Energetyka

Kłopoty z dostępem do węgla, które mieliśmy na początku sezonu grzewczego, to nie zjawisko incydentalne. I za chwilę możemy mieć powtórkę. Bardzo poważnie podchodzi do tego rząd, który na różne sposoby chce zachęcić Polaków do odchodzenia od węgla, w pierwszej kolejności obniżając znacząco cenę energii. Niemcy idą o krok dalej i szykują zakaz dla instalacji grzewczych na gaz i olej.

Organizacje ekologiczne zamierzają zaskarżyć do sądu decyzję o przedłużenie koncesji wydobywczej do 2044 r. Przekonują, że to oznacza dalsze kłopoty z dostępem do wody pitnej okolicznych mieszkańców i też przekreśla to szansę dla regionu na pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Rząd wydłużenie koncesji o kolejne dekady tłumaczy bezpieczeństwem energetycznym kraju.

Mało kto lubi unijny system handlu emisjami EU ETS. Jego najwięksi przeciwnicy mówią o szantażu finansowym, który bardziej przeszkadza, niż pomaga. Polska zresztą nie od dziś nawołuje do jego reformy. Za chwilę pewnie będziemy mieli w tej sprawie powtórkę z rozrywki, w kontekście metanowego rozporządzenia. Ale jak się okazuje, można też pójść mocno drogą na skróty. Tak jak Bułgaria, przez którą budżet UE miał uszczuplić się o miliony euro.

Tym razem wszystko poszło sprawnie, bez zbędnych kłótni i straszenia protestami na ulicach. Związkowcy z Polskiej Grupy Górniczej (PGG) szybko dogadali się z władzami spółki w sprawie wypłaty jednorazowych świadczeń. To wyrównanie wcześniej wynegocjowanych podwyżek dla całej załogi. Ale te wejdą w życie dopiero od 1 lipca. I trzeba pierwszych sześć miesięcy 2023 r. jakoś zbilansować.

Kryzys energetyczny obnażył pułapkę, jaką się stały paliwa kopalne. Jako instrument gry politycznej drożeją jak szalone i przy okazji demolują środowisko naturalne. W poszukiwaniu tańszych i przyjaznych klimatowi źródeł energii też łatwo potknąć się o własne nogi. Dowodzą tego analitycy ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii w Zurychu (ETH Zurich), którzy porównali koszty ogrzania domu zielonym wodorem i pompą ciepła. Wygrany tego starcia jest tylko jeden.

Ministrowie energii poszczególnych państw UE rozpoczynają pierwszą rundę spotkań w sprawie reorganizacji rynku energii. I chociaż w ostatnich dwóch dekadach największa rewolucja jest po stronie produkcji energii z wiatru i słońca, to nie wszyscy są już teraz za zerwaniem starego układu, w którym karty rozdają w pierwszej kolejności paliwa kopalne. Wszystko zależeć będzie od ostatecznego kształtu przyszłych kontraktów długoterminowych. Tempo tych ustaleń zależy też od kalendarza politycznego.

Wraz z końcem lutego mamy być świadkami ostrego wyhamowania obniżek cenowych w przypadku oleju napędowego, który tylko w ciągu jednego miesiąca na stacjach paliw potaniał średnio o 45 groszy. Z kolei na globalnym rynku ropy jest na razie stabilnie. Chociaż możliwość ograniczenia produkcji przez Rosję nie tylko w marcu, ale i w kolejnych miesiącach może niepokoić.

Jesteśmy już w drugiej połowie sezonu grzewczego. Opał rzeczywiście jest wyraźnie droższy niż jeszcze rok temu, ale z jego dostępem raczej nie ma kłopotów. Gorzej bywa z jakością tego węgla. Zdarza się, że kupowany na składach ma pełno kamieni i innych odpadów. Przez to można zniszczyć nawet swój piec. Sprawie postanowił przyjrzeć się bliżej Polski Alarm Smogowy (PAS). Wyniki swojego węglowego dochodzenia chcą opublikować późną wiosną.

Kolejny przegląd węglowy od Fundacji Instrat potwierdza, że na polskim rynku cały czas nie wieje nudą. Patrząc rok do roku, poprzednie 12 miesięcy żegnaliśmy z gorszą produkcją i sprzedażą. W dokładnie odwrotnym kierunku poszły za to zarówno zapasy opału przy kopalniach, jak i cena węgla tak dla energetyki zawodowej, jak również dla ciepłownictwa. A teraz dodatkowo modyfikacje w sprawie limitu sprzedaży wprowadza sklep PGG. Ile obecnie trzeba zapłacić za tonę węgla?

Rząd bardzo chce, żeby był i wilk syty i owca cała. Dlatego z jednej strony zwiększa odległość wiatraków od zabudowań, żeby tak uspokoić swój konserwatywny elektorat, ale z drugiej wiceszef Ministerstwa Klimatu i Środowiska w Senacie przyznaje, że wcześniejsze 500 metrów było o wiele lepszym rozwiązaniem dla polskiej gospodarki i twierdzi, że dołożenie kolejnych 200 m oznacza ubytek nawet 4 GW energii. Ale to przecież wcale nie znaczy, że Sejm za chwilę klepnie senackie poprawki. Niestety, ustawa wiatrakowa cały czas jest pod butem polityki i raczej się to w najbliższym czasie nie zmieni.

