Energetyka

Po tym, jak budowa nowego bloku węglowego w Elektrowni Ostrołęka, a następnie zakończenie prac i rozbiórka pochłonęły w sumie jakieś 1,5 mld zł – teraz chcemy wydać ponad dwa razy więcej, ale tym razem na moce gazowe. Na szczęście podobnym tropem nadążają Niemcy, którzy wbrew sprzeciwowi kilku państw, do unijnej taksonomii wpychają na siłę gaz ziemny. Taki scenariusz najbardziej podoba się Rosji.

Negocjacje w sprawie kopalni Turów zakończyły się oczywistym sukcesem polskiego rządu i dalszego funkcjonowanie tego ważnego dla naszego bezpieczeństwa energetycznego elementu nie jest w żaden sposób zagrożone. Tak finał czesko-polskich rozmów chce widzieć Warszawa. Szkoda, że nasi południowi sąsiedzi mają zupełnie inny obraz.

Polska na dniach ma wysłać wniosek notyfikacyjny w sprawie umowy społecznej z górnikami. Ta zakłada w następnej dekadzie hojną pomoc publiczną dla tego sektora gospodarki. Z Marcinem Roszkowskim, prezesem Instytutu Jagiellońskiego, rozmawiam o tym, czy Bruksela w ogóle się na takie rozwiązanie zgodzi. I jakie mogą być tego konsekwencje.

Nie od dzisiaj mówi się, że bez Niemców w Unii Europejskiej niczego nie można przeprowadzić. Trudno się z tym stwierdzeniem nie zgadzać, zwłaszcza w dobie ostatecznego opracowania unijnej taksonomii przez Komisję Europejską. Berlin od początku upierał się na uznanie gazu ziemnego za paliwo zrównoważone i właśnie dopiął swego.

Z roku na rok rośnie zapotrzebowania biomasy leśnej na potrzeby energetyki. To z kolei powoduje, że w Polsce zaczęliśmy palić na potęgę drewno, co zagraża przyrodzie i negatywnie wpływa na klimat. Najnowszy raport Pracowni na rzecz Wszystkich Istot nie jest zbyt miłą lekturą.

Premier Mateusz Morawiecki poinformował w piątek przed południem, że czeski rząd wycofał już skargę do TSUE na polską kopalnię w Turowie, a sprawa została definitywnie zamknięta. Wkrótce okazało się, że szef polskiego rządu nieco pospieszył się z tym komunikatem, bo czeskie Ministerstwo Zdrowia zaprzeczyło, wskazując, że przelew z Polski nie został zaksięgowany. Dopiero późnym popołudniem rzecznik rządu w Pradze poinformował PAP, że wniosek o wycofanie skargi został wysłany do TSUE, ale szef czeskiego rządu zastrzega, że sprawa jest zakończona tylko warunkowo.

Prezydent Andrzej Duda podpisał już przyjętą przez Sejm ustawę górniczą, która zakłada ratowanie przez najbliższe 10 lat branży publicznymi pieniędzmi, ale to wcale sprawy nie załatwia. Bo przy założonej aż tak dużej interwencji państwa w rynek niezbędna jest zgoda Komisji Europejskiej. A z tą może być różnie. Polskie górnictwo musi czekać na decyzję.

Nie sprawdziły się przewidywania ani Goldman Sachs, ani Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami. W tych prognozach ceny emisji CO2 dochodzą do poziomu 100 euro dopiero w następnej dekadzie. Ale pandemia i kryzys energetyczny zmieniły zasady gry. I do tych rekordowych wartości dochodzimy właśnie teraz.

Koniec sporu między Czechami a Polską w sprawie kopalni Turów. Po wielu rundach negocjacji premierzy obu krajów podpisali stosowne porozumienie. Polski rząd w końcu zamknął bolesny, ropiejący spór z naszym południowym sąsiadem, ale cena, jaką za to musi zapłacić, jest bardzo wysoka.

