Energetyka

Nie ma szczęścia rząd Zjednoczonej Prawicy do składanych obietnic. Przez lata nie udawało się to z zasadą 10H, której modyfikację przedstawiciele gabinetu premiera Mateusza Morawieckiego zapowiadali kilkukrotnie. W końcu się ta sztuka udała, ale głównie dzięki presji Brukseli. Tak samo jest z systemem kaucyjnym. Ten też miał być wprowadzony co najmniej parę razy, ale znowu kończyło się wyłącznie na słowach. I teraz rząd to samo robi z Narodową Agencją Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).

Chyba powoli kończy się gehenna właścicieli mieszkań w blokach, do tej pory zerkających z zazdrością na tych z domków jednorodzinnych, którzy na różne sposoby mogli obniżać swoje rachunki za ciepło. W czym też pomagają rządowe programy, takie jak Czyste Powietrze czy Mój Prąd. Ci bardziej uparci oblepiali swoje balkony panelami fotowoltaicznymi, narażając przy okazji bardziej estetycznych sąsiadów na zawał. A też ulga dla portfela była wtedy dosyć umiarkowana. Ale zbliża się prawdziwa rewolucja, bo właśnie wymyślono pompę ciepła na propan - do zastosowania w mieszkaniach.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) ma już powyżej uszu zbyt drogiego gazu. I pisze w tej sprawie zarówno do premiera Mateusza Morawieckiego, wiceszefa rządu i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina oraz do PGNiG. W swoim apelu GZM wskazuje na obecnie obowiązujące cenniki gazu, które mają się do wcześniej wynegocjowanych kontraktów jak pięść do nosa. Dlatego domaga się ich waloryzacji. Inaczej poszczególne miasta nie będą miały innego wyjścia, jak tylko ograniczyć usługi dla mieszkańców.

Wzrost gospodarczy miał nastąpić zaraz po kryzysie energetycznym. Na razie nie pozwala na to za bardzo ciągle silna presja inflacyjna. Lepiej za to ma być w drugiej połowie roku. Chociaż wtedy we znaki znowu może mocno dać się kryzys energetyczny. Już raz Europa wyszła z niego obronną ręką, ale to wcale nie znaczy, że tak samo będzie za ponad pół roku, kiedy nastanie kolejna zima. Na przykład polskie magazyny gazu są teraz w mniejszym stopniu wypełnione niż jeszcze rok temu.

Tak się dziwnie utarło, że w ostatnich latach nikt tak nie bronił polskiego górnictwa, jak Zjednoczona Prawica. Chociaż dane o wydobyciu, sprzedaży, a także imporcie węgla z Polski raczej temu przeczą. Ten nadmuchiwany przez ostatnie lata balon w końcu jednak pęknie. Przez zaktualizowaną Politykę Energetyczną Polski do 2040 r. (PEP2040). W tym dokumencie rząd już nie udaje i dekarbonizację planuje mocno przyspieszyć. Choć jeszcze nie ma dobrego pomysłu, w jaki sposób przekazać to górnikom. Żeby przed wyborami nie zablokowali Warszawy na dłużej.

Tego można było się spodziewać. Na jakieś pół roku przed wyborami parlamentarnymi wszystkie partie jak jeden mąż wpadają w pojednawczy ton z górnikami. I jak tylko mogą, pokazują, że nie kto inny, jak właśnie oni mają cały Górny Śląsk dawno w sercu i nie dadzą wyrządzić temu regionowi żadnej krzywdy. Teraz najlepszą okazją do tych peanów jest projekt unijnego rozporządzenie metanowego. A co ze zmianami klimatu? Proszę nie żartować, prima aprilis dopiero za parę dni.

Brytyjski Carbon Brief policzył, że w 2022 r. sprzedaż pomp ciepła w Europie pierwszy raz w historii osiągnęła 3 mln urządzeń. Wszystko przez zbyt drogi gaz, który zaczął zyskiwać na wartości po manipulacjach z dostawami realizowanymi przez Gazprom. Optymiście wierzą, że ten trend utrzyma się nie tylko w 2023 r., ale też w następnych latach. Nie brakuje jednak też takich, którzy uważają, że już na aż tak duży wzrost sprzedaży pomp ciepła nie możemy liczyć. Bo też kryzys energetyczny wyraźnie zwalnia.

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) opublikował raport na temat kryzysu klimatycznego „Climate Change 2023: Synthesis Report”. Wnioski są druzgocące. Nie dość, że bardzo mało robimy, żeby ograniczyć globalne ocieplenie wyłącznie do poziomu +1,5 st. C, to znaleźliśmy się na ścieżce, która prowadzi do ocieplenia aż o +3 st. C. Czasu na zmianę podejścia jest już bardzo mało. Ta dekada będzie decydująca.

Rynek ropy z potężnymi zawirowaniami. Niepokój budzą kłopoty sektora bankowego, w czym nie pomogła ostatnia podwyżka stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych. Nawet ożywienie gospodarce w Chinach nie za bardzo może pomóc. W Polsce kierowcy mają wyłącznie powody do zadowolenia. Bo na naszych stacjach paliw, na przełomie marca i kwietnia, nurkują wszystkie ceny paliw. Olej napędowy ostatni raz był na takich poziomach prawie rok temu.

Unijne rozporządzenie metanowe irytuje polskich górników, którzy w unijnych regulacjach dopatrują się grabarza działających w naszym kraju kopalni. Swoje niezadowolenie najpierw wykrzyczą przed siedzibą Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a potem będą o tym debatować w Katowicach. Tymczasem eksperci Fundacji Instrat wykazują, że przygotowywane przepisy metanowe to bardziej szansa na modernizację kopalni w Polsce, a nie na ich gwałtowne zamknięcie.