Nie jest żądną tajemnicą, że dochowanie terminów z pierwotnej wersji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r., która wskazywała na uruchomienie pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej za 10 lat – nie jest wcale takie pewne. Ale rząd Mateusza Morawieckiego robi wszystko, co może, żeby ewentualne opóźnienie było jak najmniejsze. Wszak od tego głównie zależy tempo naszej transformacji energetycznej. Dzięki podpisaniu z Amerykanami umowy pomostowej zrobiliśmy kolejny krok w tym kierunku.

Nikt tak w Polsce nie obniża cen węgla jak PGE. Jeśli mielibyśmy wyciągać wnioski tylko z tego, jak zachowuje się największy koncernu energetyczny w kraju, to węgiel w sklepie PGG, którego stronę szturmowały niedawno miliony Polaków, powinien kosztować o 500 zł mniej. Tymczasem nic z tego, nadal trzeba zapłacić 1770 zł za tonę. Za to ciekawostka w JSW za tonę orzecha zapłacicie 1500 zł!

To już nie są wyłącznie dywagacje naukowe. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) wszystko dokładnie policzyła i już wie, że zostały nam tylko jeszcze trzy lata. Potem dojdzie do zmiany i głównym źródłem energii elektrycznej na świecie przypadnie odnawialnym źródłom energii. Z tyłu zostaną paliwa kopalne. W efekcie, mimo rosnącego w następnych latach zapotrzebowanie energetycznego, spadać mają emisje CO2.

Polska przedstawiana jest na całym świecie jako wzór, jeżeli chodzi o sprzedaż pomp ciepła. Jak przepowiadają eksperci, w tym roku trend będzie się utrzymywał, chociaż najprawdopodobniej nieco zwolni. Ale i tak może to wszystko skończyć się większymi kłopotami. Bo być może za niedługo przy okazji budowy nowego domu przyjdzie organizować na własną rękę audyt akustyczny, co rzecz jasna wyraźnie zwiększy koszty.

Firma badawcza Minds & Roses na zlecenie Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla (IGSPW) wzięła na celownik sezon grzewczy 2022-2023. Sprawdziła, ile gospodarstwa domowe w tym czasie wydawały na zakup opału i jaką to stanowiło część ich budżetu. Powiedzieć, że jest drogo, to jakby nic nie powiedzieć.

W zeszłym tygodniu najwięcej na cenie tracił olej napędowy, prawie 20 groszy na litrze. Niektórzy analitycy sugerują, że być może ten zjazd będzie też kontynuowany w następnym tygodniu. Ale część ekspertów woli nie robić złudnej nadziei kierowcom i twierdzą, że kolejnych zniżek cenowych nie należy się spodziewać. Ich zdaniem to przez spadający kurs złotego.

Trzeba przyznać, że tegoroczny sezon grzewczy cały czas jest dla nas niebywale łaskawy. Nie zmienia to jednak faktu, że i tak Polacy muszą ogrzewać swoje domy. Dla tych, którzy wykorzystują do tego celu węgiel, podpowiadamy, gdzie można go kupić po najlepszej cenie, a także przy których ofertach zachować wzmożoną czujność.

Pierwotnie trzy niemieckie elektrownie jądrowe miały zakończyć swój żywot pod koniec 2022 r. Ale przez realną groźbę niedoborów energetycznych u naszych zachodnich sąsiadów, rząd Olafa Scholza zdecydował się na wydłużenie tego terminu do połowy kwietnia. Bez możliwości dodatkowego przedłużenia eksploatacji tych reaktorów. W Berlinie więc klamka już zapadła, co też coraz bardziej można odczuć w Warszawie. Bo Niemcom wydaje się, że jak oni kończą z energetyką jądrową, to Polska też już nie może iść tą drogą.

Polacy coraz częściej sięgają po odnawialne źródła energii, bo widzą, jak to przekłada się na ich rachunki. Ogromną popularnością cieszą się pompy ciepła, a gdy dołożyć do nich jeszcze panele fotowoltaiczne, to właściciele posesji mogą zacząć energetyczne szaleństwo bez konieczności oglądania się na licznik. Nie tylko w Polsce trwa boom na te oraz inne ekologiczne rozwiązania.

Pensje górników wzrosną o ponad 15 proc. Wszystko dzięki temu, że dogadali się już w Polskiej Grupie Górniczej i w Węglokoks Kraj. Za chwilę ustalą to także w Tauron Wydobycie. O co chodzi? O podpisanie porozumienia płacowego, dzięki któremu dojdzie do wyrównania pensji w tych trzech spółkach. Dzięki temu średnie wynagrodzenie górników przebije poziom 12 tys. zł brutto i tym samym będzie o prawie 5 tys. zł wyższe od średniej krajowej. A to jeszcze nie koniec rozmów płacowych.