Energetyka

Po długim okresie niewielkich, ale nieubłaganych wzrostów cen ropy naftowej na światowych rynkach w końcu nastąpił ich spadek. Na razie nie ma co pędzić na stację w oczekiwaniu, że zatankujemy taniej, bo ceny ani drgną. Jak na złość akurat teraz złoty osłabia się do dolara, co niweczy szanse na obniżki. Warto jednak pamiętać, że praktycznie przez całe wakacje ceny hurtowe w Polsce praktycznie nie rosły, choć byłoby to uzasadnione drożejącą ropą naftową i cenami gotowych paliw na rynku europejskim.

Na rynku węgla w Polsce posucha. W tym roku kopalniom udało się tylko dwa razy (w styczniu i lutym) pochwalić się wyższą sprzedażą od wydobycia. Równolegle rosną w siłę instalacje OZE. A wysokie ceny przydusiły jednocześnie popyt. Efekt jest więc łatwy do przewidzenia: w Polsce coraz mniej produkujemy energii z węgla.

Za chwilę minie rok od uruchomienie przez Polską Grupę Górniczą (PGG) sieci Kwalifikowanych Dostawców Węgla (KDW). Od tego czasu ich liczba mono się wydłużyła. I trudno się temu dziwić. Transport węgla do klienta, to wyjątkowo intratny biznes. Nad proponowanymi stawkami przecież nikt nie ma kontroli. A za dowiezienie jednej tony węgla niektórzy liczą sobie więcej niż 400 zł.

Nie tak miało to wyglądać. Kryzys energetyczny spowodował renesans węgla, a szef polskiego rządu rok temu z okładem obiecywał zwiększenie wydobycia, co miało nas jeszcze bardziej uniezależnić energetycznie. Jednocześnie szeptał górnikom, że ustalona ponad dwa lata temu, przy okazji podpisywania umowy społecznej, data zamykania ostatnich kopalni w 2049 r. jest niezagrożona. Teraz już nikt niczego nie udaje. Sytuacja jest bardzo zła. Sprzedaż i wydobycie węgla nigdy wcześniej nie były na aż tak niskich poziomach.

W Polsce świeci słońce i wieje wiatr, więc w miksie energetycznym, czy komuś się to podoba, czy nie, jest coraz mniej miejsca dla węgla. Odnawialne źródła energii mają się na tyle dobrze, że mocno już zawstydzają prognozy Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). I właśnie jesteśmy świadkami, jak nasz miks energetyczny zmienia się nie do poznania.

Cięcia produkcyjne Arabii Saudyjskiej i kartelu OPEC+ nie są aż tak bolesne, za to strach przez inflacją i mniejszym wzrostem gospodarczym wydaje się tracić na sile. W efekcie cena ropy jest najwyższa od miesięcy. Będzie to miało również przełożenie na polskie stacje paliw, które musiałby się bardzo natrudzić, żeby obronić dotychczasowe ceny.

Procentowy udział pomp ciepła w programie Czyste Powietrze w ostatnich miesiącach nieco wyhamował, ale i tak wartości liczbowe wniosków dotyczących tych urządzeń grzewczych są na stałym poziomie, a nawet trochę rosną. Pogłoski o wyhamowywaniu rynku są więc zdecydowanie przedwczesne. Drugą młodość za to przeżywają kotły na biomasę. Tutaj wiodącym czynnikiem pozostaje zasobność portfela.

Zamieszanie w zestawieniu największych emitentów w Europie. Niespodziewanie do grona największych trucicieli od lat okupowanego przez elektrownie niemieckie i polskie dołączyła właśnie brytyjska elektrownia Drax na biomasę. Na rodzimym podwórku w tym względzie nie ma żadnej konkurencji, ale w europejskim zestawieniu plasuje się dopiero na ósmej pozycji. Natomiast lider z Polski od lat jest ten sam.

Wojkowice to miała miasto w województwie śląskim, ponad 40 razy mniejsze od Warszawy, z budżetem opiewającym na 100 mln zł. Mieszka tu jakieś 9000 ludzi. Tomasz Szczerba, burmistrz Wojkowic, wymyślił sobie parę lat temu, że wyzwoli się spod energetycznego monopolu Tauronu i stworzy miasto pasywne. Ambitne plany dotyczą budowy farmy fotowoltaicznej o mocy 20 MW oraz magazynu energii. Problemem są pieniądze. Wojkowice mogłyby czerpać w tym celu zarówno z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, jak i z Krajowego Planu Odbudowy. Niestety przez spór rządu z Brukselą na razie na te pieniądze nie może liczyć.

W tym roku lider sprzedaży węgla jest tylko jeden. To sklep PGG. Trudno więc się dziwić, że pozostali gracze szybko reagują na kolejne nowości wprowadzane do swojej platformy zakupowej przez górniczą spółkę. Dlatego koniec promocji, dzięki której drugie zamówienie można było mieć o nawet 2000 zł tańsze, skutkuje także wyższymi cenami ekogroszku u innych.

