Środowisko

Nie wiem, czy słyszeliście, ale według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Polsce jakość powietrza jest coraz lepsza. Szybko to podłapała szefowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, według której to skumulowany efekt działań rządu a także realizacji programu Czyste Powietrze. Tymczasem teraz, w środku dosyć upalnego lata, stężenie pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10 dalej potrafi być przekraczane o setki procent.

Nad Europą Południową przemieszcza się właśnie antycyklon, sprawiając, że temperatura w cieniu dochodzi niemal do 50 stopni Celsjusza. Podobne fale upałów przechodzą przez Chiny i USA. Naukowcy z NASA prognozują, że lipiec stanie się niebawem oficjalnie najgorętszym miesiącem w historii pomiarów. Badacze zajmujący się badaniem wpływu zmian klimatu na zjawiska pogodowe nie mają już wątpliwości: takie rzeczy nie powinny mieć miejsca częściej niż co kilkaset lat.

Ostatnio nie za bardzo lubimy Czechów za to, że się wtrącają w naszą kopalnię Turów. Umowa podpisana, ale niesmak został. Jakby nam naszych ekologów było za mało. Ale jest spora szansa na to, że za niedługo bardzo podobnym uczuciem zaczną do nas pałać Niemcy. Greenpeace wzywa do szerokich konsultacji w sprawie budowy terminalu LNG, który ma powstać 100 km od granicy z Polską. Ekolodzy apelują o wsparcie naszego rządu.

Za chwilę minie półtora roku od podpisania porozumienia między rządem Polski a Czech w sprawie kopalni Turów. Musieliśmy wypłacić naszym południowym sąsiadom 45 mln euro i zrealizować też przy okazji pewne inwestycję. Jedną z nich jest podziemna ściana, która ma zatrzymać wody gruntowe. Anna Moskwa, szefowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, z dumą stwierdza, że ściana już działa. Czesi mówią, że nie mają wszystkich danych i na radość jest jeszcze za wcześnie.

Trwa wyścig z czasem. Sejm jak tylko mógł przyspieszył procedowanie projektu ustawy, wprowadzającej u nas system kaucyjny. Teraz kolej na Senat, który ma się tym zająć podczas jednych z wakacyjnych obrad. Wszystko po to, żeby zdążyć przed jesiennymi wyborami, które mogą zmienić polityczny układ sił. Producenci opakowań uważają, że legislacyjne przepychanki nie mają już żadnego sensu, bo i tak nie zdążymy na czas.

Healthy Cities to inicjatywa Grupy LUX MED, której celem jest propagowanie zrównoważonego stylu życia. W tegorocznej czerwcowej edycji stanęły na podium trzy miasta, które w podziękowaniu otrzymają zielony budżet o łącznej wartości 60 tys. złotych. Jak podaje organizator, w zmaganiach nie ma przegranych, bo trzy najbardziej zaangażowane miasta zostaną włączone w projekt rewitalizacji torfowisk, a dodatkowo LUX MED obiecał dla wszystkich uczestników wyzwania posadzić 10 tys. drzew.

To już chyba jest najwyższy czas, żeby zmiany klimatu zacząć traktować nie jako zagadnienie akademickie, tylko jako realne zagrożenie. Nie takie przewidywane na za 5 czy 10 lat. Ale takie tu i teraz. Naukowcy zresztą mówią wprost: żarty właśnie się skończyły.

Węgiel brunatny w sprzedaży, odwieszone na kołek normy jakości dla paliw stałych, a do tego wszystkiego jeszcze zaniżone kryteria dotyczące kondycji powietrza, którym oddychamy, a i tak nie ma miesiąca, żeby normy stężeń pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10 nie były przekraczane o 1000 proc. i więcej. W takim krajobrazie będziemy zaczynać kolejny sezon grzewczy. Ale rząd jest już w trybie wyborczym i wbrew wszystkiemu zapewnia, że w Polsce jakość powietrza jest z roku na rok lepsza, choć w rzeczywistości mamy w lipcu przekroczone normy o niemal 4000 proc.

Jeżeli chcemy zorganizować sobie wakacyjne, piesze wycieczki, to lepiej zawczasu zweryfikować te plany, bo może okazać się, że na przeszkodzie stanie nam rozwieszony łańcuch i dalej nie przejdziemy. A wszystko przez zaplanowany remont szlaków turystycznych w Tatrach. Prace ruszają już w przyszłym tygodniu.

Amerykańskie Narodowe Centra Prognoz Środowiskowych nie mają wątpliwości: właśnie pobiliśmy rekord średniej, dobowej temperatury na świecie z 2016 r. Naukowcy są przerażeni. Ich zdaniem przyczyn należy szukać w niestety pogłębiających się zmianach klimatycznych, jak również wyjątkowo silnego El Nino.

Od lat świadomość Polaków w sprawie ekologii bardzo się zmieniła, m.in. nijako wymusił to Jednolity System Segregacji Odpadów, odkąd został wdrożony w 2017 r. Jak wskazują najnowsze badania, praktycznie już każdy Polak sortuje odpady. A co ciekawe, dla większości ankietowanych motywacją jest „chęć zrobienia czegoś dobrego dla środowiska”, ale są też tacy, co robią to tylko po to, by płacić mniej za wywóz śmieci. W której grupie wy jesteście?

