Środowisko

Można uparcie mylić pogodę z klimatem i dalej robić bekę z naukowych badań, które jednoznacznie wskazują, że emisjami CO2 i innych gazów cieplarnianych robimy z Ziemi kuchenkę mikrofalową, w której z roku na rok trudniej będzie oddychać. Można również śledzić doniesienia z całego świata i zdawać sobie sprawę z tego, że zmiany klimatu właśnie schodzą z fazy tylko straszenia do fazy realizacji swoich pogróżek. Negowanie tego jedynie dla samego negowania życia nam nie uratuje.

Bardzo różnie ocenialiśmy naszych południowych sąsiadów, którzy parę lat temu oskarżyli naszą kopalnię Turów, że im wypłukuje wody gruntowe. Dla niektórych to był nawet międzynarodowy spisek, który wycelowano w polski węgiel. Tymczasem, jak już emocje wyraźnie opadły, wychodzi na to, że Czesi najzwyczajniej w świecie mieli rację. Tamtejsze Ministerstwo Środowisko ma na to twarde dowody.

Już tak jest, że kłótnie aktywistów z rządem o dalsze finansowanie programu Czyste Powietrze z automatu nie wpływają na jakość tego, czym oddychamy. A jest z tym bardzo źle. Normy przekraczane nawet w 6000 proc. i więcej na nikim nie robią już większego wrażenia. Wychodzi na to, że mamy do takiego zaduchu po prostu się przyzwyczaić.

Mam nieodparte wrażenie, że z plastikiem jest tak samo jak ze smogiem. Tak, wiemy, że jedno i drugie demoluje nasze zdrowie i realnie skraca lata naszego życia. Ale i w jednym i w drugim przypadku tak po prawdzie niewiele robimy, żeby ten stan rzeczy zmienić. Jakbyśmy gremialnie przyjęli, że tak już jest i po co na to w ogóle marnować czas. Teraz światło dzienne ujrzało opracowanie wskazujące, kto konkretnie stoi za tym, że tworzywa sztuczne otaczają nas z każdej strony. To nikt anonimowy, znamy ich doskonale.

O tym, jak bardzo w ostatnim czasie zmiany klimatu przyspieszyły, najlepiej świadczą apele ekspertów, którzy stawiają sprawę jasno: albo na serio weźmiemy się do roboty, albo za chwilę porozumienie paryskie możemy wyrzucić do kosza. Teraz najnowsze badania opisane w Nature dowodzą, że źle dzieje się nie tylko na lądzie, ale również w morzach i oceanach. Wymuszona ciepłem migracja niektórych gatunków może mieć nieprzewidywalne konsekwencje.

Dolna granica globalnego ocieplenia znana jest już od dawna. Kraje podpisując porozumienie paryskie zgodziły się, że zrobią wszystko, żeby wyhamowało na poziomie 1,5 st. C. A co z górną granicą tego nienaturalnego ocieplenia? Okazuje się, że najgorsze prognozy mówią nawet o 4-5 st. C.

Naukowcy i meteorolodzy są zgodni: za ostatnie anomalia pogodowe (m.in. kolejne miesiące z globalnymi rekordami ciepła) odpowiada zjawisko El Nino, które od miesięcy dzieli i rządzi na Pacyfiku. Właśnie ustalono, że może do niego dochodzić coraz częściej. A wszystko przez topniejący na potęgę lód morski w Arktyce. Najbardziej pesymistyczne analizy sugerują, że za prawie 10 lat może być po sprawie.

Ogórki bez folii, saszetki na cukier czy keczup bez plastiku, rozsądniej pakowane zamówienia internetowe. Parlament Europejski przyjął wyczekiwane przepisy wymierzone przeciwko opakowaniom stosowanym przez producentów żywności i napojów, ale i restauracje oraz sklepy internetowe.

Nasza gospodarka odpadami wreszcie po latach wyczekiwania ma wskoczyć na właściwe tory. Ale system kaucyjny to dopiero początek tych wszystkich zmian. Eksperci nie mają cienia wątpliwości: musimy też jak najszybciej wprowadzić w życie Rozszerzoną Odpowiedzialność Producenta (ROP). Na razie spóźniamy się z tym już dwa lata, przez co Komisja Europejska podjęła już wobec nas kroki prawne.

To, że jesteśmy smogową latarnią UE, wiemy nie od dziś. Normy jakości powietrza przekraczane w tysiącach procent - to już od paru lat norma. Na szczęście są też pozytywne przykłady, pojedyncze ale są. Tak jak chociażby podwarszawski Piastów, gdzie wymyślili sobie, że będą przestrzegać kryteriów wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Teraz w zieloną rewolucję celuje Rybnik, który chce zostać Zieloną Stolicą Europy.

