Środowisko

Polski system kaucyjny już coraz bliżej. Nadal nie słabnie lobbing, żeby te przepisy weszły w życie z co najmniej rocznym opóźnieniem. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydaje się nieprzejednane i o żadnych poślizgu czasowym nie może być mowy. Do rozstrzygnięcia pozostają jednak inne sprawy, jak chociażby butelek szklanych i tego, jak swoje opakowania, które później trafią do systemu, mają znakować producenci.

O tym, że na polach kempingowych na Półwyspie Helskim nielegalnie poszerzono plaże, niszcząc przy tym siedliska chronionych roślin i zwierząt, wiadomo od ponad dekady. Najnowsza kontrola NIK potwierdza, że cenny teren nadal nie jest skutecznie chroniony, najbardziej zagraża mu człowiek, a urzędnicy cały czas zawodzą.

Każdy, kto jeździ autem spalinowym, już od 2026 r. miał płacić nowy podatek. Ale nie zapłaci, bo nowy rząd chce wyrzucić z Krajowego Planu Odbudowy to zobowiązanie, które wpisał tam PiS. I kto tu ma w nosie środowisko? Zaraz się okaże, że PiS to najbardziej zielona partia.

Już w 2025 r. rozpocznie się dekarbonizacja energetyczna, która ma doprowadzić do zmniejszenia zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w sektorze budownictwa. Zgodnie z założeniami parlamentu europejskiego od 2030 r. wszystkie nowe budynki mają być zeroemisyjne, a do 2050 r. sektor budownictwa ma stać się neutralny dla klimatu. A co to oznacza? Jeżeli nie zaczniemy działać już teraz, skutki odczujemy w naszych portfelach.

Bywa, że walka ze zmianami klimatu zahacza o absurd. Tak, jak ma to miejsce w przypadku ostatniego apelu Światowego Forum Ekonomicznego (WEF). Wynika z niego, że globalnym kłopotem nie są wcale wydobywane cały czas na potęgę paliwa kopalne, tylko żywność hodowana w domu, na balkonie, albo na przykuchennym parapecie. Podobno tak tworzy się ślad węglowy, który niszczy naszą planetę. I czego nie rozumiecie?

Trwają kolejne ustalenia z rządem na temat polskiego systemu kaucyjnego, który ma ruszyć pełną parą od 1 stycznia 2025 r. Część zapowiadanych korekt przedsiębiorcy przyjmują z ulgą, ale nie wszystkie ich życzenia będą spełnione. Na przykład Polska Izba Handlu uparcie lobbuje na rzecz przesunięcia w czasie tego kaucyjnego debiutu co najmniej o rok. Rząd jednak na ten postulat pozostaje głuchy.

Można mieć wrażenie, że ostatnio największym wrogiem rolników z Unii Europejskiej, w tym z Polski, jest Europejski Zielony Ład, który ma nas doprowadzić do neutralności klimatycznej w połowie obecnego stulecia. Wielu uważa, że tak ujęta ekologia przyniesie ze sobą więcej szkód niż pożytku. Ale z najnowszego opracowania Europejskiej Agencji Środowiska jednoznacznie wynika, że nasz kontynent za bardzo nie jest przygotowany na przyspieszające zmiany klimatu. A siedzenie z założonymi rękami i tylko narzekanie z pewnością tego nie zmieni.

Wprowadzanie stref czystego transportu w Polsce idzie jak po grudzie. Przeciwnicy takich rozwiązań przekonują, że uderzają one w najsłabszych, których po prostu nie stać na zmiany. Podobnie oceniają unijny zakaz dla sprzedaży samochodów napędzanych benzyną czy olejem napędowym. W tej walce z zielonym transportem polscy kierowcy wcale nie są w tym osamotnieni. Suchej nitki na Brukseli za tego typu regulacje nie zostawiają także Francuzi i Niemcy.

Święta Wielkanocne zbliżają się wielkimi krokami. Niestety podczas większych uroczystości tony żywności trafiają do śmieci. Nie tylko marnujemy w ten sposób samo pożywienie, ale także wodę potrzebną do jego wyprodukowania.

Od lat Polska stoi nad demograficzną przepaścią. Utarło się, że to wina głównie polityków, którzy z polityki prokreacyjnej i rodzinnej robią często wyborczy plebiscyt. Pożytku z tego tyle, co kot napłakał, ale zawsze można błysnąć w świetle fleszy i jupiterów. Co gorsza programy, które mają to zmienić, jak Rodzina 500+ też wycelowane są w pierwszej kolejności w sondażowy efekt. Tymczasem okazuje się, że rękę do tego mógł też przyłożyć smog. Naukowcy wszak donoszą, że brudne powietrze obniża płodność. Dlatego w tym kontekście informacja rządu o pieniądzach na Czyste Powietrze cieszą podwójnie.

