rachunki za prąd

Jeszcze nie wiadomo, czy maksymalna cena prądu dla gospodarstw domowych wyniesie tyle, ile zaproponował Sejm, czyli 693 zł za 1 MWh, czy może tyle ile chce Senat, czyli nie więcej niż 450 zł. Palący węglem doliczają w głowie jeszcze 3000 zł dodatku węglowego. Ale co z tymi, którzy poszli w fotowoltaikę? Eksperci z Columbus Energy przekonują, że prosumenci też na tym skorzystają. Chociaż ci rozliczani już w systemie net-billing powinni uważać na przekroczenie ustalonego limitu energii.

Polacy nie chcą wydawać fortuny na węgiel. Najchętniej całą zimę przetrwaliby również w towarzystwie jak najefektywniejszego i przy okazji najtańszego źródła ciepła. Tylko jak dokonać takiego wyboru, w dobie kryzysu energetycznego, przy szalejących cenach surowców i wyhamowanej też transformacji? Swoje wyliczenia ma Paweł Lachman, szef Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC). Zgodnie z nimi wybór jest tylko jeden.

Samorządowcy narzekają na oferty składane w przetargach na dostawy energii. Stawki wzrosły o co najmniej kilkaset procent. I nie wiadomo, czy zatrzymywać tramwaje, czy gasić światło w szpitalach. Początkowo rząd chciał wkręcić gminy i miasta w obrót węglem, ale pech chciał, że na takie rozwiązanie nie pozwala prawo. Inna rzecz, że samorządy nie mają kwalifikowanych wag czy ciężarówek do transportu opału. Jak się okazało, że rządowa narracja trafia kulą w płot, to zaczęło się znowu główkowanie, co zrobić z rynkiem energii. I w końcu padło na maksymalną cenę energii.

Gminy i miasta dosłownie zaczynają tonąć pod naporem astronomicznych rachunków za prąd, także te, gdzie włodarzem jest prezydent, burmistrz czy wójt sympatyzujący ze Zjednoczoną Prawicą. Sytuacja jest już na tyle poważna, że wymaga rządowej interwencji i premier Mateusz Morawiecki już ją zapowiedział.

Kilkukrotny wzrost ceny energii elektrycznej stał się faktem, a nie ma żadnych gwarancji, że lawinowy wzrost ceny kilowatogodziny w najbliższych miesiącach się zatrzyma. Rząd chce w przyszłym roku częściowo zamrozić ceny prądu dla gospodarstw domowych i rolników, ale nic nie wspomina o firmach. Dla wielu przedsiębiorców już dziś koszty rachunków za energię elektryczną sprawiają, że prowadzenie działalności gospodarczej przestaje się opłacać.

Trzy lata temu to nie było jeszcze tak pewne. Nikt wtedy nie mógł zagwarantować, że grupowe zakupy energii, nad czym zastanawiała się Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, to rzeczywiście dobry pomysł, który przyniesie oszczędności. Teraz, w dobie rozpędzonego kryzysu energetycznego, nikt już nie ma wątpliwości.

Energetyka nie kupuje aż tak drogiego węgla jak indywidualni odbiorcy, a cena emisji CO2 jest na niższych poziomach niż jeszcze miesiąc temu. To dlaczego ceny energii w Polsce cały czas przebijają kolejne sufity? Na to pytanie stara się odpowiedzieć w najnowszym miesięczniku Forum Energii. Szefowa think tanku na Twitterze napiętnowała rekordowe marże spółek energetycznych. No i się zaczęło.

Rekordowe rachunki za prąd drenują już powoli kieszenie wszystkich. Po rozmowie ze Zbigniewem Szwarcem, wiceprezesem Stowarzyszenia Polskie Aquaparki i Pływalnie, wiem, że za chwilę będzie jeszcze gorzej. Niestety inni nasi rozmówcy mówią w bardzo podobnym tonie. Przekonują, że ta zima może być na tyle trudna, że w pół roku będzie można zamknąć sport w Polsce. I rynek wystawienniczy też będzie mógł się zwijać. Bo to, co jeszcze udało się uchronić w pandemii, kryzys energetyczny dopadnie teraz.

Jak na razie średnia cena prądu w Polsce w tym roku wynosi 0,77 zł za 1 kWh. I tak od 2023 r. ma być liczony rachunek dla gospodarstwa domowego, ale tylko do poziomu 2000 kWh na rok. Jeśli zużyjemy więcej energii, za każdą kolejną kilowatogodzin w nowej taryfie zapłacimy co najmniej 2 zł.

Osoby, które dały się namówić na zakup pomp ciepła, słuchając dzisiaj polityków, plują sobie w brodę. Pomysł, żeby zamrozić ceny prądu do 2000 kWh rocznie, a powyżej naliczać rachunki według rynkowych stawek, oznacza, że użytkujący pompy ciepła zamiast obiecywanych oszczędności dostaną finansową fangę między oczy. W zależności od powierzchni domu urządzenia montowane przez Polaków zużywają rocznie 3000-9000 kWh. Zakładając, że z pozostałym zużyciem zmieszczą się w 2000 kWh, tylko za użytkowanie pompy zapłacą 4-, 5-krotnie więcej niż w 2022 r.