Powszechne pogawędki z ChatGPT tylko w styczniu 2023 r. mogły zużyć tyle prądu, ile potrzeba całemu 175-tysięcznemu miastu. Zaledwie 10 zapytań do ChatGPT to zmarnowanie pół litra wody. Wysłanie maila też kosztuje dokładnie 5-6 gramów CO2 wypuszczonych do atmosfery, może nie zawsze trzeba go więc wysyłać z zaledwie emotikonem w treści? No i czas: spędzamy online średnio siedem godzin dziennie, a jakby dodać czas spędzony z jakimkolwiek urządzeniem to już trzynaście godzin. Efekt? 50 proc. ludzi czuje, że przegina z technologią. Czy to szaleństwo da się zatrzymać? I jak to zrobić mądrze?

Zmiany klimatu odciskają coraz bardziej wyraźne piętno. W tym roku temperatura powierzchni oceanów bije wszystkie rekordy i zadziwia naukowców. Bardzo kiepsko jest też z lodową pokrywą na Antarktydzie. A jakby tego było mało to od tygodni słychać ostrzeżenia, że tym razem sezonowe El Nino będzie bardzo silne, co też może mieć swoje konsekwencje dla całego świata.

To pewnie będzie tak samo, jak z wojewódzkimi uchwałami antysmogowymi. Wtedy też szlak przecierał Kraków i Małopolska, a zaraz potem podążyła za nimi cała Polska. I ze Strefami Czystego Transportu (SCT) wygląda to bardzo podobnie. Gród Kraka zaczęły już gonić inne miasta, najbardziej skróciła dystans bodaj Warszawa, gdzie zakończyły się właśnie konsultacje społeczne. Okazało się, że zdecydowana większość dorosłych mieszkańców stolicy opowiada się za takim rozwiązaniem.(fot. PhotoRK / Shutterstock)

Koniec z przeciąganiem liny w niemieckim rządzie jeżeli chodzi o ustawę o ogrzewaniu. Zielonym i liberałom udało się koniec końców dojść do porozumienia w sprawie stopniowego wycofywania z użytkowania przez gospodarstwa domowe kotłów gazowych i olejowych. Co ciekawe: Berlin chce na to wydać ponad połowę mniej pieniędzy niż rozpisany na 10 lat budżet programu Czyste Powietrze.

Chociaż w czasie pandemii emisje dwutlenku węgla ostro wyhamowały, to od pewnego czasu wydaje się, jakby bardzo chciały nadrobić ten stracony czas. Nic więc dziwnego, że już w 2022 r. z wynikiem 37,5 mld ton pobito dotychczasowy, niechlubny rekord. A najbliższe tygodnie mogą być dla Europy pod tym względem wyjątkowo uciążliwe. Bo dym z kanadyjskich pożarów powoli pokonuje Atlantyk i wdziera się w nasz kontynent, co już w niektórych rejonach Europy widać gołym okiem.

Odnawialne źródła energii w gospodarstwach domowych stają się powoli standardem. Polacy coraz częściej zdają sobie sprawę z negatywnego wpływu CO2 na środowisko, dlatego większość decyduje się na zakup i montaż alternatywnych źródeł energii. Czasami nie trzeba nawet martwić się co wybrać, bo są inwestorzy, którzy pomagają poprzez montaż wydajnych farm wiatrowych. European Energy właśnie otworzył taki obiekt w północno-zachodniej Polsce.

Za chwilę minie osiem lat odkąd świat podpisał porozumienie paryskie i umówił się na ograniczenie wzrostu temperatury globalnej do 1,5 stopnia Celsjusza. I chyba wychodzi na to, że swojego słowa najzwyczajniej w świecie nie dotrzymujemy. Tak przynajmniej wynika z najnowszych ustaleń Europejskiego Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody (ECMWF). I wychodzi na to, że nie dość, że coraz częściej zdarza nam się przekraczać ustalone tak granice, to w dodatku jest spora szansa na to, że tak też będzie przez następnych kilka lat.

Już praktycznie co roku słyszymy doniesienie o tym, jak lód znika w Arktyce. Tym razem naukowcy zalecają nam popatrzeć na chwilę w odwrotnym kierunku: na Antarktydę. Już w zeszłym roku tamtejszego lodu było bardzo mało. I wygląda na to, że to żaden przypadek tylko niebezpieczna tendencja: badacze dowodzą, że właśnie pobiliśmy to niechlubne osiągnięcie i lodu na Antarktydzie jest jeszcze mniej.

Chociaż Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłasza przyjęcie przez rząd ustawy w sprawie systemu kaucyjnego i zapowiada jego wejście w życie w 2025 r., to jeszcze nic w tym względzie nie jest przesądzone. Dopiero mamy ruch ze strony gabinetu premiera Morawieckiego, a przecież jeszcze jest Sejm, Senat i na koniec podpis prezydenta. Biorąc zaś pod uwagę, jak sam rząd długo przekładał w czasie właśnie klepnięte regulacje, można mieć spore wątpliwości, czy uda się tę drogę legislacyjną zakończyć w parę miesięcy, jeszcze w tej kadencji parlamentarnej.