węglem będzie się w kolejnych latach pogłębiał.

Setki pomp ciepła pochodzących spoza UE zostało niedopuszczonych do sprzedaży na polskim rynku z powodu niespełniania obowiązujących wymagań bezpieczeństwa. Takie są efekty kontroli tych urządzeń grzewczych, którą przeprowadził UOKiK wraz ze skarbówką. Na 564 sprawdzonych pomp ciepła produkowanych poza Unią Europejską aż 94 proc. nie spełniało norm.

To bezsprzecznie najbardziej popularny program wśród Polaków. W pięciu dotychczasowych odsłonach na dotacje poszło 2,6 mld zł. I za każdy razem trzeba było wcześniej, niż to pierwotnie zakładano, kończyć nabór wniosków, ze względu na wyczerpanie środków. Czy w trakcie szóstej edycji programu Mój Prąd, która ma wystartować we wrześniu, będzie tak samo? Bardzo możliwe, chociaż nie wszystkim przypadną do gustu nowe zasady.