Najnowszy raport Bankwatch nie pozostawia cienia złudzeń. Dwa kraje członkowskie UE, czyli Polska i Rumunia, chcą wydać blisko 4 mld euro na infrastrukturę gazową i projekty, dzięki realizacji których ma udać się zwiększenie zużycie gazu ziemnego. Zdaniem ekspertów w ten sposób robimy krok do tyłu jeżeli chodzi o własną transformację energetyczną, co Polacy - prędzej czy później - odczują w swoich rachunkach.

W Państwie Środka zwodowano pierwszy elektryczny kontenerowiec, a drugi jest w budowie już od maja. Ogromna bateria nie będzie jednak ładowana podczas kursu. Podczas postoju statku będą wymieniane jej moduły na te już naładowane. Taki pomysł mają Chińczycy na kontenerowiec zasilany wyłącznie zieloną energią.

Na polskich stacjach benzynowych jest drogo, a będzie jeszcze drożej. Analitycy rynkowi wymieniają jednym tchem kilka przyczyn takiego stanu rzeczy: poziom cenowy europejskich kontraktów terminowych na olej napędowy, marsz w górę ceny ropy Brent, a także słabnący złoty. Do tego dochodzi jeszcze decyzja Arabii Saudyjskiej w sprawie cięć produkcji.

Wszystko wskazuje na to, że nie będzie powtórki z zeszłorocznej paniki i tym razem rosyjski szantaż gazowy na nikim w UE nie zrobi wrażenia (tak nam przykro – uwaga, sarkazm). W każdym razie powinno być zdecydowanie spokojniej, co wyrażnie też odczuwa rynek. W efekcie gaz wyceniony jest za prawie dwa razy mniej niż jeszcze rok temu.

Nikt nie ma wątpliwości, że jesteśmy w środku transformacji energetycznej. I nie chodzi o powoływanie do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, z czym rząd ociąga się kolejne miesiące. Statystki takich programów jak Czyste Powietrze nie pozostawiają wątpliwości: Polacy, głównie ze względów finansowych, coraz częściej inwestują w urządzenia oparte na odnawialnych źródłach energii (OZE). Problem w tym, że producenci tych rozwiązań nie mają żadnego wsparcia ze strony władz, tak jak ma to miejsce w innych krajach.

Zagraniczne statki z węglem chyba nie odwiedzą w tym roku Polski. Rząd twierdzi, że nie ma takiej potrzeby, bo też jesteśmy w zupełnie innej sytuacji niż rok temu. Zdaniem Ministerstwa Aktywów Państwowych kurz po kryzysie energetycznym powoli opada. Stabilizują się ponoć ceny opału dla gospodarstw domowych, nie ma też kłopotu z dostępnością węgla. Dlatego import, przynajmniej na razie, nie wchodzi w grę.

Jakich cen energii możemy spodziewać się w przyszłym roku? Nie możemy mieć taniej energii, skoro nasz system ciągle oparty jest w głównej mierze na węglu i przez to też mamy cały czas kłopot z cenami emisji CO2. Ratują nas jeszcze dopłaty rządowe do rachunków gospodarstw domowych. Ale to, czy z taką poduszką wkroczymy też w 2024 r., wcale nie jest przesądzone. Dlatego lepiej już teraz przygotować się na zdecydowanie wyższe niż obecnie stawki.

Agencja Rozwoju Przemysłu pokazała wyniki węgla za czerwiec. Niestety, nie jest dobrze. Do tej pory, licząc od stycznia 2007 r., najgorszy wynik pod względem sprzedaży węgla pochodził z maja 2020 r., kiedy udało się znaleźć kupców tylko na 3,46 mln t węgla. Ale w tym roku wychodzi na to, że zaplanowaliśmy sobie systematyczne pobijanie tego niechlubnego rekordu i wychodzi nam to całkiem nieźle. Gorszy wynik był w kwietniu, jeszcze gorszy w maju, a czerwcu szuramy już po dnie.

Chociaż eksperci już wcześniej wskazywali, że dalsza sprzedaż kiepskiej jakości węgla skazuje nas wszystkich na oddychanie brudnym powietrzem, to i tak Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedłużyło do końca roku zawieszenie nowych norm jakości paliw, w tym węgla. Rozporządzenie w tej sprawie już pojawiło się w Dzienniku Ustaw. Resort swoją decyzję tłumaczy przygotowaniem do sezonu grzewczego.

Tauron Wydobycie i Węglokoks Kraj jakoś szczególnie nie walczą o klienta. Inaczej jest w sklepie PGG. Tutaj właśnie skończyła się promocja, dzięki której drugie zamówienie mogło być nawet o 2000 zł tańsze, a kupujący opał mogą liczyć na kolejne ułatwienie. Tym razem chodzi o wygodne płatności Blikiem, o które pytało sporo klientów. A jakby tego było jeszcze mało, to ceny węgla znowu obniżono.