Państwowy Instytut Geologiczny prowadzi na Podlasiu poszukiwania złóż surowców krytycznych, których złoża są szacowane na aż 1,3 mld ton. Eksperci mają nadzieję na zlokalizowanie możliwych do eksploatacji złóż surowców o kluczowym znaczeniu dla gospodarki. Poszukiwania są prowadzone w dość nietypowy sposób. Za pomocą śmigłowca.

Tak ciepłego lutego na świecie i w Polsce jeszcze nie mieliśmy. Nad Wisłą słupki rtęci pokazywały średnio 5,7 st. C., mimo że o tej porze roku zwykle spadały minimalnie poniżej zera. I choć chciałoby się powiedzieć: piękną mamy wiosnę tej zimy, to nie ma się z czego cieszyć. Taka anomalia jest wyjątkowa wysoka, a jej skutki uderzą w wielu.

O ile mieszkańcy Śląska zakasali rękawy i złożyli 154 tys. wniosków o wymianę starych kopciuchów, o tyle Mazowszanie nie popisali się determinacją.  - Jeśli ta tendencja się utrzyma, to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami – komentuje Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego.

Nie będziecie zadowoleni z tego, co teraz przeczytacie, ale badania naukowe potwierdzają, że w wodzie w plastikowych butelkach znajduje się o wiele więcej cząsteczek plastiku, niż wcześniej szacowano. Wyniki ankiety Waterdrop mówią same za siebie, już 65,4 proc. naszych rodaków wybiera picie wody filtrowanej lub z kranu używając przy tym bardziej ekologicznych tworzyw i opakowań.

Już teraz pogodowi analizy twierdzą, że luty w Europie Środkowo-Wschodniej będzie cieplejszy od najgorętszego marca w historii, ze średnią temperaturą zbliżony do kwietnia. W kilku polskich miastach słupki rtęci poskoczyły do prawie 20 st. C. Ale już teraz możemy porzucić nadzieję na to, że dzięki tak słonecznej i ciepłej aurze, czujniki smogowe wezmą chociaż na chwilę wolne. Niestety, nic takiego nie ma miejsca.

Zamiast w trakcie kolejnych Szczytów Klimatycznych ONZ dopilnować poważnej debaty o zmianach klimatu i wywołujących je paliwach kopalnych, wolimy szukać dziury w całym i stawiać na kontrowersyjne technologie, których zastosowanie może przynieść więcej złego niż dobrego. Tak jak w przypadku pomysłu, żeby dać szansę wreszcie geoinżynierii słonecznej i zacząć naszą gwiazdę nieco przyciemniać, co dałoby oddech ziemskiemu środowisku.

W Polsce dopiero w przyszłym roku po oficjalnym starcie systemu kaucyjnego zaczniemy traktować gospodarkę odpadami na poważnie. Wątpliwości ciągle nie brakuje, ale zawsze lepiej uczyć się na własnych błędach, niż tracić czas z założonymi rękami. Ale równolegle trwają na ten temat negocjacje unijne i wychodzi na to, że producenci opakowań niedługo będą mieć jeszcze bardziej pod górkę.

Po tym, jak okazało się, że rząd Mateusza Morawieckiego nie zabezpieczył finansowo programu Czyste Powietrze, nad systemem dopłat zbierają się coraz czarniejsze chmury. Ministerstwo Klimatu i Środowiska dwoi się i troi, żeby zasypać cały czas powiększającą się dziurę finansową. A Polski Alarm Smogowy ostrzega, żeby po środki unijne w tej kwestii sięgać ostrożnie i w odpowiedniej kolejności, bo będzie kłopot.

Mija kolejny tydzień, w którym były spore problemy z wypłatą przyznanych dofinansowań w ramach programu Czyste Powietrze. Co tydzień grono ludzi, którzy czekają na swoje pieniądze, puchnie o kilka tysięcy. Rząd na razie rozkłada bezradnie ręce i mówi, że robi co może, żeby zasypać po poprzednikach dziurę finansową.

Najnowszy tygodnik Polskiego Instytutu Ekonomicznego zwraca uwagę, że pod względem odpadów komunalnych, które trafiają do recyklingu, cały czas mamy sporo do poprawienia, chociaż w ostatnich latach odnotowaliśmy wyraźny wzrost. Ale eksperci nie mają żadnych wątpliwości: albo rząd zajmie się kompleksowo gospodarka odpadami, albo trafimy do recyklingowego ogona UE.