Energetyka

W Polsce utarł się pogląd, że może nie mamy najdroższego paliwa w Europie, ale porównując z innymi nacjami nasze zarobki i siłę nabywczą - jest już bardzo źle. Bo Polak może za swoją pensję kupić znacznie mniej benzyny niż Niemiec, Włochy, czy Holender. Ale czy rzeczywiście tak jest? Postanowili to sprawdzić eksperci z Picodi.com i obliczyli Indeks Benzyny 2022.

Na rynku ropy robi się coraz ciekawiej. Notowania Brent znalazły się właśnie na poziomie sprzed rosyjskiej agresji. Tanieje też WTI. Czy to oznacza rychłe obniżki cen na stacjach tankowania?

Już po okupacji głównej siedziby Tauronu. Zarząd spółki szybko dogadał się ze związkowcami. W znacznie gorszej sytuacji są górnicy z PGG, którzy cały czas czekają na jakikolwiek sygnał od rządu. Jego brak do końca tygodnia będzie zaś oznaczać kłopoty. Górnicy zapowiadają blokadę biur poselskich i wstrzymanie dostaw węgla do elektrowni. Co na to Ministerstwa Aktywów Państwowych? Cisza. PSE mówi za to o akcie terroryzmu, na który państwo musi zareagować.

Nie było żadnych fanfar, konferencji i ustawek do uśmiechniętego zdjęcia. Ale i tak premier Mateusz Morawiecki zadał kłam wcześniejszej narracji rządu, który przekonywał, że tej zimy w Polsce nikomu opału nie zabraknie. Najpierw szef rządu polecił Polakom ocieplać swoje mieszkania, a teraz nakazał dwóm państwowym spółkom pilny zakup węgla na międzynarodowym rynku. Przypomina to trochę gaszenie ogromnego pożaru zabawkową konewką, zwłaszcza w zderzeniu z prognozami cenowymi prezesa URE.

Rząd przekonuje Polaków, że w pożegnaniu węgla, którego nam teraz potwornie brakuje, najbardziej pomoże nam energetyka jądrowa. Zgodnie z planem budowa pierwszego reaktora powinna ruszyć już w 2026 r. Ale coraz częściej mówi się, że będziemy musieli poczekać o wiele dłużej. A to nie koniec. Źródłem dodatkowych problemów może być pomysł, by firmę, która nam atomówkę zbuduje, chcemy wybrać w trybie bezprzetargowym. Nie do końca wiadomo, czy jest przygotowany jakiś plan awaryjny, na wypadek gdyby taki sposób wyboru partnera był oprotestowała Bruksela. A wtedy cały polski harmonogram jądrowy będzie można wyrzucić do kosza.

Rząd zdaje sobie sprawę, że romans z węglem, nawet kilka razy odnawiany, nie będzie jednak trwał wiecznie. Można propagandowo, celując w wybory za rok, mówić o bezpieczeństwie energetycznym opartym głównie na czarnym złocie, ale już bez blasku fleszy trzeba robić swoje. Bo inaczej nowe trendy energetyczne znowu zostawią nas daleko w tyle. Dlatego trochę po cichu wchodzą w życie przepisy, które mają poprawić efektywność energetyczną budynków komunalnych. I to w oparciu o OZE, które jak się okazuje sporo wyprzedziły wcześniejsze szacunki.

Bardzo możliwe, że obecny kryzys energetyczny to jeszcze nic w porównaniu z wojną gazową, którą z tygodnia na tydzień rozkręca Putin. Rosyjski dyktator doskonale wie, że w przypadku tego surowca może pozwolić sobie na zdecydowanie więcej i to właśnie robi. W odpowiedzi ceny giełdowe znów zaczynają szaleć. Ale na przełom polityczny nie ma co liczyć. Gaz ziemny raczej nie znajdzie się w 7. pakiecie sankcji UE wycelowanych w Moskwę.

Rząd wybrał najgorzej, jak mógł. Do Katowic na rozmowy ze związkowcami nie wysłał wicepremiera i szefa aktywów państwowych Jacka Sasina, lecz tylko jednego z jego zastępców – Piotra Pyzika. Co gorsza, ten postanowił wyjątkowej sztuki: być w dwóch miejscach jednocześnie, czyli i przy okupacji siedziby PGG, i przy okupacji Tauronu. W efekcie nie udało się żadnej z tych srok złapać za ogon. Górnicy są wściekli i chcą rozszerzyć protest.

Nadchodząca zima najwyraźniej będzie bardzo trudna z powodu niedoboru opału w Polsce, skoro premier właśnie wezwał Polaków do ocieplania swoich domów. W ten sposób chciał zachęcić do zgłoszenia się do programu Czyste Powietrze Plus, który rusza w piątek. Eksperci oceniają jednak, że nowa odsłona tego programu to głównie zabieg marketingowy, a przez kilka lat rząd niewiele zrobił, by polskie domy przestały być wampirami energetycznymi. (fot. KPRM)

Właśnie się okazało się, że rządowe opowieści o transportach węgla płynących do Polski snute od kilku miesięcy to próba interwencji słownej. Zaledwie kilka dni temu premier Mateusz Morawiecki podczas spotkania z mieszkańcami Rypina zapowiedział, że rząd DOPIERO postara się kupić większe ilości ekogroszku i peletu. Trudno się dziwić, że Polacy tak panikują.