Przygotowany przez Polski Alarm Smogowy (PAS) ranking dotyczy aktywności gmin w programie Czyste Powietrze od początku jego uruchomienia czyli września 2018 r. do końca 2023 r. Zdecydowanie na tle innych wyróżnia się woj. śląskie, które w tym zestawieniu, w pierwszej dziesiątce ma aż sześć swoich reprezentantów.

Wiemy, że smog demoluje nasze płuca, serca i nie tylko. Naukowcy cząstki brudnego powietrza znaleźli nawet w łożysku, które w ten sposób dostają się do płodu. Ostatnie zaś doniesienia sugerują, że zanieczyszczenie powietrza fatalnie wpływa również na płodność mężczyzn. W odpowiedzi nie było i nie ma specjalnie jakiegoś antysmogowego poruszenia. Informacja o tym, że jakość powietrza wpływa katastrofalnie na liczebność owadów, też pewnie nikogo specjalnie nie ruszy.

Śledztwo organizacji Earthsight wykazało powiązania modowych gigantów z plantacjami brazylijskiej bawełny, które przyczyniają się do ekologicznej katastrofy. Wśród zarzutów: nielegalne wylesianie, zawłaszczanie ziem, narażenie setek gatunków na wyginięcie. Oburza też fakt, że takie włókno miało certyfikat organizacji, promujące wyższe standardy w uprawie bawełny.

Emisja metanu z niemieckiego przemysłu odkrywkowego wydobycia węgla brunatnego jest blisko dwieście razy większa, niż pokazują oficjalne dane. Do takiego szokującego wniosku doszła organizacja pozarządowa Deutsche Umwelthilfe (DUH) z udziałem ekspertów think-tanku Ember. Eksperci przeanalizowali dane dotyczące skali wydobycia węgla, głębokości kopalń oraz zawartości próbek polskiego węgla brunatnego i wyszło im, że emisja metanu w Niemczech może być 184 razy wyższa, niż się raportuje.

Program Czyste Powietrze najgorsze ma już chyba za sobą. Nie ma już śladu po dziurze na kilkaset milionów złotych, jaką zostawił poprzedni rząd. A liczba składanych wniosków tygodniowo jest największa od startu we wrześniu 2018 r. i bije kolejne rekordy. To dobrze wróży, zwłaszcza, że smog nam wcale nie odpuścił, o czym ostatnio przekonywali działacze Dolnośląskiego Alarmu Smogowego i Ruchu Rodzice dla Klimatu.

Już w pierwszą niedzielę kwietnia organizowane są wybory samorządowe. Dla Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi to doskonała okazja aby zdefiniować klarowne cele i rozwiązania, które sprawią, że polskie samorządy będą niskoemisyjne, przygotowane na nieuchronne skutki zmiany klimatu, takie jak susze czy nawałnice, oraz zapewnią mieszkańcom zdrowe powietrze. Przygotowane rekomendacje podporządkowano czterem żywiołom: ogniowi, wodzie, powietrzu i ziemi.

Chociaż cały czas nie ma rozstrzygnięcia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w sprawie zakurzonej budowy stacji narciarskiej na Nosalu, to coraz wyraźniej widać pełne poparcie tej inwestycji przez rząd. Pochlebne słowa płyną nie tylko z Ministerstwa Sportu i Turystyki, a także z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Ekolodzy w odpowiedzi mówią o niekompetencji przedstawicieli rządu i akcentują, co p[rzez tę inwestycję straci środowisko.

Pewnie myślisz, że twoja zielona, nieprzetworzona i niemięsna dieta, to morze witamin i mikroelementów, dzięki którym tryskach zdrowiem i energią? Mam niestety złą wiadomość: musisz jak najszybciej obudzić się z tego kiepskiego snu i zderzyć się z niefajną rzeczywistością, w której - jak dowodzą naukowcy - warzywa są po prostu coraz mniej zdrowe. Jedną z przyczyn takiego a nie innego stanu rzeczy są zmiany klimatu.

Alert dotyczy helskich kempingów. Sześć hektarów - tyle, ile zajmuje ponad osiem pełnowymiarowych boisk piłkarskich. To powierzchnia lądu, której przybyło przez nielegalne nasypanie ziemi na cennych nabrzeżnych terenach Półwyspu Helskiego. Walka toczy się o zwrócenie bezprawnie zajmowanego terenu, na którym zlokalizowano przyczepy kempingowe. I już widać, że łatwo nie będzie.

Chociaż za nami kolejny tydzień, w którym liczba składanych włosków w ramach programu Czyste Powietrze przekracza 6000, to jednak ciągle trudno mówić o jakimś przełomie w walce ze smogiem. Tymczasem brudne powietrze ciągle dusi cała Polskę aż miło. No chyba że odwiedzimy Piastów nieopodal Warszawy. Tamtejsi samorządowcy, pod rękę z ekspertami, udowadniają, że walka z zanieczyszczeniami powietrza nie dość, że jest możliwa, to w dodatku przynosi odczuwalne efekty.