Środowisko

Opublikowano trzecie wydanie opracowania „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie” od Polskiego Alarmu Smogowego we współpracy z Grupą LUX MED. Wnioski są przerażające: brudne powietrze ma wpływ na człowieka przez całe jego życie, czyli od etapu płodowego do później starości. Tymczasem w pierwszej połowie lutego br. czujki smogowe wykazały w naszym kraju przekroczenie norm aż o ponad 8000 proc.

Rekordowo ciepły rok, coraz szybciej topniejące lodowce, a także niewystarczająco ograniczane emisje gazów cieplarnianych. To tylko niektóre elementy galopujących zmian klimatu. Coraz bardziej świadomi w tym względzie stają się też konsumenci, którzy wiedzą, że swoimi wyborami także wpływają na kondycję środowiska. Dlatego Procter & Gamble wprowadził szereg rozwiązań w opakowaniach marek takich, jak np. Ariel, Lenor, Gillette czy Always, redukując zastosowanie plastiku – wszystko po to, by ekologiczne wybory na co dzień były łatwiejsze i bardziej kuszące.

Niestety, ale jesteśmy świadkami gwałtownego przyspieszenia zmian klimatu. Po tym, jak świat obiegła informacja, że 2023 r. był najcieplejszym w historii pomiarów, wyszło też na jaw, że już od czerwca ub.r. każdy kolejny miesiąc był także najgorętszy w historii, w porównaniu z analogicznym miesiącem w poprzednich latach. I cały czas tego tempa nie zwalniamy, bo styczeń 2024 r. też jest z najwyższa średnią temperaturą odkąd takie dane są zbierane w 1850 r.

Niewiele naturalnych zasobów przyciąga turystów tak bardzo, jak nieskazitelne plaże pokryte złocistym piaskiem. Dobrze wiedzą o tym Saudowie, którzy do ich oczyszczania zatrudnią roboty.

Lata temu trwała dyskusja, czy straż miejska w ogóle jest potrzebna, czy może lepiej w policji ustanowić odpowiednie nowe wydziały. Narzekano przy tej okazji, że strażnicy gminni ograniczają się jedynie do blokowania kół źle zaparkowanych samochodów. I nie ma z nich żadnego innego pożytku. Po wymianie maili z poznańskimi urzędnikami wiem jedno: główną, a może też jedyną pożywką Straży Miejskiej w Poznaniu (żeby nie wrzucać wszystkich do jednego garnka) jest biurokracja.

We Francji robią hałas, który może dotrzeć również do nas. W tej serii działań rzeczywiście nie może być przypadku. Najpierw kierowców zaczęto straszyć strefami czystego transportu, które z centrów miast wyrzucają najstarsze auta. Potem samorządowcy po cichu zaczęli podwyższać opłaty parkingowe. A teraz w dodatku szykują bat na właścicieli większych aut, typu SUV. Decydujące o tym referendum w Paryżu planowane jest na 4 lutego.

Producenci stali od lat mają pod górkę ze zmianami klimatu. Większość produkcji związana jest ze spalaniem paliw kopalnych, dlatego wszelkie wizje ograniczenia tutaj emisji CO2 za każdym razem wkładano między bajki. Ale tym razem może być inaczej. Naukowcy z Instytutu Badań nad Żelazem Maxa Plancka w Niemczech wpadli na pomysł, jak rozwiązać tę zagadkę.

Dziura finansowa w programie Czyste Powietrze nie jest dobrym sygnałem. Ale wcale nie jest tak, że przez to węglowe kopciuchy zostaną z nami na dłużej, a smog będzie nam towarzyszył przez okrągły rok. Przecież w 2024 r. zaczynają wchodzić w życie kolejne zapisy wojewódzkich uchwał antysmogowych, które wprowadzają zakaz dla najgorszych kotłów. W niektórych regionach Polski nawet już obowiązują. Pytaniem otwartym pozostaje, kto będzie to weryfikował i na ile skutecznie.

Rząd Donalda Tuska dostał lekkiej zadyszki po tym, jak Urszula Zielińska, wiceminister klimatu i środowiska stwierdziła, że Polska wezwie UE do przyjęcia planu redukcji 90 proc. emisji gazów cieplarnianych do 2040 r. Po tych słowach zrobił się nie lada szum, a przedstawiciele koalicji rządzącej tłumaczyli na lewo i prawo, że to nie jest stanowisko rządu, tylko prywatne zdanie wiceminister. Ale teraz okazuje się, że takie plany ma Komisja Europejska, która przedstawi je na początku lutego.

Zdarza się, że w piecach wciąż lądują odpady, stare meble, płyty wiórowe, miał węglowy, drewno czy biomasa. Ale choć z badań ankietowych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że śmieciami pali 4 proc. polskich gospodarstw domowych, to widać pewną poprawę. I to pomimo kryzysu energetycznego.