W holenderskich portach ARA cena węgla krąży wokół 350 dol. za tonę. To wciąż jeden z najwyższych poziomów w historii, 200 proc. wyższy niż rok temu. Trudno się dziwić, że w Polsce mamy do czynienia z jeszcze większymi wzrostami cen dla gospodarstw domowych. Najgorsze, że Polska właściwie została bez zapasów węgla. Spełnia się scenariusz, który kilka miesięcy temu roztoczyli przez Polakami górnicy z PGG.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw. Pod tą przydługą nazwą kryją się przepisy wprowadzające gwarantowaną przez rząd cenę węgla za niecałe 1000 zł za tonę. Jak będzie wyglądała dystrybucja tego paliwa, nie do końca wiadomo. Nie wiadomo też, czy wprowadzenie go do sprzedaży w jakikolwiek sposób zmieni sytuację na rynku. I na koniec wisienka na torcie: nie każdy chętny będzie mógł kupić opał po obniżonej cenie.

Najpierw były miesiące wzajemnego przeciągania liny. Rząd i górnicy przy jednym stole darli szaty m.in. za jednorazowe odprawy i gwarancje zatrudnienia, a potem o terminy zamykania poszczególnych kopalń. W końcu złożono podpisy, co miało otwierać drogę do notyfikacji tych zapisów w Komisji Europejskiej. Ale od tego czasu minął rok z okładem i po zgodnej atmosferze nie ma ani śladu. Teraz związkowcy są wściekli na rząd, któremu zarzucają bezczynność.

Robi się ciekawie na rynku ropy. Z jednej strony rynek obawia się, że recesji w USA, covida w Chinach i spadku popytu na paliwa, co skutkuje niższymi cenami na giełdach. Z drugiej strony wciąż trudno liczyć na ustabilizowanie sytuacji po odcięciu się się Zachodu od dostaw z Rosji. Kraje OPEC nie mają ochoty zwiększać wydobycia, a uzależnioną od rosyjskich węglowodorów Europę straszy kryzys energetyczny. W Polsce ewentualny spadek cen ropy pożre rekordowo drogi dolar.

Nagabywany przez górników od co najmniej kilku dni wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin na rozmowy do Katowic ze związkowcami jednak nie przyjedzie, ale przedstawiciele resortu przekonują, że cały czas trwa jednak dialog ze stroną społeczną. Górnicy, którzy zdecydowali się na okupację siedziby PGG, słuchają tych słów z niedowierzaniem. I czekają na konkrety. Bo jak nie to zaostrzą swój protest. Niespodziewanie do górników z PGG dołączyli związkowcy z Tauronu, którzy też rozpoczęli okupację siedziby swojej firmy.

Internetowy sklep Polskiej Grupy Górniczej coraz bardziej wkurza Polaków. Trudno się dziwić, skoro z tygodnia na tydzień rośnie rzesza klientów, którzy odchodzą z kwitkiem. Przedstawiciele spółki zapewniają, że wszystko jest w najlepszym porządku. Owszem, przytrafiają się problemy techniczne, ale spółka robi wszystko, co w jej mocy, by im zapobiegać, a próby oszustwa od razu są zgłaszane do organów ścigania.

Ponad 1,4 mld zł zamierza zainwestować w Polsce japońska firma Daikin. Ten światowy lider i producent urządzeń do klimatyzacji, systemów grzewczych i systemów chłodzenia chce wybudować pod Łodzią fabrykę pomp ciepła. To fantastyczna wiadomość, bo oprócz miejsc pracy, nowy zakład umożliwi większy dostęp i tańsze urządzenia do ogrzewania domów.

Rząd musi się jeszcze namęczyć - gwarantowana cena węgla nie wystarczy, żeby uspokoić rachunki za prąd na jesieni. Te mogą zacząć wariować głównie przez wyższe taryfy za energię, która jest wyraźnie droższa niż jeszcze rok temu. Dlatego premier Mateusz Morawiecki nie wyklucza wprowadzenia nowego podatku - od zysków nadzwyczajnych spółek energetycznych i gazowych.

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

Górnicy z Polskiej Grupy Górniczej (PGG) do wieczora niedzieli czekali na odpowiedź rządu na ich postulaty i na wyznaczenie terminu rozmów, w których górnicy chcą nie tylko ustalić inflacyjne podwyżki, ale też poznać przeszłość swojej spółki. Ale nic takiego się nie stało. Ministerstwo Aktywów Państwowych dalej milczy jak zaklęte. W odpowiedzi związkowcy weszli do siedziby PGG i zapowiadają, że zostaną tam do skutku.