Ciemne ulice, brak ozdób świątecznych i odwołana zabawa sylwestrowa. Tak coraz częściej wygląda samorządowa rzeczywistość na koniec 2022 r. Jak Polska długa i szeroka w gminy i miasta uderzają rekordowe rachunki za energię. Samorządowcy ratują się, jak mogą. Ci najbardziej zdesperowani unieważniają przetargi na dostawę prądu. Na tak drastyczny krok zdecydował się już Wrocław.

Jeżeli jeszcze jakimś cudem uważacie, że kryzys energetyczny was specjalnie nie dotyczy, to może zaraz zmienicie zdanie. Gigantyczne rachunki za energię uderzają w samorządy, właścicieli basenów, a nawet wyciągów narciarskich. Swoje dokłada również największa od setek lat susza w Europie. W Portugalii i Francji zamykane są już kolejne ośrodki. Pierwsze przykłady są też już w Polsce.

W Danii pierwsze spółdzielnie energetyczne zaczęły powstawać w latach 70. ubiegłego stulecia. W Niemczech do ich zawiązania potrzebne są tylko trzy osoby. W Belgii spółdzielnie energetyczne chronią teraz przed astronomicznymi rachunkami. A w Polsce? W praktyce regulacje prawne niby są, ale w teorii przez kilka lat powstały raptem trzy tego typu spółdzielnie. Pytamy Marcina Roszkowskiego, prezesa Instytutu Jagiellońskiego, dlaczego tak się dzieje.

To będzie bardzo trudna zima. Rachunki za prąd i ogrzewanie będą rekordowo wysokie. A przez zniesione normy jakości węgla będziemy się dusić bardziej niż zwykle brudnym powietrzem. Jak można temu przeciwdziałać? W swoim najnowszym raporcie Forum Energii przekonuje, że wcale nie jesteśmy skazani na straty. I podpowiada jakimi działaniami możemy zmniejszyć swoje zimowe koszty.

Rząd po blamażu z cenami gwarantowanymi węgla nie chciał już kolejnych kompromitacji. Dlatego dodatek węglowy miał być zapięty na ostatni guzik. Trzeba było tylko się pospieszyć, bo z każdym dniem rosło niezadowolenie Polaków, którzy za tonę węgla czy ekogroszku musieli już płacić 3000 zł i więcej. I tak powstała furtka dla oszustów, którzy zaczęli dodatek węglowy sztucznie mnożyć. Polski Alarm Smogowy, Instytut Badań Strukturalnych Fundacja Naukowa i Fundacja Frank Bold wiedzą, jak temu zaradzić.

Spółka Energy Solution kolejny raz apeluje do rządu i władz instytucji nadzoru o wyjaśnienie ponadprzeciętnego wzrostu marż wytwórców energii. Ceny prądu mają przecież znacznie nie tylko dla całej gospodarki, poszczególnych przedsiębiorstw, samorządów, ale też dla osób fizycznych. Pierwszy raz zabrali głos w tej sprawie już w kwietniu 2022 r. I jeśli znowu rząd im nie odpowie, podejmą kroki prawne.

Polski rząd kreuje się na strażnika rosnących rachunków za prąd. Przez to można mieć wrażenie, że tylko rząd nad Wisłą takim wsparciem obejmuje swoich obywateli, a reszta krajów UE ma to w nosie. Ale najnowsze opracowanie think-tanku Bruegel wskazuje, że to tylko subiektywne odczucie, bo prawda jest nieco inna.

Choć do zimy jeszcze daleko, to już od kilku miesięcy jest ona numerem jeden, bo wiele osób zadaje sobie pytania: czy wystarczy nam węgla i opału, a może dojdzie do blackoutu. Unia Europejska już jakiś czas temu zaczęła nawoływać do oszczędności energii. Niektóre sieci detaliczne właśnie odpowiedziały na jej wezwania albo zdębiały na widok lawinowo rosnących rachunków za prąd. I podjęły decyzję: będą wyłączać oświetlenie. Część właścicieli sklepów rozważa także, czy podczas nadchodzącej zimy skrócić działalność obiektów.

Rząd musi się jeszcze namęczyć - gwarantowana cena węgla nie wystarczy, żeby uspokoić rachunki za prąd na jesieni. Te mogą zacząć wariować głównie przez wyższe taryfy za energię, która jest wyraźnie droższa niż jeszcze rok temu. Dlatego premier Mateusz Morawiecki nie wyklucza wprowadzenia nowego podatku - od zysków nadzwyczajnych spółek energetycznych i gazowych.

Od kilku miesięcy rachunki za energię ścigają się z ratami kredytów hipotecznych i żadna ze stron nie chce odpuścić. Przed nami trudna pod względem dostępu do surowców i przede wszystkim droga zima. Perspektywy w tym zakresie na najbliższe miesiące nie są zbyt optymistyczne. Trudno się też temu dziwić, skoro cena energii elektrycznej bije już teraz historyczne rekordy.