Środowisko

Nie milkną echa ostatniej akcji ekologów z Greenpeace Polska, którzy kilka dni temu zablokowali zrzut wody z kopalni Halemba do Odry. Nie wiadomo co bardziej rozwścieczyło górniczą spółkę: czy same działania aktywistów, czy może sugestie, że to właśnie kopalnie PGG stoją za zeszłoroczną katastrofą rzeczną. Tak czy inaczej, PGG zapowiedziała kroki prawne wobec ekologów. Ale ci swojego zdania nie zmieniają i twardo stoją przy swoim. Swój pogląd na tę całą sprawę mają też związkowcy górniczy.

Wrze na linii Polska Grupa Górnicza (PGG) a Greenpeace Polska. Najpierw ekolodzy pochwalili się zablokowaniem zrzutu wody z kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej do Odry. Twierdzili, że to ich odpowiedź na bezczynność Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie uchronienia rzeki przed kolejną katastrofą ekologiczną. Chwilę potem w stół uderzyła PGG. Zdaniem górniczej spółki takie działania z jednej strony narażają bezpieczeństwo tamtejszych pracowników, a z drugiej oczerniają kłamliwymi twierdzeniami jej dobre imię. PGG zapowiada podjęcie kroków prawych. A Greenpeace Polska przygotowuje swój komentarz.

Polacy chętniej byliby bardziej eko, jednak skutecznie powstrzymuje ich przed tym zbyt wysoka, jak na ich portfele, cena zrównoważonych produktów. Mimo to większość stara się żyć ekologicznie i równocześnie ekonomicznie, bo oszczędza energię elektryczną i unika marnowania żywności.

Wszyscy eksperci, z którymi rozmawialiśmy o polskim systemie kaucyjnym, cieszą się z tego, że na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego pojawiły się dwa rozporządzenia w tej sprawie. Zgodnie twierdzą, że to krok we właściwą stronę. Ale to nie jest wcale tak, że nikt już nie ma żadnych wątpliwości. Te producenci opakowań i nie tylko zgłaszają od lat, bo też tyle trwa tworzenie w Polsce znowu mechanizmu kaucji i zwrotu opakowania.

Producenci samochodów przekonują, że plany zaostrzenia wymagań w kwestii emisyjności nowych pojazdów byłyby dla nich zbyt kosztowne. Nieważne, że właśnie wykazały rekordowe zyski, wypłacają niespotykane wcześniej premie prezesom i dywidendy – zwraca uwagę organizacja Transport & Environment.

Miesiąc po tym, jak Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakończyło prace nad projektem regulacji w sprawie uruchomienia w naszym kraju systemu kaucyjnego, na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego pojawiły się dwa rozporządzenia w tej sprawie. Jesteśmy więc coraz bliżej tego, żeby od 2025 r. taki mechanizm wreszcie zadziałał.

Najnowszy raport Banking on Climate Chaos, który co roku analizuje globalne finansowanie paliw kopalnych przez główne banki komercyjne i inwestorów, to wyjątkowo smutna lektura. Bo jest koronnym dowodem na to, że walka ze zmianami klimatu rozpoczyna się i kończy na deklaracjach. Za nawet najodważniejszymi słowami, które podają na kolejnych szczytach klimatycznych ONZ, nie idą żadne konkretne, robiące różnice czyny. Świat dalej wydaje krocie na paliwa kopalne, od których niby bardzo chce się uniezależnić.

Naukowcy uważają, że ludzkość przypomina pociąg, który porusza się po klifie, z którego za chwilę może spaść i nie będzie już okazji na ponowną wspinaczkę. Najnowszy model klimatyczny jednoznacznie wskazuje, że jak będziemy tylko dokładać węgla do atmosfery, to stopi się drugi co do wielkości obszar lodowy na świecie po lądolodzie antarktycznym. I wtedy nawet ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 st. C nam w niczym nie pomoże.

Nie dość, że zmiany klimatu nie są za poważnie traktowane przez najważniejszych przywódców świata, a kolejne szczyty klimatyczne pod egidą ONZ absolutnie niczego nie wnoszą, to w dodatku jesteśmy przy tej okazji świadkami festiwalu kłamstw, manipulacji i przeinaczeń. Nie inaczej było w przypadku ostatniego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu ONZ (IPCC). Tym razem to lobby przemysłu mięsnego miało sporo do przepracowania. Ale końcowy efekt udało się osiągnąć i o diecie roślinnej nie ma ani słowa.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Polski Alarm Smogowy oraz Bank Światowy opublikowały ranking aktywności gmin w programie Czyste Powietrze za 2022 r. Zdecydowanie wyróżnia się jeden region kraju. W pierwszej setce stamtąd jest co czwarta gmina. Chodzi o województwo śląskie, którego reprezentant też otwiera całe zestawienie. Co ciekawe: zwycięzca tego rankingu wcześniej często notowany był wśród najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce.

