OZE

Możemy zżymać się na Unię Europejską i jej zieloną politykę do woli, ale liczby nie kłamią: z roku na rok mamy wyraźniej mniej energii z węgla. Wraca powoli do łask gaz, ale najbardziej łokciami rozpychają się odnawialne źródła energii. Tylko w energetyce słonecznej w ubiegłym roku dodaliśmy 4 GW.

Donald Trump, prezydent USA, zapowiedział renesans paliw kopalnych. Taka klimatyczna zmiana wajchy nie grozi jednak Europie, która w zeszłym roku osiągnęła rekordowy udział zielonej energii, przy jednoczesnym spadku dla gazu i węgla. W efekcie na Starym Kontynencie odnotowano aż 4838 przypadków, w których cena energii na następny dzień spadła do ​​zera lub nawet poniżej.

Odnawialne źródła energii rozpychają się coraz bardziej w polskim miksie energetycznym kosztem paliw kopalnych. Dobrym, przykładem jest ubiegłoroczny wrzesień, kiedy z węgla (kamiennego i brunatnego) mieliśmy tylko 52 proc. energii. Ale analitycy z Fundacji Instrat zwracają uwagę, że coraz trudniej z wykorzystaniem u nas tej zielonej energii i co parę miesięcy musimy ją redukować. Nisko w pas kłania się elastyczność systemu.

Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska, ogłosiła, że miniony, 2024 rok był rokiem OZE. W komentarzach nie brakuje kpin i złośliwości. Trudno się dziwić, skoro nasz kraj pozostaje niezmiennie największym trucicielem w Europie. Nie ma dnia, żeby czujki smogowe, jak Polska długa i szeroka, nie wskazywały na przekroczenia idące w tysiącach procent.

Zwolennicy Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) w Polsce nie mają lekko. Włoski rząd zachęca Brukselę do większej asertywności energetycznej i wprowadza zachęty dla klientów decydujących się na moduły fotowoltaiczne wyprodukowane na terenie Unii Europejskiej. A na jakie ułatwienia mogą liczyć w Polsce zwolennicy OZE? Zgodnie z zapowiedziami okrojono Listę Zielonych Urządzeń i Materiałów ZUM. I wyleciały z niej urządzenia grzewcze z europejskim znakiem jakości i certyfikacji HP Keymark.

Ten rok nie zaczął się dobrze dla przeciwników odnawialnych źródeł energii. Czekający z utęsknieniem na drugą kadencję prezydenta Donalda Trumpa, który obiecał renesans paliw kopalnych, muszą ciskać pod nosem najgorsze przekleństwa, bo od dwóch dni w Polsce nieźle wieje, a do tego nawet porządnie świeci. A to ma swoje konkretne przełożenie na cenę energii. Przez co nie wiadomo już, jakimi argumentami bronić jeszcze węgla.

Poleganie wyłącznie na OZE nie jest zbyt opłacalne. Bardzo dobrze przekonali się o tym Niemcy pod koniec listopada w Niemczech, gdy podczas bezwietrznej i bezsłonecznej pogody cena jednej megawatogodziny przeskoczyła aż 800 euro. Bruksela wierzy, że skuteczną receptą na tak drastyczne wahnięcia stawek może być geotermia. Polskie samorządy terytorialne próbują swoich sił od dawna, teraz będą miały łatwiej, bo Bruksela sypnie kasą.

Powstają kolejne dokumenty, scenariusze i opracowania, ale dalej nie wiadomo, jak dokładnie ma wyglądać transformacja energetyczna made in Poland. W trakcie kolejnego już Meetingu Gospodarczego organizowanego przez Krajową Izbę Gospodarczą nasze największe zaległości w tej sprawie wypunktował Grzegorz Onichimowski, prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE).

To chyba najtrudniejsza zagadka transformacji energetycznej: jak zrezygnować z paliw kopalnych i nie skazywać się w ten sposób na brak mocy, kiedy OZE ledwie zipią, bo akurat ani nie świeci ani nie wieje. Rozwiązaniem jest zwiększanie liczby źródeł wraz z możliwościami magazynowymi. A jak ktoś zacznie wmawiać, że już nie ma na to miejsca, to dajcie przykład Niemców, którzy coraz bardziej majstrują ze swoją fotowoltaiką.

Jeżeli ktoś myślał, że nasze OZE są już na tyle potężne, że możemy z odwagą patrzeć w przyszłość bez źródeł konwencjonalnych, to najnowszy komunikat Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) musiał na niego podziałać jak bardzo zimny prysznic. Bo wychodzi z tego, że zaczynamy mieć większe zapotrzebowanie energetyczne od tego, co mamy do dyspozycji. Ale przywołania PSE nie pociągają za sobą żadnych utrudnień dla indywidualnych odbiorców energii.

