Stopy procentowe

O czternastce, czyli świadczeniu dla najsłabiej sytuowanych emerytów, można by pewnie powiedzieć wiele złego. Podnoszony przeciwko bonusowi zarzut mówiący o nakręcaniu inflacji jest jednak najsłabszym z nich. Chyba że chcemy, by schładzanie koniunktury polegało na tym, że Polaków nie będzie stać na bułki i masło jednocześnie.

Już nawet 40 proc. złotówkowiczów może wydawać więcej niż połowę swojej pensji na ratę kredytu hipotecznego. Dlatego rząd właśnie dopina projekt ustawy o wakacjach kredytowych. Awantura jest jednak o to, że wakacje mają przysługiwać wszystkim, nawet tym, którzy problemów ze spłatą hipoteki nie mają. Dlatego różne instytucje zgłaszają swoje uwagi do projektu, by ograniczyć wakacje kredytowe. I, o dziwo, NBP chce zacieśnić warunki bardziej niż sami bankowcy, choć to oni poniosą koszty wakacji.

Gdyby nie wakacje kredytowe, podwyżki stóp procentowych mogłyby się zakończyć już wkrótce, nawet w ciągu dwóch miesięcy, na poziomie 6,5 proc. Ulga dla kredytobiorców (którzy w większości jej wcale nie potrzebują, ale będą z niej korzystali) spowoduje, że stopy zatrzymają się na poziomie 8 proc. To z kolei uderzy w najbiedniejszych, bo wysoka inflacja uderza najbardziej w nich. Jak? Wzrośnie oprocentowanie kredytów gotówkowych.

Szef szwajcarskiego banku centralnego użył swojego daru przekonywania, by umocnić franka. Niestety dla polskich frankowiczów finansista był tak samo skuteczny, jak w marcu - dwa tygodnie po agresji Rosji na Ukrainę. Cena franka znowu poszybowała. Powód? Szwajcarów wystraszyła rosnąca inflacja, która w kwietniu wyniosła... 2,5 proc.

RPP będzie prawdopodobnie podwyższała stopy procentowe w kolejnych miesiącach. To akurat żadna niespodzianka. Niespodzianką, i to wielką, byłoby, gdyby na kolejnym posiedzeniu RPP stopy nie wzrosły. Ale dla kredytobiorców pojawiło się światełko w tunelu. Okazuje się, że oczekiwania co do wzrostu stawki WIBOR zaczynają w końcu spadać.

W tym roku sprzedaż mieszkań spadnie nawet o 25 proc. - szacuje jeden z deweloperów, firma Atal. Twierdzi nawet, że już wielu małych i średnich deweloperów wręcz zaprzestało działalności. GUS dorzucił do tego dane, pokazujące, że od stycznia do kwietnia deweloperzy rozpoczęli o ponad 22 proc. mniej budów niż w tym samym okresie rok wcześniej. Czy to ostre hamowanie, czy tylko ostra gra z rynkiem?

Nadeszła wiekopomna chwila. Europejski Bank Centralny zapowiedział, że do września stopy procentowe, które ustala, nie będą już ujemne. Perspektywa zakończenia dziwnej i trwającej kilka lat przygody z ujemnymi stopami procentowymi jest więc wyraźnie zarysowana.

Pół Polski i cały rynek finansowy w naszym kraju żyje ostatnio projektami zmian przygotowanych przez rząd, które wprowadzają różne formy pomocy dla kredytobiorców, którzy przeżywają domniemane cierpienia w związku ze wzrostem rat kredytowych. Najważniejszą zmianą, bo obiecującą największą ulgę finansową, jest pomysł wakacji kredytowych. Wygląda na to, że posiadacze kredytów frankowych też będą mogli się na nie załapać, choć w Szwajcarii stopy procentowe nie rosną.

Ministerstwo Rozwoju prowadzi rozmowy z sektorem bankowym na temat wprowadzenia kredytów ze stałym oprocentowaniem – zdradziła w czwartek wiceminister Olga Semeniuk. Przekonuje, że ma to być bezpieczniejsze zarówno dla rynków, jak i kredytobiorców. Tych, którzy zdecydują się na wzięcie kredytu o stałej stopie procentowej, rząd zamierza objąć systemem spłat rodzinnych nawet, wtedy gdy wkład własny będzie wyższy niż 20 proc. wartości nieruchomości.