Organizacje ekologiczne są przekonane, że trzeba przyjąć jak najszybciej nowe przepisy, które ukrócą samowolkę kopalni, jeżeli chodzi o zrzuty zasolonej wody do rzek. Zdaniem Anny Moskwy, minister klimatu i środowiska, wszystko odbywa się zgodnie z obowiązującym prawem. Jednak dodaje, że Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad specustawą, dzięki której nowa Inspekcja Wodna będzie mogła realnie reagować na nielegalne zrzuty ścieków do wód.

Polskie organizacje klimatyczne opracowały raport pt. Biała księga polskich rzek. Pretekstem do stworzenia takiego dokumentu była katastrofa ekologiczna na Odrze, jaka miała miejsce latem 2022 r. Autorzy przekonują, że systemie zarządzania i monitoringu rzek w Polsce nie działa jak należy i wskazują co, ich zdaniem, należy zmienić w pierwszej kolejności. Wśród postulatów są bardzo wysokie opłaty dla kopalń za zrzuty zasolonej wody do rzek.

Wielu Polaków w okresie zimowym zmaga się z wysokimi opłatami za grzanie, dlatego coraz częściej montują alternatywne rozwiązania mające na celu zmniejszyć koszty eksploatacji. Z raportu o budowie nowych domów w Polsce wynika, że blisko 50 proc. inwestorów w 2022 r. wybrało pompę ciepła jako centralną jednostkę instalacji grzewczej.

To może być ciężkie lato, jeśli wybieracie się na wakacje do Włoch. Owszem, do kraju wjedziecie, ale na miejscu może się okazać, że nad jezioro w regionie Trentino nagle władze przestaną wpuszczać turystów danego dnia, bo jest ich tam już za dużo, a na plaży na Sardynii też już brak miejsca, choć próbujesz je zarezerwować przez aplikację z wyprzedzeniem i to za 6 euro za dzień.

Potężne eksplozje rurociągów Nord Stream i Nord Stream 2, do jakich doszło pod koniec września w ubiegłym roku, miały w głównej mierze dodatkowo podkręcić atmosferę na i tak rozgrzanym do czerwoności rynku energii. I tak też się stało. Ale w ten sposób doszło także do zanieczyszczenia życia morskiego. Naukowcy sugerują, że uwolnione w ten sposób toksyny są śmiertelnym zagrożeniem dla środowiska i dla morskich organizmów.

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot zleciło badanie opinii publicznej w sprawie polskich lasów. I okazuje się, że zdecydowana większość z nas uważa, że lepiej byłoby, gdyby skupiska drzew stanowiły element ochrony klimatu, a nie był celem nie do końca kontrolowanych przez społeczeństwo wycinek. Polacy również dosyć jednoznacznie wyrazili się na temat dopłat do produkcji energii z podziałem na poszczególne źródła ze środków publicznych. Drewno zamyka całą stawkę.

Trudno już zliczyć rządowe zapowiedzi dotyczące wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego. Za każdym razem z bliżej nieznanych przyczyn przyjęcie tych regulacji oddalane jest w czasie. Chociaż teraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakończyło już swoje prace nad tym dokumentem i niebawem pochylić nad nim ma się też rząd. Tymczasem z najnowszych badań wiemy, jak ten mechanizm zwrotów opakowań oceniany jest w Europie.

Przyzwyczajenia Polaków mogą wprowadzić ekologów w osłupienie. Choć od kilku dobrych lat PIT-y można składać on-line, to jednak wielu Polaków co roku wciąż drukuje i składa deklaracje podatkowe w formie papierowej. W ubiegłym roku tylko druków PIT-37 Polacy złożyli aż 1,5 mln. To aż 8 mln kartek papieru.

Im bliżej unijnego rozporządzenia metanowego, tym bardziej słychać utyskiwania z Polski. Bo włączenie też metanu do systemu handlu emisjami UE ETS ma być śmiertelnym zagrożeniem dla naszych kopalni. Ale być może niespodziewany ratunek przyjdzie z odległej Japonii. Tamtejsi naukowcy chcą wykorzystać sztuczną inteligencję do kontrolowania produkcji tego gazu w organizmach krów. Wszak dorosła krowa w ciągu doby potrafi wyprodukować nawet 400 litrów metanu.

Obecnie konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na to, żeby żywić się ekologicznie, ale również sprawdzają, czy dany produkt jest w opakowaniu eko. Wszyscy wiedzą, że plastik zalewa świat, a Biedronka postanowiła powalczyć o zmniejszenie jego ilości. W jaki sposób?