Energetyka

Oczy analityków rynkowych i ekonomistów zwrócone są teraz w stronę Chin. Państwo Środka ze względu na liczne protesty w kraju, kończy z pandemicznymi restrykcjami. Wcześniej przewidywano, że spowoduje to wzrost zapotrzebowania energetycznego i wzrost cen ropy. Ale teraz to już nie jest wcale takie pewne i wpływ polityki Pekinu na globalny rynek może okazać się znacznie mniejszy. Zwłaszcza że chińska gospodarka ostro przyhamowała.

Ostatnie publikacje Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) mają chyba w nas wzbudzić wyrzuty sumienia. Nie inaczej jest też teraz. Z najnowszego raportu wynika, że albo zaczniemy na poważnie traktować ograniczenie emisji i łożyć na to konkretne pieniądze, tak jak w przypadku zielonej energii, albo o neutralności klimatycznej za niecałe trzy dekady nie mamy nawet co myśleć.

Jeszcze kilka miesięcy temu wszyscy trzymaliśmy kciuki za ciepłą zimę. Zapotrzebowanie na opał miało być wtedy mniejsze, więc i jego cena niższa, a kryzys energetyczny bardziej znośny. Przy okazji Polacy nie musieliby palić w domach czym popadnie, więc i smog by nam odpuścił. I chociaż jesteśmy świadkami bardzo ciepłego stycznia, to nie wszystkie z tych prognoz się spełniły. Najgorzej jest z jakością powietrza.

Już wydawało się, że są możliwe dalsze rozmowy między Tauron a Rafako, które być może skończą się jakąś ugodą, kiedy ruszyła kolejna runda wymiany ciosów. Wzajemne roszczenia obu spółek przekraczają już grubo 2 mld zł. Rafako sugeruje czarny PR, a z kolei Tauron w ostatnim oświadczeniu twierdzi, że przyszłość Rafako rozstrzygnie się w ciągu raptem kilku dni. Premier Mateusz Morawiecki jeszcze wierzy w moc sprawczą Ministerstwa Aktywów Państwowych, ale chyba bez postępowania sądowego się nie obędzie.

W związku z bezprecedensową i fatalną sytuacją na rynku energii Sejm już na początku października przyjął ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. Regulacja m.in. nakazuje samorządowcom poczynić konkretne oszczędności energetyczne. Bo jak nie, to posypią się kary finansowe. I za chwilę rząd wyciągnie ręce po swoje. Wzór sprawozdania mamy poznać do końca miesiąca.

Na polskich stacjach paliw wydaje się, że zapanował względny spokój. Do przodu wyrywa się wyraźnie tylko cena autogazu. I tak też ma minąć kolejny tydzień. Z kolei globalny rynek w ostatnich dniach otrzymuje tylko pozytywne sygnały. Nic więc dziwnego, że cena ropy zaczęła wspinać się, odrabiając straty ze stycznia i jeszcze z grudnia też.

Było niemal pewne, że spór między Tauron a Rafako skończy się w sądzie. Czarę goryczy przelała nota obciążeniowa na kwotę ponad 1,3 mld zł, jaką wystawiła spółka energetyczna swojemu kontrahentowi. Jest jednak możliwe, że właśnie jesteśmy świadkami niespodziewanego zwrotu w tej sprawie. W trakcie konferencji prasowej Rafako, podczas której zarząd spółki tłumaczył się z zamiaru zawnioskowania o upadłość, przyszła z Tauronu nieoczekiwana wiadomość: chcemy rozmawiać.

Za niecałe dwa tygodnie ma dojść do mediacji między zarządem JSW a górnikami, którzy od tygodni wnoszą o podwyżkę swoich pensji, na co jednak szefostwo spółki nie chce się zgodzić, mimo rekordowych zysków w ostatnim czasie. Jednocześnie związkowcy nie ukrywają, że nie zamierzają więcej marnować czasu i już teraz przygotowują się do akcji protestacyjnych – w Katowicach i w Warszawie.

Chociaż blok 910 MW w Elektrowni Jaworzno kosztował jakieś 6 mld zł, to co chwile się psuje i wypada z systemu. Tauron wszystko zwala na głównego wykonawcę, czyli Rafako, i wnosi o zapłatę odszkodowania. Rafako od miesięcy odpiera oskarżenia, teraz jednak niespodziewanie ogłosiło zamiar zawnioskowania o upadłość. I zapowiada, że niebawem też wystawi Tauronowi swój rachunek.

Powoli liczba klientów obsłużonych przez sklep PGG zbliża się do pół miliona. Do tej pory sprzedano im łącznie ponad 1,4 mln ton opału. Interes kręci się więc wyśmienicie. Na tyle dobrze, że sukcesu handlowego coraz bardziej zazdroszczą też oszuści. I ci znowu próbują podszywać się pod węglowy sklep. Spółka powiadomiła już odpowiednie służby.

