Dyrektywa budynkowa. Będą kary za etykiety energetyczne
Unijna dyrektywa budynkowa EPBD wymusi falę remontów, ale wprowadzenie kar nie jest obligatoryjne. Przykłady z innych państw jednak wskazują, że bez takiego przymusu osiągniecie odpowiedniej charakterystyki energetycznej może okazać się bardzo trudne.
Polskie gospodarstwa energetyczne czeka prawdziwa rewolucja. Najpierw (od 2027 r.) zasady gry zmieni system handlu uprawnieniami do emisji CO2 ETS2, który skoncentruje się na budownictwie i transporcie. A potem nadejdzie dyrektywa budynkowa EPBD, wedle której od 1 stycznia 2028 r. wszystkie nowe budynki instytucji publicznych będą musiały być bezemisyjne, a od 2030 r. dotyczyć to będzie też wszystkich nowo powstających budynków. Dyrektywa umożliwia wprowadzenie minimalnych wymogów w zakresie energooszczędności dla budynków mieszkalnych oraz kar za naruszanie przepisów wprowadzających te wymogi. Nie zmusza jednak państw członkowskich do wprowadzenia w życie takich kar. Jak w tym względzie zachowa się Polska?
Przepisy mają na celu walkę z ubóstwem energetycznym, a nie wpędzanie ludzi w ubóstwo - przypomina Katarzyna Leśko, radczyni prawna z Fundacji Frank Bold, w rozmowie ze SmogLab.pl.
Dyrektywa budynkowa i możliwy system kar
Każde państwo członkowskie ma zdecydować w jaki sposób będzie realizować dyrektywę budynkową EPBD, jaki system wsparcia dla gospodarstw domowych zaproponuje i czy przy tej okazji sięgnie nie tylko po marchewkę, ale też po kij. Przykłady z innych krajów UE wskazują, że stosowanie kar jako przymusu do energetycznego remontu jest brane pod uwagę. Tak jest na przykład już teraz w Belgii.
Tam do 2030 r. wszystkie domy wolnostojące i bliźniaki na wynajem muszą osiągnąć co najmniej poziom energetyczny E, a wszystkie apartamenty i domy szeregowe - poziom D lub wyższy. Do 2035 r. wynajmowane domy muszą osiągnąć poziom D lub C, a od 2040 r. - C lub wyższy. Co jeżeli wynajmujący nie spełni tych kryteriów? Takie mieszkania mogą być uznane za „nienadające się do wynajmu”
Swoje wymagania mają też w Belgii budynki niemieszkalne, jak sklepy, czy szkoły. W ciągu 5 lat od nabycia takiego budynku jego właściciel musi wdrożyć w życie sporo modernizacji, takich jak izolacja dachu, czy podwójne szyby. Jeżeli te konkretne kryteria nie będą spełnione, to Flamandzki Urząd ds. Energii i Klimatu może nałożyć grzywnę w wysokości od 500 do nawet 200 tys. euro.
W Holandii na razie o karach finansowych - związanych z dostosowaniem się do wymogów dyrektywy budynkowej EPBD - nie ma mowy. Ale od 1 stycznia 2023 r. wszystkie budynki biurowe o powierzchni powyżej 100 m kwadr. muszą posiadać certyfikat energetyczny co najmniej na poziomie C. Władze lokalne mają prawo cofnąć pozwolenia na użytkowanie dla biur, które nie spełniają wymogów.
Jakie Polska będzie miała ramy prawne?
Nie do końca wiadomo, jak z dyrektywą budynkową EPBD chce sobie poradzić Polska. Ministerstwo Klimatu i Środowiska o możliwych karach nie wspomina ani słowem, ale też jakoś specjalnie nie zaprzecza, że u nas może też ziścić się na przykład belgijski scenariusz. W raporcie „Skutki wdrożenia Dyrektywy EPBD (dyrektywa budynkowa) do porządku prawnego w Polsce” Fundacja SET przypomina, że te unijne regulacje wprowadzają jednolity, obowiązkowy dla państw członkowskich system stopniowego podnoszenia charakterystyki energetycznej istniejących budynków.
Więcej o dyrektywie budynkowej przeczytasz w Bizblog:
Dyrektywy wprost nakazuje, aby każde państwo przyjęło ramy prawne umożliwiające doprowadzenie istniejących budynków do standardu zeroemisyjnego najpóźniej do 2050 r. - czytamy w tym raporcie.
Czy te ramy oznaczają też kary finansowe dla właścicieli budynków? Tego jeszcze nie wiemy. Ale wiadomo, że wdrożenie w życie wymogów dyrektywy budynkowej EPBD będzie nas słono kosztować. Zdaniem ekspertów z Fundacji SET to nawet 2,5 bln zł w ciągu najbliższych 25 lat.
Nakładane wymagania są niemożliwe do spełnienia w tak szybkim tempie, co grozi wzrostem kosztów życia, presją inflacyjną i pogłębieniem ubóstwa energetycznego - zwraca uwagę Fundacja SET.
