budżet państwa

Popierany przez PiS kandydat na prezydenta Karol Nawrocki zapowiedział „podatkowy kontrakt z Polakami", zakładając, że jako prezydent nie podpisze ustaw podnoszących podatki dla Polaków. Obniżka VAT, zerowy podatek PIT dla rodzin z dwójką lub więcej dzieci, podwyższenie drugiego progu podatkowego - to niektóre z przedstawionych przez kandydata obietnic. Według wyliczeń proponowane zmiany w podatkach i emeryturach kosztowałyby budżet państwa ok. 40 mld zł.

Komisja Unii Metropolii Polskich ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia podjęła się prac nad usprawnieniem i obniżeniem kosztów realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej i przedstawiła swoje postulaty. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce, aby to budżet państwa finansował koszty obsługi pomocy udzielanej cudzoziemcom w ramach indywidualnych programów integracyjnych zleconych powiatom.

Prezydent Andrzej Duda złożył podpis pod ustawą zamrażającą cenę energii dla gospodarstw domowych. Z parafowanego aktu prawnego wynika, że rachunki za prąd nie wzrosną do końca września 2025 r. Ze specjalnej stawki, ale tylko do końca marca przyszłego roku, będą mogły również korzystać samorządy terytorialne i podmioty wrażliwe.

Jak jeszcze nie wiecie, skąd u nas tak wysoka cena energii i dlaczego znowu musimy bronić się przed rachunkami grozy, zerknijcie na wynik finansowy polskiego górnictwa za trzy kwartały 2024 r. Uprzedzam, to niezbyt miła lektura. Zwłaszcza, jak przypomnimy sobie kolejne miliardy złotych zapisane w budżecie państwa na 2025 r. przeznaczone na tę węglową branżę.

Sejm przyjął ustawę o Radzie Fiskalnej, czyli nowej instytucji o charakterze ekspercko-doradczym. Rada będzie oceniać między innymi, czy ustawa budżetowa jest zgodna z krajowymi i unijnymi regułami fiskalnymi. Powołanie RF ma służyć poprawie transparentności finansów publicznych, czego wymaga Unia Europejska. Członkowie Rady mają być „niezależni”, ale ich powołanie będzie w całości zależeć od polityków. Fot. materiały prasowe/KPRM

Rząd wprowadził zmiany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, które wymusiła potężna powódź, która spustoszyła południowo-zachodnią Polskę w połowie września. Pomoc poszkodowanym w wyniku powodzi jest jednym z nowych punktów projektu ustawy budżetowej, a środki na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych zwiększono do kwoty 3,2 mld zł. Jednocześnie rząd przyjął Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2025-2028.

Minister finansów przyznał, że rząd rozważa propozycję przesunięcia pieniędzy zarezerwowanych w tegorocznym budżecie na kredyt 0 proc. na pomoc powodzianom. Projekt nowego programu złośliwie nazywanego dopłatami do deweloperów natrafił na tak duży opór wewnątrz koalicji, że jego wprowadzenie stało się dość mało prawdopodobne.

Podatek Belki, inaczej od zysków kapitałowych, trwa niezmieniony od lat. Obecny rząd obiecywał, że Polacy będą go płacić mniej, nawet wpisał do słynnych „100 konkretów”, minister finansów już nawet wyskoczył przed szereg kilka miesięcy temu, że reforma wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 r., ale nagle wszystko ucichło. Wszyscy już zapomnieli, że miało się coś zmienić? No to wam przypomnę.

Akcje takich spółek jak PGE, Tauron i Enea ponownie zaczęły tracić na wartości, po tym jak Andrzej Domański, minister finansów, powiedział, że w przygotowanym właśnie projekcie budżetu państwa na 2025 r. nie ma ani złotówki na proces wydzielenia aktywów węglowych, do którego tym samym może w ogóle nie dojść. Eksperci przewidują jednak inny scenariusz.

Co poniektórym mogłoby się wydawać, że rząd Donalda Tuska za punkt honoru wziął sobie walkę o trzeźwość Polaków. Wszak tylko w tym roku słyszeliśmy o cenie minimalnej alkoholu, regulacjach co najmniej utrudniających sprzedaż wyskokowych napojów na stacjach paliw i wreszcie o konieczności podwyższenia opłaty za chyba najpopularniejszy alkohol nad Wisłą, czyli „małpki” - wysokoprocentowe małe buteleczki do 200 ml pojemności. Niestety, mam dla was złą wiadomość: bój wcale nie toczy się o promile w waszych organizmach, a o procenty w budżecie.

Ministerstwo Finansów odkryło karty i poznaliśmy projekt budżetu na 2025 r. Jak wskazują ekonomiści, to budżet trudnych wyborów i niechlubnych rekordów, głównie po stronie wydatkowej. Najwięcej mówi się o wydatkach na obronność, ale swoje dołożą też reforma finansów samorządowych i ewentualne zmiany w składce zdrowotnej. Tu i ówdzie można zobaczyć wybitą informację, że dziura w budżecie państwa wzrośnie aż o 60 proc. Tak tę informację skwitowali ekonomiści ING: po korekcie o wykup obligacji PFR i BGK i reformę samorządową, deficyt budżetu państwa wyniesie 201 mld zł vs. 184 mld zł w 2024 rok. To wzrost o 9,2 proc., a nie o prawie 60 proc., jak wskazywałyby liczby bez korekt.