W swoim najnowszym opracowaniu Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP) twierdzi, że koniec roku był wyjątkowo spokojny dla rynku węgla. Ale to się może za chwilę zmienić. Wszak nie na darmo Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) mówi o większym zapotrzebowaniu na węgiel w minionym roku i w kolejnych latach też. Decydująca ma być sytuacja w Chinach, które ponownie otwierają się na import surowca.

Stary Kontynent na razie z napędzanego przez Rosję kryzysu energetycznego wychodzi obronną ręką. Tak przynajmniej uważają analitycy z Goldman Sachs. Chwalą kraje unijne za wypełnienie magazynów gazu. Ale też przyznają, że ogromne koło ratunkowe w tej sytuacji rzuciła Europie pogoda. Dzięki temu cena gazu coraz częściej jest na poziomach spotykanych ostatnio przed wojną w Ukrainie.

Wyobrażacie sobie, że w Polsce teren budowy pod nową kopalnię węgla blokują aktywiści klimatyczni? Przywiązują się do drzew i te sprawy? Na miejscu zjawia się kordon policji i wkurzeni górnicy, którzy tę demonstrację odbierają jako cios w ich miejsca pracy. Właśnie świadkami takich wydarzeń jesteśmy teraz w zachodnich Niemczech, gdzie toczy się wojna o o wieś Lutzerath, na terenie której ma powstać nowe wyrobisko.

Firma Energy Solution przyjrzała się grudniowym cenom energii w Unii Europejskiej. I wyszło na to, że nie dość, że w Polsce było taniej niż w listopadzie, to dodatkowo tylko w dwóch krajach stawki były wyższe niż u nas. Ale już w styczniu pokazaliśmy, że też potrafimy mieć najdroższą energię elektryczną w UE.

Część rządzących kocha tylko polski węgiel, a wiatraki śmierdzą im niemieckimi wpływami. Inni są świadomi, że przeciąganie w czasie uzależnienia od paliw kopalnych, może okazać się dla nas bardzo kosztowne, ale też biorą pod uwagę niepokoje społeczne, które mogą przełożyć się na wynik wyborczy. I tak tkwimy w decyzyjnym impasie. Tymczasem trochę na przekór politycznej obstrukcji odnawialne źródła energii (OZE) w Polsce odnotowały historyczny wzrost.

Po tym, jak w pierwszych dniach 2023 r. cena ropy Brent i WTI spadła o ok. 8-9 proc., właśnie jesteśmy świadkami wyraźnego odbicia. Globalne powody takiego zjawiska są przynajmniej dwa. Ten rynkowy optymizm powinniśmy odczuć bez zbędnej zwłoki także w Polsce. Eksperci nie mają wątpliwości i przewidują w tym tygodniu niewielkie zwyżki cenowe na stacjach paliw. Więcej zapłacimy za benzynę, diesel i autogaz.

W Bełchatowie wybuchła awantura. Tamtejsza elektrownia planuje gigantyczne podwyżki opłat za ciepło, które miałyby zacząć obowiązywać już za dwa tygodnie. Interwencje w tej sprawie zapowiadają posłowie, a prezydent Bełchatowa namawia elektrownię do wycofania się z pomysłu. Inaczej bełchatowianie będą płacić nawet o kilkadziesiąt złotych miesięcznie więcej. I tak jest powoli w całej Polsce.

Ze oświadczeń złożonych przez Polaków w 2022 r. wyłonił się bardzo smutny obraz energetycznego zacofania naszego kraju. Trudno się dziwić, że w obliczu kryzysu, w którym kluczową rolę odgrywają nośniki energii, rząd postanowił zwiększyć atrakcyjność programu Czyste Powietrze. Wreszcie do kogoś na górze dotarło, że bez zwrotu ku zielonej energii nie mamy szans zaistnieć w UE jako cywilizowane społeczeństwo.

Chociaż kierowcy bali się Nowego roku przez wyższy VAT na paliwa, to z różnych względów okazało się, że nie taki diabeł straszny, jak go malują. I w kolejnym tygodniu dalej ma być raczej spokojnie. Eksperci przewidują wahania cenowe w porywach kilkugroszowe. Większych zmian na stacjach paliw nie powinnyśmy się spodziewać. Chociaż na globalnym rynku ropy wyraźnie widać odbicie.

Wszystko sprzysięgło się przeciwko Władimirowi Putinowi. Zima wcale nie skuła mrozem Europy, a Bruksela wcześniej też zadbała o stosowne wypełnienie swoich magazynów gazu. Do tego wszystkiego spadło też zużycie energetyczne i jesteśmy również świadkami rekordowych dostaw surowca ze Stanów Zjednoczonych. A za miesiąc z kawałkiem zacznie obowiązywać limit cen gazu. W efekcie wykresy giełdowe nagle nam przypomniały jak to było przed rosyjską agresją na Ukrainę.