OZE w Polsce

Użytkownicy elektryków w Polsce, którym zależy na tym, aby ich samochody były napędzane zieloną energią, mają coraz większy wybór urządzeń zasilanych prądem pochodzącym z OZE. Wkrótce już co druga stacja ładowania zlokalizowana na terenie naszego kraju zasilana będzie zieloną energią.

Rząd nie chce popełnić tego samego błędu co z pompami ciepła i robi wszystko, żeby nie stracić potencjału krajowej energetyki słonecznej. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelą ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Przepisy po tych korektach mają być dla prosumentów bardziej przewidywalne i też korzystne finansowo.

Raport Capgemini „World Energy Markets Observatory” wskazuje na najważniejsze wyzwania światowej energetyki, która zdaniem analityków skazana jest na dekarbonizację. Analitycy ostrzegają jednak, że rychły rozwód z węglem nie będzie możliwy bez potrojenia w stosownie krótkim czasie mocy atomowych. Przy okazji musimy też zdecydowanie zwiększyć nakłady na OZE.

Fundacja Instrat przedstawia w swoim najnowszym raporcie cztery różne scenariusze rozwoju polskiego systemu energetycznego do 2040 r. Najbardziej ambitny, ten polegający na OZE i energetyce jądrowej, oznacza szynki rozwód z paliwami kopalnymi i miliardowe oszczędności. Ale nawet w najgorszym scenariuszu opóźnionej transformacji z węglem żegnamy się już w 2030 r.

Pod koniec listopada w Polsce wiatraki w ciągu jednego dnia wyprodukowały aż 183 GWh energii elektrycznej – wynika z danych PSEW. Do tego w październiku wiatr przy wsparciu słońca odpowiadał za ponad połowę weekendowego zapotrzebowania kraju na energię. – Polska posiada duży potencjał do rozwoju tego obszaru oraz korzystania w większej skali z odnawialnych źródeł energii. Niestety ambicje pod kątem projektowanych mocy nie rosną w takim tempie, aby móc sobie z tym poradzić – zauważają eksperci.

Nowa większość koalicyjna, która za chwilę ma stworzyć nowy rząd, do wyborów parlamentarnych szła z hasłem naprawiania państwa, zepsutego przez Zjednoczoną Prawicę. Niestety, szybko okazało się, że w niektórych względach między starą a nową władzą wcale żadnych różnic nie ma. I znowu mamy do czynienia z przygotowaniem projektów regulacji, które niby dotyczą jednego, ale tak naprawdę ukrywają drugie. W ten sposób, w w projekcie ustawy o zamrożeniu cen energii schowano przepisy dotyczące elektrowni wiatrowych.

Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW) opowiada się kategorycznie przeciwko dalszym mrożeniom ceny energii. Przekonuje przy tym, że do takiego ruchu nie ma dziś jakichkolwiek podstaw, bo ceny są znacznie niższe od ubiegłorocznych. Twierdzi, że dalsze, pozarynkowe kombinowanie uderzy w rynek OZE w Polsce i wystawi na szwank zielone inwestycje energetyczne.

Think tank Forum Energii postanowił sprawdzić, przy okazji powyborczej zmiany władzy centralnej, jak najnowsze realia unijnej polityki klimatycznej mają się do planów Polski, tych dotyczących transformacji energetycznej. I okazuje się, że aż tak źle z nami nie jest. Tyle że musimy teraz bardzo pilnować i transformacji, i rozwoju OZE. Bez tego UE znowu nam ucieknie, tym razem energetycznie.

O tylko pogarszającej się kondycji sieci przesyłowych w Polsce eksperci mówią nie od dziś. W odpowiedzi Polskie Sieci Elektroenergetyczne przekonują, że to bardziej kwestia nadmiarów mocy niż możliwości technicznych sieci. Analityk Instytutu właśnie pokazał dane, które jednoznacznie rozstrzygają ten spór.

Najnowszy miesięcznik Forum Energii wykazuje, że w październiku, na starcie czwartego kwartału 2023 r., odnawialne źródła energii (OZE) odpowiadały w naszym miksie energetycznym za rekordowe 27,2 proc. energii. Największy kawałek tego tortu należy zdecydowanie do farm wiatrowych. Zresztą wiatr w Polsce raptem tylko dwa razy wyprodukował więcej energii niż w zeszłym miesiącu: w styczniu i w lutym 2022 r.

Może Jacek Sasin, minister aktywów państwowych, obiecywać wyborczo, że węgiel zostanie z nami jeszcze przez ponad ćwierć wieku. Ale zbyt długo tak rzeczywistości nie damy rady zakrzywiać. Kolejne dane z wyników, jakie wykręcają odnawialne źródła energii w Polsce, nie pozostawiają cienia wątpliwości: czarne złoto już teraz kierowane powoli jest na boczny tor. Pobijane kolejne rekordy przez instalacje fotowoltaiczne tylko to potwierdzają.

