dodatek węglowy

Mimo że węgiel znowu jest bardzo drogi i bywa kiepskiej jakości, bo też nie na darmo rząd zawiesił normy, ale Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska, przekonuje, że rynek jest coraz bardziej stabilny. Dlatego ten sezon grzewczy mamy przetrwać bez dodatku węglowego. Opału nikomu tym razem ma nie zabraknąć, o co mają zadbać zeszłoroczne zapasy przy kopalniach oraz węgiel sprowadzany z zagranicy.

Niepełnosprawni muszą żyć za 1588,44 zł brutto. Nie da się. Walczą więc w Sejmie o podniesie renty socjalnej do poziomu minimalnego wynagrodzenia 3490 zł brutto. Wiecie, ile by to kosztowało budżet państwa? 11-krotnie mniej, niż rząd ostatnio lekką ręką rozdał bogatym niepotrzebującym żadnej pomocy na dodatki energetyczne, żeby im smutno nie było i żeby się nie wściekali, że z powodu podwyżek rachunków muszą kupować awokado w Biedronce zamiast w butiku warzywnym.

Siemianowice Śląskie, samo centrum Górnośląski-Zagłębiowskiej Metropolii. Już dawno tu nie ma kopalni i huty. Jest za to 18-dołkowe pole golfowe oraz znana i lubiana w całej Europie strzelnica myśliwska. Od nowego roku sprawdzam jakość powietrza w mojej dzielnicy w Michałkowicach. Powiedzieć, że jest źle, to jakby nic nie powiedzieć.

Takiego zamieszania z liczbą kopciuchów węglowych do wymiany w Polsce jeszcze nie było. Nawet były prezes NFOŚiGW przyznaje, że najwięcej namieszał dodatek węglowy, którego wypłatę uzależniono od wcześniejszego zgłoszenia źródła ciepła w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. I właśnie w ten sposób zaczęły się mnożyć na potęgę piece na węgiel. Zarejestrowano ich już ok. 3,7 mln na paliwa stałe, tak jakby Programu Czyste Powietrze od czterech lat w ogóle nie było.

Rząd po raz po raz setny zmienia ustawę o dodatku węglowym. Co znowu się zmieni? Po pierwsze wydłużą się terminy na obsługę dodatku węglowego, inaczej wszystko by się wysypało, bo gminy nie dają rady rozliczać dopłat do węgla. A po drugie, wiadomo już, że zabraknie pieniędzy na dopłaty dla obywateli, więc trzeba dorzucić jeszcze 2 mld zł. Liczycie, która to już nowelizacja tej napisanej na kolanie ustawy? Ja nie, ale strzelam, że setna i może wcale nie ostatnia.

Chociaż rząd jedną ręką, z okazji Barbórki, głaszcze górników, to drugą coraz bardziej zachęca ludzi do odchodzenia do węgla. Stąd zapowiedź dodatkowej kasy w jednym z najlepiej ocenianych rządów programów. Dzięki temu więcej osób ma się decydować na zakup paneli fotowoltaicznych i magazynów energii. Z kolei ci z pompą ciepłą w domu mogą już składać wniosek o przyznanie im dodatku energetycznego. Ale Międzynarodowa Agencja Energetyczna zaleca, żeby ta pomoc była wyższa. Bo pompy ciepła mają nam pomóc pożegnać kryzys energetyczny.

Wnioski o przyznanie dodatku węglowego można składać tylko do 30 listopada. Pieniądze mogą otrzymać tylko te gospodarstwa domowe, które ogrzewają swoje lokale węglem kamiennym, brykietem albo pelletem i zgłosiły to wcześniej do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Jakby zamieszania z fatalnie napisaną ustawą o dodatku węglowym było mało, właśnie weszła w życie kolejna nowelizacja. Okazuje się, że zniknął jeden z dotychczasowych kluczowych warunków. Żeby dostać dopłatę do węgla, nie trzeba już mieć złożonej deklaracji CEEB. A co lepsze, znów możliwa jest wypłata kilku dodatków węglowych na jeden adres. To zaczyna wyglądać gorzej niż smutny żart.

Niektóre gminy pokazują, że w nosie mają starszych, ubogich czy niepełnosprawnych. Nimi nie ma się kto teraz zająć, bo pomoc społeczna musi zajmować się organizowaniem węgla dla zamożnych i samodzielnych. Trzeba przecież odtrąbić sukces, że nikomu węgla zimą nie zabrakło. Nikomu, kto jest wystarczająco głośny krzyczy, że państwo nie działa. A jak przestanie działać na odcinku pomocy najsłabszym, to nieważne – oni krzyczeć nie potrafią, więc szumu nie narobią. Tak się właśnie rozkłada na łopatki pomoc społeczną.

Lubicie dobre kino akcji? Takie z solidną ilością krwi i odpowiednią dawką wulgaryzmów? Okazuje się, że w tym celu wcale nie musicie skorzystać z ekranu telewizora, czy komputera. Nie trzeba też iść do kina. Wystarczy odwiedzić któryś z miejskich ośrodków pomocy społecznej, który realizuje wypłatę dodatku węglowego. Rozrywka na najwyższym poziomie zapewniona. Wszystko przez rządzących, którzy już w trakcie rozgrywki postanowili zmienić zasady gry. I wychodzi na to, że zaraz szykuje się druga część tego thrillera.