Skupiamy się na cenie paliw kopalnych i jak najszybszym rozwoju OZE. Ale transformacja energetyczna nie ma żadnych szans, jeżeli na celownik nie weźmiemy też efektywności energetycznej budynków. Za parę lat nie da nam o niej zapomnieć unijna dyrektywa budynkowa EPBD i system handlu emisjami ETS2. Tylko po co z tym aż tak długo czekać?

Najpierw pompy ciepła, potem instalacje fotowoltaiczne, a także wiatraki. Teraz z kolei nadszedł czas, żeby Polacy w końcu zapałali miłością również do magazynów energii i baterii? Taka wydaje się być logiczna kolej rzeczy. Inna sprawa, że w baterie coraz odważniej idą Niemcy, a my od naszych zachodnich sąsiadów bywa, że zgapimy, ile wlezie.

Raport ManpowerGroup „Energy World of Work 2025” przedstawia najważniejsze trendy w branży energetycznej. Odchodzenie od paliw kopalnych, rozwój technologii OZE, czy brak wykwalifikowanych pracowników to tylko niektóre z aktualnych wyzwań branży energetycznej. Dlatego wraz z postępem dekarbonizacji i zielonej transformacji wzrasta popyt na nowe talenty. Szacuje się, że powstaną miliony nowych miejsc pracy. A najbardziej pożądani będą specjaliści odpowiedzialni za stosowanie technologii i praktyk, które pozwalają na zrównoważony rozwój. Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na ich usługi będą szły coraz wyższe zarobki.

Bruksela miała wstępnie zaakceptować reformę rynku mocy, co ma wydłużyć o parę lat życie najstarszych w Polsce bloków węglowych o mocy 200 MW. Co jednak stanie się po tej wyznaczonej właśnie granicy czasowej? Maciej Bando, pełnomocnik rządu ds. infrastruktury energetycznej, nie ma cienia wątpliwości: energia z węgla jeszcze długo będzie stanowiła istotną rolę w naszym miksie energetycznym.

Redukcja zatrudnienia będzie zdecydowanie jednym z najtrudniejszych elementów naszej transformacji energetycznej. Dlatego dla górników fedrowanie do 2049 r. zgodnie z pierwotnymi zapisami umowy społecznej jest tak ważne, bo w ten sposób chcą chronić swoje miejsca pracy. Ale najnowszy raport Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA) i Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) wskazuje, że ten strach nie ma żadnego uzasadnienia. – To miejsca pracy z lepszym miesięcznym uposażeniem – zwracają uwagę eksperci

Elektromonterzy, projektanci i inżynierowie specjalizujący się w budownictwie energetycznym, w tym w OZE – oto jedne z najbardziej deficytowych profesji w Polsce. Firmy coraz chętniej sięgają po pracowników o innych specjalizacjach, oferując specjalistyczne szkolenia, i kusząc wysokimi zarobkami. Eksperci wskazują, że przechodząc do OZE mogą zyskać nawet jedną trzecią więcej niż zarabiają obecnie.

Dobrze, że nie brakuje i wśród górników, i w rządzie trzeźwo myślących, którzy zauważają, że trzeba do negocjacji usiąść jeszcze raz, bo górnicza umowa społeczna podpisywana była w zupełnie innych realiach. Kolejne miesiące przekonują, że jesteśmy świadkami bezprecedensowych zmian w miksie energetycznym, który już nigdy nie będzie taki jak wcześniej. Dystans między węglem z OZE jest tak mały, jak nigdy wcześniej.

Bez modernizacji sieci przesyłowych i dystrybucyjnych o efektywnej transformacji energetycznej możemy w Polsce zapomnieć. Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) zdają sobie z tego sprawę i podejmują rękawicę. Szykują gigantyczny – nie tylko w skali naszego kraju – projekt inwestycyjny opiewający na 64 mld zł.

Rewolucja energetyczna odbywa się tu i teraz, na naszych oczach. Jednym z jej koronnych dowodów jest malejący od lat koszt paneli fotowoltaicznych, jak też ich instalacji. Teraz dodatkowo potwierdzają to wyliczenia Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), która zwraca uwagę, że średni globalny LCOE energii słonecznej też leci ostro w dół.

Czy nam się to podoba czy nie za bardzo, to nasz miks energetyczny przechodzi właśnie historyczne zmiany i z miesiąca na miesiąc zostawia węglowi coraz mniej miejsca. Jak poinformowały Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), operator systemu przesyłowego w Polsce, w sierpniu już blisko 30 proc. naszego energetycznego koszyczka pochodziło z odnawialnych źródeł energii. Chociaż martwi wyhamowanie energetyki wiatrowej, cały czas będącej na krótkiej smyczy polityków.