Polacy coraz bardziej krzywią się na instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła, bo im się to zwyczajnie przestaje opłacać. Podobno to przez zbyt drogą energię i też nowy (chociaż obowiązujący już od ponad roku) system rozliczania prosumentów net-billing. Szkoda tylko, że nikt nie zwraca uwagi na to, że rozwój OZE w głównej mierze zależy od tego, ile mamy magazynów energii. A z tym u nas jeszcze nie jest najlepiej.

Podobno rząd Zjednoczonej Prawicy pracuje nad nową daniną, która ma uderzyć w fotowoltaikę. Podatek miałby przyjąć formę specjalnej opłaty ukrytej w taryfie energetycznej - ta informacja zelektryzowała niejednego Polaka. Dlatego postanowiliśmy zapytać Ministerstwo Klimatu i Środowiska o to, czy rzeczywiście coś jest na rzeczy.

Na rynku węgla w Polsce posucha. W tym roku kopalniom udało się tylko dwa razy (w styczniu i lutym) pochwalić się wyższą sprzedażą od wydobycia. Równolegle rosną w siłę instalacje OZE. A wysokie ceny przydusiły jednocześnie popyt. Efekt jest więc łatwy do przewidzenia: w Polsce coraz mniej produkujemy energii z węgla.

Nie tak miało to wyglądać. Kryzys energetyczny spowodował renesans węgla, a szef polskiego rządu rok temu z okładem obiecywał zwiększenie wydobycia, co miało nas jeszcze bardziej uniezależnić energetycznie. Jednocześnie szeptał górnikom, że ustalona ponad dwa lata temu, przy okazji podpisywania umowy społecznej, data zamykania ostatnich kopalni w 2049 r. jest niezagrożona. Teraz już nikt niczego nie udaje. Sytuacja jest bardzo zła. Sprzedaż i wydobycie węgla nigdy wcześniej nie były na aż tak niskich poziomach.

W Polsce świeci słońce i wieje wiatr, więc w miksie energetycznym, czy komuś się to podoba, czy nie, jest coraz mniej miejsca dla węgla. Odnawialne źródła energii mają się na tyle dobrze, że mocno już zawstydzają prognozy Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). I właśnie jesteśmy świadkami, jak nasz miks energetyczny zmienia się nie do poznania.

Chociaż Polskie Sieci Elektroenergetyczne przekonują, że redukcja mocy pod koniec kwietnia niezbędna była nie ze względu na możliwości techniczne naszej sieci, a wyłącznie przez nadmiar niepotrzebnej nam mocy, to coraz więcej ekspertów wskazuje, że wiek i kondycja instalacji pozostawiają sporo do życzenia. Teraz potwierdza to również raport Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) Rynek fotowoltaiki w Polsce 2023. Analitycy uważają, że jak tak dalej pójdzie, to będzie to się odbijać m.in. na coraz wyższej cenie energii w Polsce.

Rząd pracuje nad kolejną edycją programu Mój Prąd i już padła zapowiedź w sprawie szóstej edycji. Nic dziwnego, bo każda była tak rozchwytywana przez Polaków, że środki finansowe wyczerpywały się bardzo szybko, a piąta odsłona dodatkowo bije rekordy popularności. Operatorzy od Czystego Powietrza pewnie zazdroszczą tym z Mojego Prądu, gdyż po prawie pięciu latach od uruchomienia programu antysmogowego wciąż nie można się doliczyć nawet 6 proc. wydatkowanych pieniędzy z budżetu tej inicjatywy.

W Polsce w 2021 i 2022 roku liczba małych instalacji OZE wzrosła o 120 proc. A co najszybciej się rozwija? Niewielkie farmy solarne, które osiągnęły pod koniec ubiegłego roku moc 2,5 GW i wytworzyły 4,6 TWh energii elektrycznej. Według najnowszego raportu Urzędu Regulacji Energetyki 73 proc. źródeł odnawialnej energii została już sprzedana.

Zdaniem ekspertów nie ma dobitniejszego dowodu na to, że nasza sieć energetyczna w pierwszej kolejności potrzebuje modernizacji, jak ostatnie ograniczenia pracy elektrowni fotowoltaicznych. Mocy było za dużo, zapotrzebowanie było zbyt niskie i trzeba było ciąć. A że Polska nie ma magazynów energii, to ten nadmiar energii poszedł na zmarnowanie. Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) mają za chwilę zacząć wypłacać rekompensaty.