Z początkiem 2023 r. napędzany przez Rosję kryzys energetyczny mocno spowolnił. Bo i Bruksela stanęła na wysokości zadania i przypilnowała właściwego wypełnienia unijnych magazynów gazu. A też zima okazała się wyjątkowo łagodna, co ścięło wcześniejsze prognozy zapotrzebowania energetycznego. W ostatnich trzech miesiącach doszło do mocnej przeceny gazu i węgla. A co z rachunkami za energię? Instytut Jagielloński wykazuje w swojej analizie, że we zeszłym roku akurat Polska nie powinna mieć w tym względzie powodów do niezadowolenia. Chociaż ostatnie dni ciut temu przeczą.

Energetyka jądrowa ma być receptą dla węglowego miksu energetycznego Polski, który przez najbliższe lata będzie przechodzić stopniowe metamorfozy. Lokalizacja dwóch elektrowni jest już znana. To nadmorskie Choczewo i tereny elektrowni Pątnów w Koninie. A co z trzecią? Od paru miesięcy w tym względzie powtarza się nazwę tylko jednego miasta. I znowu wskazał je wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin.

JSW ma ostatnio bardzo dobrą passę. Najpierw Komisja Europejska wpisała węgiel koksowy w katalog surowców krytycznych dla UE. Teraz spółka pokazała swoje rekordowe wyniki finansowe za 2022 r. I to od razu widać w wartościach udziałów JSW. Ale to też może rozochocić zatrudnionych tutaj górników. Już ponad miesiąc temu, właśnie na podstawie jeszcze niepełnych, ale i tak bardzo dobrych, wyników finansowych JSW, domagali się wyższych pensji. I wtedy, wspierani przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, dopięli swego.

Ropa jest ciągle najtańsza od grudnia 2021 r. ale to za chwilę może się zmienić, po decyzji amerykańskiej Rezerwy Federalnej w sprawie dalszego podnoszenia stóp procentowych. Warto też jednak zerknąć na wykresy giełdowe dotyczące zarówno gazu jak i węgla. W jednym i drugim przypadku poziomy cenowe wróciły do sierpnia 2021 r. Tak jakby Putin nie nakręcał specjalnie kryzysu energetycznego i jakby też nie napadł na Ukrainę.

Na rynku ropy jesteśmy świadkami niewielkiego odbicia od dna po serii ostatnich strat. Zawirowania bankowe w Stanach Zjednoczonych obudziły strach przed inflacją i rynek wyczekuje na decyzję względem stóp procentowych amerykańskiej Rady Federalnej. To okazuje się teraz ważniejsze niż rosnące zapotrzebowanie energetyczne w Chinach, które kończą z polityką zero-COVID. I to wszystko za chwilę powinniśmy też odczuć na polskich stacjach paliw. Zwłaszcza przy cenie diesla.

Trudna ta nasza transformacja energetyczna. Zwłaszcza że rząd z jednej strony chce mocniej postawić OZE, ale z drugiej nawet minimalnie nie koryguje górniczego harmonogramu rozpisanego do 2049 r. Musi przez to trzeszczeć w Zjednoczonej Prawicy. Nic dziwnego, że rząd wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie zajmie się na najbliższym posiedzeniu aktualizacją Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040).

Wielu Polaków w okresie zimowym zmaga się z wysokimi opłatami za grzanie, dlatego coraz częściej montują alternatywne rozwiązania mające na celu zmniejszyć koszty eksploatacji. Z raportu o budowie nowych domów w Polsce wynika, że blisko 50 proc. inwestorów w 2022 r. wybrało pompę ciepła jako centralną jednostkę instalacji grzewczej.

Komisja Europejska wskazała na technologie, dzięki którym Unia ma szansę być konkurencyjna. Kraje członkowskie powinni skoncentrować się na ich produkcji, równolegle należy także przenosić systematycznie ich łańcuchy dostaw do Europy. Wśród nich znalazła się m.in. pompa ciepła. Zdaniem Pawła Lachmana, prezesa Stowarzyszenia Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), to jednoznaczne wskazanie, w jakim kierunku powinniśmy w Polsce rozwijać nasz rynek pracy. Z kolei minister Anna Moskwa zapowiedziała powstanie polskiej pompy ciepła.

Rozpoczął się właśnie pierwszy etap sprzedaży w Portalu Leśno-Drzewnym. Przedsiębiorcy mogą już składać oferty na zakup drewna na drugie półrocze 2023 r. Kolejna taka szansa zdarzy się dopiero pod koniec marca. Okazuje się jednak, że jest alternatywa. Od niedawna bowiem Lasom Państwowym rośnie konkurencja. Prywatni właściciele lasów założyli własny serwis, który pomaga w zakupie drewna. Kuszą w pierwszej kolejności ceną.

Rząd widzi, jak Polacy rzucili się na pompy ciepła, dzięki czemu rachunki za ogrzewanie mają być znacznie niższe. I planuje w tym dodatkowo pomóc. Stąd zapowiedź minister klimatu i środowiska Anny Moskwy, że w kolejnej edycji programu Mój Prąd znajdą się też pieniądze na zakup takich urządzeń. Szczegóły mieliśmy poznać minionej niedzieli. Ale Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) tłumaczy, że projekt dotyczący już piątej edycji programu Mój Prąd czeka jeszcze na akceptację MKiŚ.