Środowisko

Powodzie, pożary, huragany i inne niebezpieczne zjawiska pogodowe, ale przede wszystkim żar. Rekordy temperatur bite są na prawie wszystkich szerokościach geograficznych. Tak w dużym skrócie wygląda tegoroczne lato, teraz już na finiszu. Naukowcy z Instytutu Studiów Kosmicznych im. Goddarda (GISS) w Nowym Jorku nie mają nawet cienia wątpliwości: lato 2023 r. było najgorętszym od początku globalnych pomiarów.

Komisja Europejska stara się jak może walczyć z emisjami gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla i metanu. Dlatego zaleca się odejście od paliw kopalnych, czyli przede wszystko od węgla i gazu. Dotyczy to tak przemysłu, jak i transportu. Ale okazuje się, że są też na to inne sposoby, o których dowiedzieliśmy się dzięki przyspieszonym wyborom w Holandii. Jedna z tamtejszych partii celuje w tym względzie w zwierzęta hodowlane.

Paweł Mirowski, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także pełnomocnik premiera do spraw programu Czyste Powietrze, może z dumą mówić o złożeniu w sumie już ponad 675 tys. wniosków w ramach tej inicjatywy. Ale jakości powietrza nam to nie poprawi. A sytuacja pod tym względem jest co najmniej tak kiepska jak rok temu. Na początku września znowu normy przekraczane są o ponad 2000 proc. Aż strach myśleć, co się będzie działo już w trakcie sezonu grzewczego.

Pamiętajcie, jak Katarczycy wymyślili sobie, że staną się potęgą w piłce ręcznej? Po przyznania im prawa do organizacji mundialu dla szczypiornistów, wykombinowali, że zamiast w cztery lata intensywnie trenować swoją młodzież, to lepiej będzie kupić za granicą najlepszych graczy i przy okazji także sztab trenerski. I prawie się udało. Katar w 2015 r. zdobył wicemistrzostwo świata, ustępując jedynie rozpędzonym Francuzom. Teraz trochę na podobnych zasadach w świecie piłki nożnej rozpychać zamierza się również Arabia Saudyjska, przy okazji pokazując wszem i wobec, że zmiany klimatu ma w głębokim poszanowaniu.

Chociaż przedstawiciele producentów opakowań od miesięcy jak jeden mąż twierdzą, że na dostosowanie się do nowych przepisów wprowadzających u nas system kaucyjny potrzebują zdecydowanie więcej czasu, to zgodnie z przyjętymi w sierpniu regulacjami, ten ma zacząć działać od 2025 r. Ile będzie u nas punktów zbiórki? Czy kaucja będzie tylko w postaci gotówki, czy bonu?

Jak tam wasz smog wawelski? Takie złośliwe pytania pod adresem mieszkańców padają dziś już tylko z ust osób, które są tak bardzo nie na bieżąco, że wciąż nie wiedzą, że już od czterech lat w stolicy Małopolski obowiązuje zakaz palenia paliwami stałymi i jakość powietrza poprawiła się tu radykalnie. Pod względem walki ze smogiem Kraków wyprzedził inne polskie miasta o co najmniej dekadę, ale ta historia sukcesu jest teraz bardzo zagrożona. Miastu grozi powrót palenia kopciuchami, a to by oznaczało smogową katastrofę.

To wcale nie jest tak, że Tokio ma w nosie swoich sąsiadów i przy okazji kondycję środowiska. I nie patrząc na nic i nikogo rząd Japonii chce pozbyć się w pierwszej kolejności nuklearnego balastu i wypuszcza ścieki z elektrowni jądrowej w Fukushimie do oceanu. Wcześniej przecież Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) zatwierdziła ten plan i oceniła go jako bezpieczny. Ale to innych szczególnie nie uspokoiło.

Kolejna akcja aktywistów Greenpeace Polska przeciwko dalszemu zatruwaniu Odry, za co - ich zdaniem - odpowiadają w głównej mierze polskie kopalnie. Jednoczesne krytykują przyjętą niedawno przez Sejm ustawy o rewitalizacji tej rzeki i mają konkretne żądania do rządu. Domagają się m.in. przeprowadzenia rzetelnych ocen oddziaływania kopalni węgla kamiennego na środowisko.

Szwajcarska firma IQAir, zajmująca się technologią jakości powietrza, kolejny raz pod lupę wzięła największe miasta na świecie. Zdecydowany prym nad resztą stawki w tym zakresie wiedzie Dżakarta, stolica Indonezji, która dusi się coraz bardziej. Polskie miasta są daleko w tyle. Jeśli jednak skupimy się tylko na miastach europejskich, to wypadamy fatalnie.

Zazwyczaj El Nino powoduje słabszy sezon huraganów. Ale tym razem ma być jednak inaczej. Bo zmiany klimatu dają się coraz bardziej we znaki. Amerykańska instytucja rządowa zajmująca się prognozowaniem pogody - National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) przestrzega przed większą niż zwykle liczbą huraganów. Wszystko przez rekordowe temperatury i powietrza i powierzchni mórz.

