OZE

Słońce, wiatr, geotermia – energię pozyskiwaną z tych źródeł widzimy już na każdym kroku. Ale wodór? Dla zwykłego zjadacza chleba takie instalacje to pieśń przyszłości. Są skomplikowane i przede wszystkim bardzo drogie. Komisja Europejska postanowiła to zmienić. Pomóc ma w tym Europejski Bank Wodoru z kapitałem opiewającym na 3 mld euro. (Fot. Shutterstock / Alexander Kirch).

Polska wcale nie jest skazana na węgiel. Ale jeżeli celowo przez lata utrzymujemy takie przepisy jak zasada 10H, która skutecznie hamowała rozwój energetyki wiatrowej, to znaczy, że tak naprawdę nie chcemy modyfikować systemu i na całej tej transformacji energetycznej zwyczajnie nam nie zależy. Do takich też wniosków można dojść po lekturze ostatniego raportu ekspertów z Fundacji ClientEarth dla Ziemi.

Rząd zdaje sobie sprawę, że romans z węglem, nawet kilka razy odnawiany, nie będzie jednak trwał wiecznie. Można propagandowo, celując w wybory za rok, mówić o bezpieczeństwie energetycznym opartym głównie na czarnym złocie, ale już bez blasku fleszy trzeba robić swoje. Bo inaczej nowe trendy energetyczne znowu zostawią nas daleko w tyle. Dlatego trochę po cichu wchodzą w życie przepisy, które mają poprawić efektywność energetyczną budynków komunalnych. I to w oparciu o OZE, które jak się okazuje sporo wyprzedziły wcześniejsze szacunki.

Rosja wie, że w kilka miesięcy nie da się zmienić źródeł ciepła i kontynuuje wojnę energetyczną. Chce postawić co najmniej kilka krajów UE przed wyborem między drogim węglem a drogim gazem. Rządy w Berlinie, Wiedniu, i Amsterdamie już ogłosiły powrót do węgla. Zdaniem analityków Rystad Energy dotychczasowe zasady wywróci do gry nogami w pierwszej kolejności energetyka wiatrowa. 

Wychodzi na to, że lobby antywiatrakowe w Zjednoczonej Prawicy jest wyjątkowo silne. Mimo wcześniejszych zapowiedzi rząd do końca czerwca nie przyjmie nowelizacji zasady 10H, która od sześciu lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej na lądzie w Polsce. Tylko że tym razem robienie Polaków w konia może okazać się bardzo kosztowne dla rządzących?.

Reakcja na gazowy szantaż Putina jest bardzo różna. Niektórzy reaktywują swoje zamknięte już elektrownie węglowe. A na przykład Chorwacja stawia na większą produkcję i dostawy gazu. Tymczasem Międzynarodową Agencja Energii (IEA) w swoim najnowszym raporcie ostrzega, że globalne inwestycje w dostawy węgla znowu wzrosną.

Po roku hibernacji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wraca sprawa nowelizacji zasady 10H. Teraz zmiany w ustawie pilotuje resort klimatu i środowiska. Głównym ich założeniem jest przekazanie większych kompetencji samorządom. To krok w dobrą stronę, ale nie rozwiązanie idealne – uważa Piotr Czopek, dyrektor ds. regulacji w Polskim Stowarzyszeniu Energetyki Wiatrowej (PSEW).

Jak kraje europejskie reagują na obecny kryzys gazowy i agresję Rosji na Ukrainie? Okazuje się, że większość z nich postanowiła przyspieszyć proces dekarbonizacji na rzecz odnawialnych źródeł energii - wynika z raportu Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) oraz think tanku Ember. A Polska? Kraj nad Wisłą dalej swoje bezpieczeństwo energetyczne widzi przede wszystkim w węglu, ale nad gazem już główkuje.

Ikea nic sobie nie robi z tego, że pod względem pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł Polska ciągnie się w ogonie UE. Ingka Investments, spółka należąca do Grupy Ingka, właściciela Ikei, poinformowała, że znów inwestuje w budowę kolejnych farm wiatrowych i parku fotowoltaicznego o łącznej mocy 92 MW. Wyłożyła na ten cel 190 mln euro.

