Energetyka

Fundacja Climate Strategies Poland zaprojektowała i bezpłatnie udostępniła narzędzie do obliczenia śladu węglowego dla małych i średnich firm, a także bazę danych na temat transformacji energetycznej i ograniczania emisji.

Nie do końca było wiadomo, czy Komisja Europejska w trakcie swoje skrętu w zielone zdecyduje się włączyć węgiel koksowy do katalogu surowców krytycznych (CRM). Nic więc dziwnego, że od początku tygodnia byliśmy świadkami spadku wartości akcji JSW, największego producenta tego typu opału w UE. Ale najgorsze już za nami i właśnie jesteśmy świadkami wyraźnego odbicia. W JSW mogą odetchnąć z ulgą.

W Niemczech ostro prą do całkowitego zerwania z węglem i gazem, od przyszłego roku wchodzi zakaz dla instalacji, które służą do ich spalania. W Polsce wręcz przeciwnie, władze chcą, związać się z węglem na kolejne długie lata. Cała nadzieja w zwykłych Polakach, którzy nie oglądając się na rząd, na potęgę inwestują w OZE.

Ostatnie dane programu Czyste Powietrze jednoznacznie pokazują, że kryzys energetyczny zmusił Polaków do zmiany nastawienia. Teraz w zmianie źródła ciepła widzą w pierwszej kolejności nęcące korzyści finansowe. Wcześniej nie mieli do tego głowy, skoro gaz i węgiel były stosunkowo tanie. Ale jak wynika z wyliczeń fachowców, obecnie różnice w kosztach ogrzewania domu mogą iść nawet w tysiące złotych.

Na rynku ropy mamy do czynienia z lekkim trzęsieniem ziemi. Cena zarówno Brent, jak i WTI runęła do poziomów ostatni raz widzianych w grudniu 2021 r., czyli przed napaścią Rosji na Ukrainę. Co to oznacza dla polskich kierowców? Kolejne obniżki. Za chwilę olej napędowy ma przekroczyć magiczną granicę, w której ostatni raz był tak tani jakiś rok temu.

Kryzys energetyczny i inflacja mocniej szarpnęły kieszeniami Polaków. Na tyle, że sami - bez specjalnego ponaglania ze strony rządu - rozpoczęli transformację energetyczną we własnym zakresie. W krótkim czasie staliśmy się mistrzami świata w przypadku pomp ciepła. A liczba prosumentów już w zeszłym roku przekroczyła poziom miliona. Za chwilę pewnie swoje dołoży też wiatr, po zniesieniu zasady 10H. Ale w ostatnich tygodniach to piece na pellet zdobywają największą popularność Polaków. Czemu? Jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze.

W 2022 r. rosło zużycie węgla i emisje CO2. Ale jak się okazuje wcale nie były oznaki rozpędzającego się kryzysu energetycznego. Mieliśmy do czynienia z popandemicznym odbiciem i zwiększeniem zapotrzebowania energetycznego. Think tank Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA) wskazuje jeszcze na inne powody takiej sytuacji. 

Bohaterem obecnego sezonu grzewczego nie jest tylko wyjątkowo drogi węgiel, ale też smog, któremu już najwyraźniej znudziło się południe kraju i zaczął też dusić w innych regionach, także nad morzem. Normy przekraczane o 1000 proc. już zbytnio nie dziwią. Tymczasem ostatnie szacunki naukowców mówią, że na całym świecie przez zanieczyszczone powietrze w 2019 r. umarło nawet 7 mln ludzi. Jak temu można zapobiec? Na przykład stawiając na odnawialne źródła energii.

Polskie górnictwo zbliża się do bardzo ostrego zakrętu, z którego może nawet wypaść. Wszystkiemu winne unijne rozporządzenie metanowe. Eksperci wskazują, że regulacje uderzają głównie w Polskę i tylko trochę w Rumunię i Czechy. Polscy górnicy biją na alarm i oczekują odpowiedniej reakcji rządu. Szef górniczej Solidarności w Magazynie PGG kreśli bardzo ponurą wizję, która ma nastać po tym, jak Parlament Europejski klepnie przepisy.

Chociaż gospodarka Rosji ma dostawać przez sankcje potężnej zadyszki, to zdolności Putina do prowadzenia dalej wojny na terenie Ukrainy, ciągle wydają się nieograniczone. Bo też nie jest wcale tak, że Moskwa tak bardzo wystraszyła się Zachodu, że paliwami kopalnymi nie handluje w ogóle. Dlatego coraz głośniej mówi się o kolejnych sankcjach, które tym razem powinny być wymierzone w banki, co powinno przynajmniej poplątać na chwilę nogi Moskwie.

Najpierw nakręcany przez Gazprom kryzys energetyczny, a potem rosyjska napaść na Ukrainę, obnażyły wszystkie bolączki europejskiego rynku energii elektrycznej, który w pierwszej kolejności w zdecydowanie zbyt dużym stopniu był uzależniony od Moskwy. W efekcie szantażu Putina Europejczycy musieli sięgnąć zdecydowanie głębiej do kieszeni przy okazji opłacania rachunków. I Komisja Europejska chce teraz to zmienić.

