Energetyka

Daniel Obajtek przestanie być prezesem Orlen z końcem 5 lutego. Rada nadzorcza kontrolowanej przez państwo spółki energetyczne ogłosiła w komunikacie, że po zapoznaniu się z pismem prezesa, w którym oświadczył, że oddaje się do dyspozycji rady nadzorczej w zakresie sprawowanej funkcji, postanowiła go odwołać. Ostatnim dniem prezesury Obajtka w Orlenie będzie najbliższy poniedziałek.

Dane GUS podają, że w 2023 r. pomimo działania Tarczy Solidarnościowej średnioroczny wzrost cen nośników energii na rynku detalicznym wyniósł 17,5 proc. A co będzie w czerwcu, gdy tarcza wygaśnie? Według danych średnia stawka za 1 kWh w najbardziej popularnej taryfie G11 w pierwszej połowie roku będzie wynosić około 90 gr brutto. A po przekroczeniu zużycia 1500 kWh już około 1,3 zł brutto.  Eksperci alarmują, że to praktycznie dwu krotność stawki z 2022 r. co jest poważnym zagrożeniem dla budżetów domowych.

Kilkanaście tankowców przewożących półtoramiesięczny urobek rosyjskiego złoża Sachalin-1 od tygodni tkwi na morzu we wschodniej Azji bez szans na szybkie znalezienie nabywców tego surowca. Przyciśnięta zachodnimi sankcjami Rosja jest zdana na łaskę azjatyckich odbiorców ropy i nie ma, delikatnie mówiąc, silnej pozycji negocjacyjnej.

Na Morzu Czerwonym cały czas jest bardzo nerwowo, co wydłuża i komplikuje transport ropy i paliw naftowych. A to ma coraz wyraźniejsze przełożenie na cenę. Nic dziwnego, że ropa jest obecnie najdroższa od dwóch miesięcy. Te finansowe zawirowania raczej nie ominą polskich stacji paliw, gdzie czeka nas kolejny tydzień podwyżek.

Jeszcze kilka dni dzieli nas od wizyty przedstawicieli polskiego rządu w Brukseli, gdzie tematem rozmów ma być notyfikacja podpisanej prawie trzy lata temu umowy społecznej z górnikami. Ale sytuacja finansowa spółek węglowych na tyle jest fatalna, że Ministerstwo Przemysłu musi reagować tu i teraz. Inaczej zabraknie na wypłaty. Ten misternie układany plan mogą jeszcze wywrócić do góry nogami polityczne utarczki w sprawie budżetu.

To jeszcze nie koniec napiętych relacji między Polską Izbą Gospodarczą Sprzedawców Węgla a Polską Grupą Górniczą. Wzajemne obrzucanie się oskarżeniami trwa w najlepsze. Ale też powoli dochodzimy do ściany. Bo największa w Europie spółka węglowa ma już tego serdecznie dość i ostrzega, że dalsze prowadzenie takiej kampanii oszczerstw będzie miało swój finał w sądzie. W odpowiedzi PIGSW wzywa PGG do przestrzegania prawa.

Coraz większe kłopoty z zatorami finansowymi i wypłatami przyznanych dofinansowań w programie Czyste Powietrze. Poprzedni rząd z premedytacją wydawał na inne cele środki na wymianę kopciucha, z pełną świadomością, że następcy będą mieli tym samym twardy orzech do zgryzienia. Nowi sternicy Ministerstwa Klimatu i Środowiska dwoją się i troją, żeby temu zaradzić, ale wypłaty pieniędzy mogą być realizowane najwcześniej za kilka tygodni.

Już podczas ostatniego Szczytu Klimatycznego COP28 organizowanego przez Zjednoczone Emiraty Arabskie, trzeciego producenta ropy naftowej na świecie, przedstawiciele innych krajów z Bliskiego Wschodu wykazali się traktowaniem galopujących zmian klimatu w szczególny sposób. To coś na zasadzie zjeść ciastko i mieć ciastko. Teraz okazuje się, że nie było w tym żadnego przypadku. Arabia Saudyjska właśnie potwierdza, że też chce w kolejnych latach podążać tą absurdalną drogą.

Po publikacji "Dziennika Gazety Prawnej" dotyczącej nowych restrykcji ograniczających emisje w sektorze budowlanym w Polsce rozpętała się burza. Bo wychodzi na to, że Bruksela chce przyspieszyć z zieloną transformacją energetyczną, co wymusi na wielu z nas remonty swoich domów. Ale to jeszcze nic. Prawdziwe schody dopiero zaczną się dla naszego kraju - cały czas produkującego energię głównie z węgla - wtedy, kiedy klepnięty będzie nowy cel klimatyczny do 2040 r. A jest ku temu coraz bliżej.

Za nami najbardziej odczuwalna podwyżka cen paliw od pierwszej połowy listopada ub.r. Ale analitycy są zgodni: to jeszcze nie koniec złych informacji dla kierowców. Na przełomie stycznia i lutego ceny paliw dalej mają iść w górę. Puchnie też cena ropy, na co wpływ mają dobre informacje gospodarcze z USA, ale nie tylko.