Polacy coraz częściej chcą żyć w zgodzie z naturą i ze świadomością, że produkty, z których korzystają, będą mniej emitowały CO2 do atmosfery. Dlatego ponad połowa z nich deklaruje, że przy wyborze środków czyszczących bierze pod uwagę zrównoważony rozwój – wskazują wyniki badania SW Research na zlecenie marki cleangang. Nie zawsze jednak potrafimy trafnie ocenić, które produkty faktycznie są przyjazne dla środowiska.

Prawdopodobnie tegoroczny lipiec był najcieplejszym miesiącem, odkąd prowadzone są pomiary. Dochodzące w różnych częściach świata słupki rtęci do nawet 50 stopni Celsjusza nie pozostawiają złudzeń, że zmiany klimatu nabierają tempa. I coraz bardziej są widoczne tam, gdzie nasz wzrok rzadko sięga: Antarktyda topnieje w oczach.

Wykorzystywanie ekologicznym artykułów budowlanych nie jest domeną Polaków. Coś, co w krajach skandynawskich jest normą, u nas wciąż jest daleko w lesie. Powodów takiej sytuacji jest wiele, w głównej mierze chodzi o pieniądze.

Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima położyła się cieniem na całej energetyce nuklearnej. Właśnie z tych powodów zrezygnowały z niej Niemcy. I chociaż od tragicznego trzęsienia ziemi i tsunami minęło już 12 lat, to temat wraca, bo w ciągu kilku tygodni Japonia zacznie wypuszczać do oceanu zanieczyszczoną wodę. Podobno jest już uzdatniona i ma być jeszcze dodatkowo rozcieńczona. Ale Chin i innych państwa Azji to nie uspokaja.

W Państwie Środka zwodowano pierwszy elektryczny kontenerowiec, a drugi jest w budowie już od maja. Ogromna bateria nie będzie jednak ładowana podczas kursu. Podczas postoju statku będą wymieniane jej moduły na te już naładowane. Taki pomysł mają Chińczycy na kontenerowiec zasilany wyłącznie zieloną energią.

Naukowcy nie mają cienia wątpliwości: kilkaset lat temu, pokrywa lodowa Grenlandii już raz zaczęła gwałtownie topnieć przez umiarkowane ocieplenie. I wtedy spowodowało to wzrost poziomu mórz od 5 do 20 stóp, czyli od ok. 1,5 do 6 metrów. Wtedy w atmosferze było jednak znacznie mniej dwutlenku węgla. Tym samym okazuje się, że grenlandzki lód jest bardziej wrażliwy na wyższe temperatury, niż to wcześniej przypuszczano.

Nie tylko zmiany klimatu, ale też galopująca inflacja zachęcała bardziej Polaków do poszukiwań alternatywy dla mięsa. Nic więc dziwnego, że rynek produktów wegańskich rośnie jak na drożdżach, a do tego dochodzą jeszcze znakomite perspektywy na przyszłość. Czy to już najwyższy czas na organizację pogrzebu dla mięsa? Na to jest jednak jeszcze zdecydowanie za wcześnie. Badania wskazują, że w kolejnych latach konsumpcja mięsa i tak może zwyżkować.

W tym roku Dzień Przeciążenia Ziemi zwany też Dniem Długu Ekologicznego przypada na 2 sierpnia, podczas gdy 30 lat temu wypadał dopiero 19 grudnia. Jak wynika z szacunków Global Footprint Network, nadmierny konsumpcjonizm może doprowadzić do nieodwracalnych zmian na ziemi, ponieważ 8 miliardów ludzi zużywa znacznie więcej zasobów, niż Ziemia jest w stanie w naturalny sposób odnowić. Czy faktycznie konsumpcja na tak dużą skalę jest konieczna?

Europa płonie. Bezprecedensowe, gwałtowne pożary na południu kontynentu związane są w pierwszej kolejności z bardzo wysoką temperaturą, niebezpiecznie zbliżającą się do granicy 50 st. Celsjusza. A ponieważ eksperci jednoznacznie wskazują na zamiany klimatu i twierdzą, że z takimi sytuacjami będziemy mieć do czynienia coraz częściej, Komisja Europejska postanowiła działać.

Tegoroczny lipiec został oficjalnie najgorętszym miesiącem w historii pomiarów, ale być może również najcieplejszym miesiącem od czasów, w których homo sapiens uznał, że warto byłoby narzucić jakieś ubranie na swój grzbiet. Nie zauważyliście? Nic dziwnego, Polskę ten osobliwy rekord fartownie ominął. Nie zmienia to jednak faktu, że ludzkość słyszy właśnie ostatni gwizdek, ostrzegający przed wzrostem globalnych temperatur do poziomów, po których przekroczeniu na Ziemi rozpocznie się klimatyczny rollercoaster.