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów tłumaczy, co trzeba zrobić, żeby kupić węgiel w swojej gminie. Przykład miejscowości Walce (opolskie) pokazuje, że lepiej wcześniej wszystko ustalić i dogadać. Bo w Polskiej Grupie Energetycznej (PGE) owszem można składać zamówienia, ale niewiele z tego składania potem wynika.

Jarosław Kaczyński uważa, że Polska musi być przede wszystkim ogrzana, dlatego w tym celu można wrzucać do pieca, co się da (oprócz opon). Media już donoszą, że Polacy posłuchali tej rady i na opał wykorzystują płyty meblowe. Przez to już w wyjątkowo zimnym wrześniu smog dawał się mocno we znaki, a im za oknem zimniej – tym pod tym względem jest tylko gorzej. Bezradnie rozkładają ręce twórcy regionalnych przepisów antysmogowych, prosząc o reakcję Ministerstwo Klimatu.

Czy owe 3 tys. zł mu się należały? Nie – to jeden z tych przypadków, kiedy ktoś próbował wyłudzić dodatek na węgiel. A borykać się z oszustami i wyłudzaczami muszą pracownicy socjalni. Zamiast nieść pomoc zamieniamy się w kontrolera wysyłanego przez państwo polskie, które nie poradziło sobie z prawidłowym zapisem ustawy. Dotarcie do osób potrzebujących stało się nierealizowane – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej. I dodaje: Pomoc społeczna leży, osoby wykluczone zostały poświęcone na rzecz pomocy ogółowi obywateli, również tym bogatym i samodzielnym.

Rząd przypomniał sobie o posiadaczach pomp ciepła, którzy ogrzewają domy energią elektryczną i do projektu ustawy o zamrożeniu cen prądu w przyszłym roku dodał dodatek energetyczny. Wśród dużej liczby Polaków już miała zapanować radość, kiedy okazało się, że w tym samych przepisach jest pułapka dla tych, którzy za namową ekspertów pompę połączyli z fotowoltaiką. Okazuje się, że dla rządu są na tyle samowystarczalni, że dla nich żadna pomoc nie jest brana pod uwagę.

Górniczy związkowcy narzekają, że węgiel sprowadzany z Kolumbii, Australii, Indonezji czy RPA jest niesortowany i bardzo złej jakości. Z drugiej strony polskim spółkom zwiększenie wydobycia idzie bardzo po grudzie. Ale nie ma też co martwić się na zapas. Sprzedawcy opału na pewno coś wymyślą. W sieci pojawili się już oferujący ekogroszek z egzotycznych kierunków. Kłopotem jest jego cena, zdecydowanie wyższa niż te 3000 zł na opał od rządu.

Już co najmniej 4 mld zł z okładem może brakować w budżecie dodatku węglowego. Rząd policzył, że na ten cel musi wydatkować 11,5 mld zł. Przepisy okazały się dziurawe jak durszlak, przez co zaczęły mnożyć się i piece węglowe, i same gospodarstwa domowe. Okazało się, że beneficjentów tego programu jest znacznie więcej, niż ktokolwiek to wcześniej mógł przypuszczać.

Przepisy dotyczące dodatku węglowego źle przygotowano. Nie chodzi tylko o brak definicji gospodarstwa domowego. Gorzej, że nie wprowadzono kryterium dochodowego. Zamożni i doskonale poruszający się w świecie cyfrowym będą pierwsi. A na samym końcu zarezerwowane jest miejsce dla tych mniej zaradnych, osób schorowanych i starszych. Pal licho, jakby rządowej kasy miało starczyć dla wszystkich. Ale może jej zabraknąć i ci ostatni dostaną parę stów zamiast 3000 zł.

W Polsce węgiel pozostaje bardzo drogi i trudno dostępny. Nic dziwnego, że coraz więcej chętnych szuka zapasów opału w Czechach. Po wprowadzeniu przez rząd kanclerza Olafa Scholza kolejnego pakietu pomocy, zawierającego między innymi zawieszenie na rok dla ciepłownictwa i transportu ceny emisji CO2, przed Polakami mogą otwierać się nowe możliwości. Sprawdziliśmy i ceny zwalają z nóg.

Przepisy dotyczące dodatku węglowego przypominają durszlak. Szybko okazało się, że nie tylko trzeba określić, co to jest gospodarstwo domowe, ale też stworzyć czasową granicę na wymianę źródła ciepła na piec węglowy. Bo jeszcze niedawno wszyscy się ich pozbywali, a teraz kotły węglowe cieszą się coraz większą popularnością. Trudno się dziwić, skoro rząd rozdaje pieniądze. Wątpliwości mnożyły się w takim tempie, że Ministerstwo Klimatu i Środowisko opublikowało specjalny poradnik.

Klepnięcie przez Sejm dodatku energetycznego to już kwestia czasu, a mają być też specjalne mechanizmy, które mają być receptą na coraz liczniejsze nadużycia i oszustwa. Gminy chcą więcej czasu na wypłatę dodatku węglowego.