Wszystko wskazuje na to, że ostatnie miesiące sezonu grzewczego w Polsce nie będą aż takim kłopotem dla kupujących węgiel. Już teraz na ogłoszeniach aukcyjnych można trafić na ekogroszek za mniej niż 2 tys. zł. A do tego sklep PGG zrobił ukłon w stronę swoich klientów i podwyższył limit zakupu do 5 ton rocznie. Co więcej, za chwilę zakończy się ogólnopolski program dystrybucji opału za pośrednictwem gmin, co spowoduje, że PGG wróci też do handlu zwykłym węglem.

Rosyjski dyktator kalkulował, że gdy zakręci Europie kurek z gazem, to wywoła taki kryzys energetyczny, że kolejne kraje będą wycofywać się ze wsparcia Ukrainy, ale stało się zupełnie inaczej. Unia Europejska nie tylko jeszcze zwiększyła pomoc Kijowowi, ale także uderzyła energetycznie w Putina, trwale odcinając się od tego źródła dostaw. Dzięki wypełnieniu unijnych magazynów i ciepłej zimie ceny gazu zachowują się dziś tak, jakby żadnego kryzysu i wojny nie było.

Na razie nie wiadomo, co konkretnie zamierza polski rząd w sprawie unijnego rozporządzenia metanowego. Mamy jedynie zapewnienia wicepremiera i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina, który twierdzi, że zrobimy wszystko, żeby nie doszło do przyjęcia tych regulacji. Przegłosowanie w Parlamencie Europejskim tych przepisów zdemoluje podpisaną prawie dwa lata temu umowę społeczną i zdecydowanie przyspieszy zamykanie polskich kopalń. Polska Grupa Górnicza (PGG) wylicza, że ten proces likwidacji ruszyłby pełną parą już w 2027 r.

Trochę współczuję polskim górnikom. Sporo nerwów kosztowało ich wynegocjowanie umowy społecznej, która zakłada likwidację polskich kopalni do 2049 r. Bo po tym, jak karty zaczął rozdawać kryzys energetyczny, Bruksela jeszcze bardziej przyspieszyła zieloną transformację i tak po prawdzie nie wiadomo, co będzie dalej z tymi wcześniejszymi ustaleniami. Tymczasem Chiny pokazują jeszcze raz, że duży może więcej. Państwo Środka nic sobie nie robi z globalnego odwrotu od paliw kopalnych. Właśnie zapadła decyzja o wielkim programie budowy dwóch dużych elektrowni węglowych tygodniowo.

Po dwóch miesiącach z hakiem sprawdziły się nasze przepowiednie i nowym pełnomocnikiem rządu ds. transformacji spółek energetycznych i górnictwa węglowego mianowano posła PiS Marka Wesołego. Teraz przed nim wyjątkowo trudne zadania. Po pierwsze, w trybie pilnym, musi obronić polskie górnictwo przed unijnym rozporządzeniem metanowym. A po drugie trzeba renegocjować wcześniejszą umowę społeczną z górnikami.

Im bliżej unijnego rozporządzenia metanowego, tym bardziej słychać utyskiwania z Polski. Bo włączenie też metanu do systemu handlu emisjami UE ETS ma być śmiertelnym zagrożeniem dla naszych kopalni. Ale być może niespodziewany ratunek przyjdzie z odległej Japonii. Tamtejsi naukowcy chcą wykorzystać sztuczną inteligencję do kontrolowania produkcji tego gazu w organizmach krów. Wszak dorosła krowa w ciągu doby potrafi wyprodukować nawet 400 litrów metanu.

Narzekacie na Orlen, że tak się wzbogacił na cenach paliwa? To zerknijcie na wyniki finansowe polskiego górnictwa. A jeszcze cieplej na sercu wam się zrobi, kiedy spojrzycie na przychody wygenerowane sprzedażą węgla. Może wtedy rekordowa cena opału już nie będzie was tak dziwić.

Decydują się losy ustawy wiatrakowej. Senat wrócił do odległości 500 metrów, ale w Sejmie to raczej nie przejdzie. Gdyby odległość budynków mieszkalnych od turbin nie stanowiła jednego z kamieni milowych, od realizacji których KE uzależnia wypłatę Polsce pieniędzy w ramach KPO, to Zjednoczona Prawica prawdopodobnie nie ruszałaby 10H. Tymczasem o przyjęcie senackich poprawek apelują przedsiębiorcy. A Urban Consulting wylicza, ile ich odrzucenie będzie kosztować samorządy terytorialne.

To był dobry tydzień dla polskich kierowców. W tym czasie obniżyły się wszystkie ceny paliw na stacjach. Najbardziej spadł diesel - bo aż o 7 proc. w skali całego miesiąca. Ale na kolejne zniżki na razie nie ma co liczyć. Analitycy rynku mówią raczej o stabilizacji sytuacji, co też sugerują ceny ropy, które od tygodnia idą systematycznie w górę.