26 stycznia ustanowiono - przez Zgromadzenie Ogólne ONZ - Międzynarodowym Dniem Czystej Energii. Zeszłoroczną inicjatywę podjęto w celu akcentowania znaczenia czystej energii, promowaniu jej rozwoju i wykorzystania. Z tej okazji życzenia składa Antonio Guterresa, sekretarz generalny ONZ, który cały czas wierzy w rychły koniec paliw kopalnych. Ale jak przekonuje Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), to wcale nie jest aż tak łatwe zadanie.

Najpierw kierowców ogarnął strach, że akurat nowe paliwo E10, które zastąpiło tradycyjną benzynę Pb95 w ich samochodach zrobi więcej szkody niż pożytku i będzie nie lada kłopot. Teraz znowu własnym życie zaczyna żyć fama, wedle której to nowe paliwo fatalnie zachowuje się w zimie, kiedy temperatura spada poniżej zera. Ma mieć bowiem tendencję do zamarzania. Swoje trzy grosze dodaje także Fabryka Samochodów Osobowych, która w sprawie E10 wydała specjalny komunikat.

Do posłanek i posłów trafił materiał informacyjny na temat transformacji energetycznej w Polsce, autorstwa Polskiej Zielonej Sieci. To opracowanie szczególnie nie spodoba się górnikom, którzy najchętniej fedrowaliby jeszcze z ćwierć wieku, jak nie dłużej. Tymczasem aktywiści przewidują, że z końcem obecnej dekady, w 2030 r. w naszym kraju większość kopalń będzie zamknięta na cztery spusty.

Można tak, jak Polska Grupa Górnicza wbrew rzeczywistości dalej stawiać na klasy górnicze w szkołach średnich, a można też pójść w odwrotnym kierunku, jak Politechnika Wrocławska. Władze uczelni zdają sobie doskonale sprawę, że przyszłość energetyczna należy do odnawialnych źródeł energii i dlatego uruchamiają kierunek magisterski o takim profilu. Rekrutacja przyszłych studentów OZE trwa do 9 lutego.

Już drugi rok z rzędu u naszych zachodnich sąsiadów sprzedaż pomp ciepła wzrosła o 50 proc. Natomiast u nas obserwujemy niestety odwrotny trend. U nas liczba składanych wniosków na te urządzenia grzewcze w programie Czyste Powietrze systematycznie spada ode blisko roku. Tymczasem reprezentanci branży w Europie ostrzega Brukselę, że opóźnienie ogłoszenia planu działania na rzecz pomp ciepła zagraża transformacji energetycznej całego kontynentu.

Bawią mnie spory o to, gdzie w Polsce ma powstać pierwsza elektrownia jądrowa. Jak zwykle jest w tym też dużo polityki więc jesteśmy świadkami wzajemnego obrzucania się błotem. Tymczasem przecież ma to znaczenie drugorzędne, o ile w ogóle jakieś ma. Zdecydowanie istotniejsze jest to, kiedy ta budowa będzie mogła ruszyć z miejsca. Eksperci są zgodni: termin 2026 r. z pierwotnej Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. jest nie do dotrzymania. Trzeba więc mocno trzymać kciuki, żeby u nas nie skończyło się tak, jak w Wielkiej Brytanii, gdzie francuskie EDF kolejny raz opóźnia atomową inwestycję i zwiększa przy okazji jej kosztorys.

Uzależnienie gazowe od Rosji odbija się cały czas Europie mocną czkawką. Nic dziwnego, że Komisja Europejska zaleciła wcześniejsze wypełnienie magazynów gazu, żeby żadne z 27 państw członkowskich nie musiało się zamartwiać zimą. Pod tym względem nasza infrastruktura, jak samo to przyznaje PGNiG, jest średniej wielkości. Ale trwa inwestycja, która ma nieco zwiększyć nasze możliwości zapasowe. Jej zakończenie planowane jest na przełom 2025 i 2026 r.

Czy wkrótce czeka nas znacząca podwyżka cen gazu? A może nasze zapasy tego paliwa kopalnego zaczną niknąć w oczach? Okazuje się bowiem, że walka ze związanymi z Iranem Huti nie tylko zaczyna coraz poważniej wpływać rynek ropy. Dotyczy też bowiem dostaw skroplonego gazu LNG. Ten sprowadzany do Polski już przez to musi do nas płynąć okrężną drogą. Dla aktywistów klimatycznych to okazja do nawoływania, żeby z gazu ziemnego zrezygnować w ogóle.

Jak tak dalej pójdzie, to nie będzie innego wyjścia, jak tylko odwoływać kolejny nabór wniosków w programie Czyste Powietrze. No bo jak namawiać do dotacji, skoro wcześniejszego dofinansowania nie zrealizowano i puchnie jak na drożdżach kolejka oczekujących na pieniądze beneficjentów? Ratunkiem miały być unijne pieniądze na transformację energetyczną, ale może się okazać, że nie będą. Chociaż pierwsze Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej już powoli odmrażają wypłaty przyznanych środków.

Najdalej za kilka tygodni trzy spółki wydobywcze mają dostać z państwowej kasy 7 mld zł tylko po to, żeby nie utracić płynności finansowej. Tymczasem Przegląd Węglowy od Fundacji Instrat za listopad 2023 r. wskazuje na tendencję utrzymującą się od miesięcy. Węgla w Polsce jest po prostu coraz mniej, czarne złoto ma też malejącą reprezentację w miksie energetycznym.