Jednak nie dla wszystkich, tylko dla wybranych - rząd zmienił pomysł na pomoc kredytobiorcom i znacznie zaostrzył zasady udzielania wakacji kredytowych. Z listy beneficjentów wykreśleni zostały osoby, które z kupna mieszkań zrobiły sobie sposób na zarabianie.

Od kilkunastu dni mamy w polskiej gospodarce bardzo rzadkie, nietypowe i moim zdaniem naprawdę urocze zjawisko. Banki podniosły oprocentowanie lokat, ale nie zadecydował jednak żaden mechanizm rynkowy. To zasługa wyłącznie interwencji rządowej. Najbardziej intrygujące w tym wszystkim jest to, że okazała się ona mądra i została mądrze przeprowadzona.

Gdyby ryzyko stóp procentowych właśnie się nie zmaterializowało, całe rzesze młodych Polaków pakowałyby się w kredyty hipoteczne, na które ich nie stać. No chyba że sądzicie, że byłoby ich stać na raty wyższe o 70 proc.? To dopiero byłaby katastrofa! Na szczęście się nie zdarzy, bo program gwarancji wkładu własnego ruszy dopiero 27 maja i teraz pewnie i tak nikt z niego nie skorzysta.

RPP nie da oddechu kredytobiorcom w kolejnych miesiącach. Inflacja bazowa w kwietniu rok do roku wzrosła o 3,8 p.p. Ba, tylko w miesiąc podskoczyła o 0,8 p.p.

GUS zrewidował w piątek dane opublikowane pod koniec kwietnia, podnosząc odczyt inflacji do 12,4 proc. W przypadku wzrostu cen nową tradycją staje się podnoszenie publikowanego pod koniec miesiąca szybkiego szacunku. Tym razem zdecydowały o tym między innymi wyższe ceny żywności, zwłaszcza mięsa.

Nowe obligacje skarbowe to hit, który uratuje nasze oszczędności? Premier zaproponował właśnie z wielką pompą coś, co może być słabsze niż obligacje, które już dotąd Polacy mogli bez łaski kupić, tylko zabrakło im najwyraźniej promocji. 

Rząd wymyślił, że ratować przed rosnącymi ratami trzeba wszystkich Polaków: tych, co kupowali mieszkanie na własne potrzeby, i tych, co kupowali dziesiąty lokal, żeby go wynająć tym, których nie stać na zakup. Więcej! Dzięki wakacjom kredytowym kredytobiorcy oddadzą bankom mniej niż 2021 r. Eldorado normalne.

Jeszcze w maju rok temu zaledwie trzynastu Polaków otrzymało pomoc w spłacie kredytu w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. W kolejnych miesiącach kolejnych kilku, najwyżej kilkunastu. Tak było aż do lutego tego roku. W marcu trzeba było pomóc 178 złotówkowiczom. I się zaczęło. W sumie od początku roku FWK wsparł co najmniej 635 osób, przejmując czasowo spłaty ich kredytów wartych 36,5 mln zł. To prawie tyle, ile w ciągu sześciu poprzednich lat. Dzieje się, a prawdziwe kłopoty mają nadejść przecież dopiero jesienią.

Jeśli przecieki okażą się prawdą, wskaźnik który zastąpi od 1 stycznia 2023 r. WIBOR będzie jeszcze niższy niż dotąd sądzono, a raty hipotek spadną o kilkaset złotych miesięcznie. I to byłoby prawdziwe zaskoczenie. Ale zaraz! Skoro nowy wskaźnik ma być lepszy niż WIBOR, bo lepiej ma oddawać realne koszty banków, to znaczy, że za pomocą WIBOR-u banki rzeczywiście nieźle was skubały i to żadna teoria spiskowa.

Zabawna to wojna, bo rytm próbują jej nadawać głównie banki z udziałem Skarbu Państwa. Pierwszy wychylił się PKO BP, który zaoferował maksymalnie 3,3 proc. Kilka dni później dołączył Pekao, podbijając stawkę do 3,5 proc. A teraz do gry wszedł Alior Bank i szokuje 5 proc. Lepsze warunki oferuje obecnie tylko jeden duży bank, ale część Polaków może się go bać. Niedawno przyznał, że grozi mu upadłość.

Niższa niż oczekiwano podwyżka stóp procentowych wcale nie musi oznaczać, że stopy zatrzymają się niżej albo że będą rosły wolniej. Ekonomiści ING wręcz nawet podnieśli swoje prognozy – lecimy na minimum 8,5 proc. stopy referencyjnej i nawet na 20 proc. inflacji.