Stopy procentowe

Premier Morawiecki zarzeka się, że nie inwestuje w polskie obligacje indeksowane inflacją, ale to akurat słaba wymówka. Szef rządu akurat powinien dawać przykład Polakom, jak inwestować z głową w trudnych czasach. Sądząc jednak po wynikach sprzedaży, kupujący papiery skarbowe sami odkryli, co mają zrobić, by inflacja nie zżarła im oszczędności.

Szwajcarski Bank Narodowy podniósł w środę stopy procentowe po raz pierwszy od 16 lat. Powód? Inflacja. Frank może bez przeszkód się umacniać. Zwłaszcza że Helwetom przestało zależeć, by był tani. Jeśli nie chcecie sobie psuć długiego weekendu, odłóżcie lekturę na poniedziałek.

Dane o inflacji opublikowane w środę przez GUS nie przyniosły żadnych niemiłych niespodzianek. Ekonomistów niepokoi jednak wzrost inflacji bazowej, którą NBP posługuje się do planowania podwyżek stóp procentowych. A to oznacza niefajne wieści dla Polaków spłacających hipoteki w rodzimej walucie.

Bezpłatne odroczenie rat kredytu hipotecznego w związku z eksplozją wysokości rat po podniesieniu stóp procentowych miało być możliwe już od 1 lipca, ale wiadomo już, że tak się nie stanie. Sejm wprowadził kilka zmian w projekcie ustawy o wakacjach kredytowych i nie tylko opóźnił je o miesiąc, ale także jednoznacznie wyciął całą grupę kredytobiorców – pomoc należy się tylko tym, którzy pożyczki na mieszkanie zaciągnęli w złotym.

Uwierzyliście już, że za rogiem czeka koniec podwyżek stóp procentowych? Przykro mi, nikt nie lubi czuć się rozczarowany, ale przyszły rok dalej może nas trzymać pod butem. A skoro inflacja nadal będzie dwucyfrowa, jak stwierdził właśnie jeden z członków RPP, to jak myślicie, co będzie ze stopami? Tylko kierowcy TIR-ów, górnicy i budowlańcy mogą spać spokojnie, bo dostają podwyżki przewyższające inflację. I to pod warunkiem, że przejdą do konkurencyjnej firmy.

Ekonomiści z Santander Banku Polska w ostatnich dniach podzielili się swoimi prognozami, zgodnie z którymi PKB w Polsce gdzieś tam na początku przyszłego roku może okazać się niższy niż przed rokiem. Oczywiście to na razie możliwa ewentualność, niemniej jest to najbardziej efektowny przejaw szerszego trendu. Perspektywy dla polskiej gospodarski stopniowo stają się coraz gorsze, obniżają je praktycznie wszyscy, na dodatek prognozy dotyczące inflacji niespecjalnie się poprawiają.

Bank Rosji ogłosił w piątek, że raz trzeci raz rzędu obniżył stopy procentowe. Stopy spadły z 20 proc. do 9,5, czyli do poziomu sprzed ataku na Ukrainę. Licząc najniższego poziomu w marcu, rubel zyskał do złotego niemal 130 proc. Tymczasem złoty od wybuchu wojny traci, do dolara jest na proc, minusie.

Zdolność kredytowa Polaków spadła o połowę w porównaniu do października 2021. Mało kogo stać już na kredyt na mieszkanie. A więc i na mieszkanie. A deweloperom przez to siada sprzedaż. Przekonują więc nadzór bankowy, że to niemożliwe, żeby stopy procentowe w Polsce wzrosły do 11 proc. i że należy poluzować sposób wyliczania zdolności kredytowej. Zwariowali! Nie czytali, że mamy III wojnę światową? 

Ciągle tylko pozwy, pokrzykiwania, groźby. Co zrobią – to źle. Udzielali kredytów ze zmiennym oprocentowaniem – źle. Teraz udzielają ze stałym – zaraz też będzie źle, jak stopy spadną i zacznie się ruch „nabici w wysokie stopy”. Banki sprawiają wrażenie, że nie radzą sobie już z coraz bardziej roszczeniowymi klientami. Teraz chcieliby zmienić rynek kredytów hipotecznych, ale szukają pomocy w państwowych urzędach, które jak zamoczą teraz place w wymyśleniu, jak banki powinny działać, żeby nikt się nie czepiał, to jak coś jednak pójdzie nie tak, przynajmniej będą ich bronić.

Coraz więcej Polaków zaczyna widzieć podwójnie, patrząc na wysokości swojej raty. WIBOR 6M właśnie przebił poziom 7 proc., w co jeszcze niedawno nikt nie wierzył, a rata kredytu na 300 tys. zł zaledwie w ciągu kilku miesięcy skoczyła z 1300 zł do ponad 2500 zł. Na szczęście prezes NBP zmienia ton na łagodniejszy.

Mówią, że już nie dają rady spłacać kredytów hipotecznych, a do zadłużania się zachęcał ich rząd, więc teraz powinien im pomóc. Natychmiast. Wszystkim. I idą protestować przed Kancelarię Premiera.

Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy o 75 pb. Od jutra stopa referencyjna, najważniejsza w zestawie zarządzanym przez NBP, wynosić będzie 6 proc., najwięcej od czternastu lat. Jak decyzja RPP przełoży się na raty kredytów hipotecznych, spłacanych przez Polaków? Obciążenia wzrosną, ale – jak zaznaczają eksperci – nie tak mocno, jak na początku cyklu podwyżek.

Roczna stawka WIBOR przebiła już 7 proc., kontrakty na WIBOR już nawet 8 proc. A zaraz RPP po raz kolejny podniesie stopy procentowe. Ale mam jeszcze dla was dwie dobre wiadomości. Po pierwsze, jeśli RPP w środę zaskoczy, to raczej mniejszą, a nie większą podwyżką niż spodziewa się rynek. A po drugie, lokaty w bankach nagle zaczęły rosnąć jak na drożdżach i dogoniły już stawki WIBOR. Banki przestały uprawiać żenadę: inflacja zje już tylko połowę waszych oszczędności zamiast pożreć wszystkie.

Popyt na kredyty hipoteczne spada w przepaść. W maju liczba wniosków o kredyty na mieszkanie spadła o ponad połowę w porównaniu do ubiegłego roku. Liczba chętnych na hipotekę była wręcz najniższa od stycznia 2007 r. czyli od 15 lat, odkąd BIK w ogóle zbiera takie dane. A będzie jeszcze gorzej. Płakać? Cieszyć się! To znaczy, że podwyżki stóp procentowych działają, jak powinny.

Niestety ani dla obecnych, ani przyszłych kredytobiorców nie nie mamy dobrych wiadomości. Stopy dalej będą rosły, więc raty kredytów również pójdą w górę. Natomiast zdolność kredytowa zainteresowanych będzie z każdym miesiącem się pogarszać. Z danych Biura Informacji Kredytowej za maj wynika, że już mamy dramat, a w kolejnych miesiącach może być jeszcze gorzej.

W maju z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców skorzystało prawie tysiąc osób. To gigantyczny skok, bo jeszcze w lutym takie wsparcie dostało 10 osób. Takie – oznacza nieoprocentowany kredyt na spłatę hipoteki w wysokości 72 tys. - po 2 tys. zł miesięcznie przez trzy lata, a potem 44 ze 144 rat mogą zostać nawet umorzone. Okazuje się, że z tej opcji ratunkowej może obecnie skorzystać nawet 200 tys. kredytobiorców, ale duża część z nich nie ma o tym pojęcia. I to powinna być rola banków, by tych ludzi uświadamiać. Choć to oczywiście byłoby strzelanie we własne kolano, bo banki musiałyby wyjąć z kieszeni nawet 4,4 mld zł.

Jeszcze kilkanaście miesięcy temu kredytobiorca, który prosił o pokazanie wyliczeń kredytu ze stałą stopą procentową, budził wśród bankowców politowanie. No bo jak to? Tak świadomie i celowo chce pan przepłacać kilkaset złotych miesięcznie? Mimo to część Polaków zdecydowała się na taki wariant. A teraz, po nagłej podwyżce stóp, znów jest obiektem ataku ze strony banków.

Chory kraj? Chory rynek? A może totalny brak wiedzy ekonomicznej Polaków połączony z trzymaniem się z daleka od strefy euro? Zobaczcie, ile hipoteki kosztują w innych krajach. A potem zastanówcie się, czy chcecie żyć u Orbana. A może wolelibyście wejść do strefy euro? A na koniec jeszcze cofnijcie się w czasie zaledwie do czasów pandemii, kiedy stopy procentowe mieliśmy niemal tak niskie, jak kraje, które przyjęły euro.

Że oprocentowanie kredytów leci w górę szybciej niż lokat, to już wiecie. A wiecie, że ta przepaść jest obecnie największa od 2012 r.? Próbujecie szukać jakichś sensownych ofert, które uratują wasze oszczędności przed galopującą inflacją, a tu słabiutko. Tymczasem Ministerstwo Finansów na dzień dobry daje wam w pierwszym roku więcej niż większość banków, a potem nawet kilkanaście procent, jak inflacja nie odpuści. A może jeszcze długo nie odpuścić. Przy okazji popełnicie dobry uczynek. Pożyczycie swoje pieniądze rządowi, bo biedny jest ostatnio, a ma nie bardzo ma gdzie pożyczyć.

Kiedy w rządzie ktoś wymyślał program Mieszkanie bez wkładu własnego, wówczas miał one jeszcze jakiś sens, choć był groźny zarówno dla banków jak i kredytobiorców. Na szczęście zanim wszedł w życie, stopy mocno urosły, powodując, że niebezpieczeństwo ominęło i jednych i drugich. Ale rząd nadal udaje, że to wielki hit. Tylko że nikogo on już nie obchodzi, a banki nie są zainteresowane, by w niego wejść. Umowę niby podpisał jeden bank, ale nic z niej nie wynika.