Niemiecka koalicja koniec końców dogadała się w sprawie ustawy legalizującej marihuanę, która ma wejść w życie od 1 kwietnia br. Tymczasem w Polsce na nowo rozgorzała dyskusja o legalnym skręcie, po tym jak druga najważniejsza osoba w państwie po prezydencie powiedziała wprost, że jest za depenalizacją posiadania marihuany na własny użytek. Przy okazji krajowy budżet mógłby liczyć na spore doładowanie.

Mimo spowolnienia gospodarczego i inflacji, zanotowaliśmy rekordowy wzrost, ponieważ do budżetu państwa wpłynęło z podatku CIT, czyli podatku dochodowego od osób prawnych, aż 85,3 mld zł. Porównując tę kwotę do 2021 r., gdy było to 66,7 mld zł, wzrost wyniósł 28 proc.

Bardzo dziwne rzeczy dzieją się ostatnio z polskim budżetem centralnym. Jak wyglądają w nim liczby, obserwuję od kilkunastu lat i tego, co jest teraz, jeszcze nie widziałem.

Obligacje detaliczne teraz mają być nawet lepiej oprocentowane niż dotychczas. Decyzja Ministerstwa Finansów przed paru dni jest zagadkowa i dziwna, bo przecież te oficjalne stopy procentowe w Polsce właśnie zaczęły spadać. Niektórzy nawet wiążą to z kampania wyborczą, chociaż nawet gdy bardzo się staram, to nie jestem w stanie sobie wyobrazić powiązania, biorąc pod uwagę, że obligacje detaliczne kupuje w kraju w sumie ciągle garstka ludzi. Raczej nie ma ich tylu, żeby wpłynąć na wynik wyborczy, nawet gdyby wszyscy nagle uznali, że wszystko inne jest nieważne i że warto zagłosować na partię premiera dlatego, że rząd podniósł oprocentowanie tych obligacji. Motyw tutaj musi więc być inny.

Biuro Analiz Sejmowych opublikowało ekspertyzę, zgodnie z którą palenie papierosów kosztuje nasz budżet już, bagatela, 92 mld zł rocznie. Tyle na tym nałogu tracą wspólnie system ochrony zdrowia i przedsiębiorcy. Mimo to sprzedaż papierosów i liczba palaczy ciągle rosną. Dziś pali 29 proc. dorosłych Polaków, czyli 8 mln z nas. Jest jednak światełko w tunelu. Jak czytamy w ekspertyzie, gdyby połowa palaczy zdecydowała się stosować terapię nikotynozastępczą albo zamiast papierosa używać zamiennika mniej obciążającego ich zdrowie (podgrzewacza tytoniu, e-papierosa czy doustnego woreczka z nikotyną), straty spowodowane paleniem udałoby się zmniejszyć o 26 mld zł, czyli o blisko o 1/3.

Podniósł się lament ekonomistów, że Polski nie stać na zmianę z 500+ na 800+. Obciążenia mają opiewać na dodatkowe 20 mld zł, tak potrzebne m.in. na transformację energetyczną. Wszyscy zachodzą w głowę skąd rząd znajdzie na to pieniądze. W grę podobno wcale nie wchodzą nowe podatki. Gdzie w takim razie znaleźć taką dodatkową górę pieniędzy? Z pomocą może przyjść Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, który pracuje nad polską odmianą marihuany.

Przed polskimi rodzinami szykują się zmiany dotyczące świadczenia rodzinnego 500+. Politycy proponują zmianę na 800+. Według eksperta eToro Pawła Majtkowskiego obecnie realna wartość 500+ w cenach ze startu programu to 338 zł. W styczniu 2024 roku beneficjent 800+ kupi w sklepie tyle samo, co za 500+ kupował w kwietniu 2016 roku.

Czy przy coraz bardziej osłabionym budżecie oraz wysychających dochodach z ropy i gazu Rosja będzie w stanie jednocześnie finansować sferę militarną, socjalną i gospodarczą? Czy Rosja może funkcjonować ze słabym budżetem? Zastanawia się na łamach Obserwatora Finansowego Jerzy Rutkowski, były radca ministra gospodarki i ministra rozwoju.

W ministerstwie rozwoju od miesięcy miotają się jak dzika kura w agreście - najpierw politycy opowiadają, że skupowanie inwestycyjne mieszkań przez najbogatszych to zło, potem długo nic z tym nie robią, potem znów zło, a teraz minister Buda mówi, że to sumie samo dobro, więc rząd nie zabroni zakupów kolejnych mieszkań prywatnym inwestorom. Dlaczego dobro? Bo z każdej takiej inwestycji do budżetu państwa wraca ok. 30 proc.