W Polsce powstała pierwsza mapa trendów i mikrorendów dotyczących utrzymywania czystości w domach. Marka cleangang wraz z Moniką Borycką, założycielką TrendRadar, pokazują jak trendy społeczne i nowości technologiczne wpływają na zmiany naszych zwyczajów dotyczących sprzątania. Zero waste, decluttering, smart waste management, a nawet sprzątanie jako medytacja i zabawa – to tylko niektóre trendy omówione w raporcie: Przyszłość sprzątania.

Od lat naukowcy z całego świata donoszą, że plastik jest już dosłownie wszędzie. Nawet kiedy plastikowe torebki herbaty są zanurzone w filiżance niemal wrzącej wody, uwalnia się ok. 11,6 mld mikroplastików i 3,1 mld mniejszych nanoplastycznych cząstek. A w butelkowanej wodzie tego plastiku jest znacznie więcej, niż przypuszczaliśmy. Ostatnie doniesienia naukowców nie pozostawiają wątpliwości.

Od lat Polską rządzi pewna prawidłowość: im jest zimniej, tym częściej w ruch idą węglowe kopciuchy, do których bywa, że oprócz czarnego złota trafia to co akurat jest pod ręką. W efekcie, jak tylko u nas słupki rtęci spadają kilka kresek poniżej zera, to rośnie w siłę smog, a normy jakości powietrza znowu przekraczane są w tysiącach procent. Wystarczy zerknąć na mapę europejskich emisji, żeby przestać się dziwić temu jednak cyklicznemu zjawisku.

Już od jakiegoś czasu Ministerstwo Klimatu i Środowiska informowało, że z początkiem roku na stacjach paliw pojawi się nowy rodzaj benzyny. Według informacji paliwo zawiera do 10 proc. biokomponentów, to o 5 proc. więcej niż poprzednik E5. A co to oznacza dla tankujących do tej pory tradycyjną 95? Użytkownicy starszych samochodów najprawdopodobniej będą musieli zrezygnować z Pb95 na rzecz nieco droższej Pb98. To kolejny krok naszego kraju w stronę odnawialnych surowców i zielonej energii. Czujemy jednak, że to nie koniec.

Jedzenie soi jest „niemęskie”, jedzą ją tylko „członkowie sekty”, a „prawdziwy mężczyzna” je czerwone mięso - wiadomo, inaczej nigdy nie wypracuje mięśni jak Supermen - tak mięsne lobby próbuje wpływać na konsumentów w sieci. Nie tylko w Polsce. Ale to właśnie Polacy bezmyślnie mu ulegają, jak owieczki prowadzone na rzeź. A raczej świnki - bo wieprzowinę jemy najczęściej, choć nasz kraj jest drobiarskim potentatem.

W Polsce przy okazji wzmożonych dyskusji o strefach czystego transportu w największych miastach (na razie najbliżej takim rozwiązaniom są Kraków i Warszawa) padają argumenty, że emisje pochodzące z komunikacji nie mają żadnego wpływu na ludzkie zdrowie. Badania i analizy pokazują jednak coś dokładnie odwrotnego. Dlatego Bruksela nie zwalnia tempa i chce jak najszybciej wziąć się za zanieczyszczenia pochodzące z transportu ciężkiego. Eksperci uważają, że to nie będzie łatwe, ale jak najbardziej do zrobienia.

Europejskie miasta odchodzą od wprowadzania stref, do których nie mogą wjechać najstarsze i najbardziej trujące auta - grzmią przeciwnicy stref, chcąc podważyć sens wprowadzania ograniczeń. Ale prawda jest taka, że w ciągu trzech lat liczba ekologicznych stref nie spadła, lecz wzrosła i to o 40 proc. A miasta mają apetyt na więcej.

Szybka moda ma swoją ciemną stronę: ogromne obciążenia dla środowiska i duże emisje CO2. Dlatego odzieżowe marki dwoją się i troją, żeby reperować swój wizerunek. Zara, należąca do odzieżowego giganta Inditeksu, w 14 krajach wprowadza platformę, która pozwoli klientom sprzedać lub kupić ubrania z drugiej ręki. A te, w których zepsuł się zamek lub odpadł guzik, wyśle do naprawy.

Punkty z ładowarkami coraz częściej pojawiają się w parkach handlowych przy większych osiedlach lub w mniejszych miejscowościach. Firma Powerdot uruchomiła 50 punktów ładowania aut elektrycznych w parkach handlowych zlokalizowanych w różnych częściach Polski, a do końca przyszłego roku planuje tę liczbę podwoić. Powerdot otrzymał również wsparcie od dużych graczy: Falcon Investment Management, Grupa Napollo, Redkom Development i MS Retail.

Coraz bardziej duszący i zabijający smog jest jednym z ważniejszych wyzwań dla nowego rządu, który ma być zaprzysiężony w przyszłym tygodniu. Bo im zimniejsza aura w Polsce, tym bardziej dają o sobie znać kotły węglowe, które smrodzą niemiłosiernie. Efekt? Przed chwilą Kraków razem z Delhi w Indiach i Lahore w Pakistanie był najbardziej zanieczyszczonym miastem na świecie. Jednak w całym kraju normy dla pyłów zawieszonych przekraczane są o tysiące procent.