Polski Alarm Smogowy sprawdził ceny węgla, pelletu i drewna kawałkowego w 32 składach we wszystkich województwach. Wnioski nie są optymistyczne. Każdy z tych opałów jest teraz znacząco droższy niż jeszcze rok temu. Dlatego aktywiści postawili zaapelować do premiera Mateusza Morawieckiego.

Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiedziało w najbliższych dniach złożenie wniosku notyfikacyjnego w Komisji Europejskiej, dotyczącego umowy społecznej rządu z górnikami. A na podpis prezydenta czeka przyjęta przez Sejm ustawa górnicza. Szkoda tylko, że w rządzie nikt nie bierze pod uwagę scenariusza, w którym Bruksela nie godzi się na wyciąganie polskiego górnictwa z finansowego dna publicznymi pieniędzmi.

Jak informuje nieoficjalnie PAP, polski rząd przyjął w środę treść porozumienia z Czechami w sprawie kopalni Turów. To efekt wzmożonych rozmów, jakie miały być prowadzone w ostatnich dniach. Premier Mateusz Morawiecki w środę przed południem w tej sprawie poleciał do Pragi.

Coraz więcej wątpliwości wokół Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Związkowcy przekonują, że musi powstać parę takich agencji, konkurujących ze sobą. A najlepiej zwołać energetyczny okrągły stół i wszystko od nowa ustalić.

Zagęszcza się atmosfera wokół kopalni Turów. Za chwilę rząd dostanie rachunek od Komisji Europejskiej za niewykonywanie postanowień TSUE, swoją opinię przedstawi też rzecznik generalny unijnego Trybunału. A teraz jeszcze na dodatek Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie mocno skomplikował proces przedłużania koncesji dla polskiej kopalni do 2044 r.

Coraz więcej wskazuje na to, że pierwszą elektrownię jądrową w Polsce wybudują jednak Amerykanie. Po tym, jak Westinghouse EC podpisał memorandum o współpracy z dziesięcioma firmami w naszym kraju, właśnie jesteśmy świadkami kolejnego elementu tej układanki. Wizyta Piotra Naimskiego w Rumunii nie może być przypadkiem.

Nowy rząd Czech miał iść Polakom na rękę w sprawie kopalni Turów Jednak zamiast zgody z Pragą, mamy wystawiony za chwilę rachunek przez Komisję Europejską za niewykonywanie postanowienia TSUE. W tym tygodniu też mamy poznać opinię w sprawie tego sporu rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE, która może okazać się niezbyt miła dla polskiego rządu.

To oczywiście żart, ale i tak mamy pecha. Rząd chciał, żebyśmy w dobie rosnących cen za wszystko akurat przy stacjach paliw płacili mniej za sprawą czasowego obniżenia podatku VAT. A tu bach i ropa znowu drożeje. Oczywiście w reakcji na zagrywki prezydenta Putina.

W ostatnich dniach powiało na tyle, że pobiliśmy polski rekord energii z wiatru. To jednak kropla w morzu potrzeb. Bo jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny w minionym 2021 r. osiągnęliśmy największy poziom produkcji energii z węgla od ośmiu lat.

Jeżeli globalna, zeroemisyjny gospodarka w 2050 r. ma przestać być tylko marketingowym hasłem - powinniśmy się przygotować na spore zmiany i ogromne wydatki. Ale też będzie z czego czerpać, bo wartość światowej gospodarki ma być dwa razy większa niż teraz. Neutralność klimatyczna ma dać się najbardziej we znaki państwom ciągle uzależnionym od paliw kopalnych, takim jak Polska.

I niby ceny gazu na świecie ostatnio trochę się uspokoiły i przerażające rekordy z grudnia mamy za sobą. I niby do końca sezonu grzewczego już bliżej niż dalej. Ale to wcale nie koniec strachów - ostrzega jedna z najpotężniejszych instytucji finansowych na świecie. Rosja może nam robić gazowe psikusy jeszcze długo, a jak kolejne zimy będą srogie, to biada Europie. I na nic tu uspokajający ton ministra Sasina.