Eksperci Forum Energii na celownik wzięli polski przemysł, który boryka się i z coraz wyższymi cenami energii i także z rosnącymi cenami emisji CO2 w unijnym systemie EU ETS. Dlatego jedynym ratunkiem ma być poszukiwanie dostępu do czystej energii, która dodatkowo jest w stabilnych i niskich cenach. Wcześniej jeszcze trzeba trochę zmienić prawo.

Bruksela podejrzewa, że gazowy szantaż Putina na Bułgarii i Polsce wcale się nie zatrzyma. Dlatego Komisja Europejska w nadchodzącym tygodniu ma zaprezentować specjalny plan dotyczący ograniczeń poboru surowca. Think tank Ember wskazuje, że to wcale nie jest aż takie trudne. I pokazuje konkretne przykłady, jak można żyć bez gazu z Rosji.

Podczas prezentowania rocznych wyników finansowych Bosch zapowiedział wsparcie produkcji zielonego wodoru w Europie. Planowane są potężne nakłady finansowe w rozwój komponentów do elektrolizerów. Do czego ma posłużyć kilka europejskich fabryk Bosch. Pierwsze projekty pilotażowe rozpoczną się już w przyszłym roku.

Wody geotermalne w Polsce to niewykorzystany potencjał czystej energii. Ciepłej wody mamy pod ziemią całe mnóstwo. I choć od 2015 r. wydaliśmy na ten cel blisko miliard zł, to na razie działają inwestycje uruchomione za Tuska – wynika z kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Do Islandii wciąż nam daleko i to pod każdym względem.

Trzeba mieć nadzieję, że górnicy nie śledzą Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego Togetair 2022. Bo gdyby usłyszeli, co mówi wiceminister klimatu i środowiska, od razu sięgnęliby po opony i zapalniczki. Okazuje się bowiem, że naszą transformację energetyczną mamy opierać na OZE. O koniecznym przedłużaniu żywota kopalni i większym wydobyciu węgla – nie padło za to ani jedno słowo.

Analizy na najbliższą przyszłość co do jednego są zgodne: energia ze słońca w następnych latach będzie tylko zyskiwać. Ale nie brakuje też wyjątkowych optymistów, którzy wskazują, że już za niecałe trzy dekady nie dość, że przemysł solarny będzie gwarantował najtańszą energię, to w dodatku jeszcze ma już wtedy odpowiadać za wytwarzanie połowy światowej energii elektrycznej.

Analitycy z think-tanku Ember nie mają wątpliwości, że rewolucja przekształcająca obecny system energetyczny już trwa w najlepsze. Wcale nie jest jednak tak, że wystarczy tylko czekać na zmiany i będzie lepiej jak ręką odjął. Eksperci ostrzegają, że jesteśmy w punkcie, z którego łatwo cały czas skręcić w dowolną stronę. Dobrze tylko pamiętać, że jeżeli wybierzemy paliwa kopalne, to o ograniczeniu globalnego ocieplenia będziemy mogli szybko zapomnieć.

Sprawdza się zasada, że kiedy jest mniej bezpiecznie, to wracamy do rozwiązań pewnych, doskonale sobie znanych, nawet jak nie są one dla nas najbardziej akurat korzystne. Dokładnie tak jest z polskim węglem, który miał być stopniowo wyrzucany poza polski miks energetyczny. Zamiast tego czarne złoto właśnie przeżywa w Polsce swoją drugą młodość. Analiza Forum Energii nie pozostawia żadnych złudzeń.

Rosyjska agresja na Ukrainie tylko przyspiesza transformację energetyczną i odchodzenie od paliw kopalnych. Komisja Europejska chce szybciej ograniczać emisje gazów cieplarnianych, a w Niemczech nowe spojrzenie na energetykę wskazuje projekt największej reformy od dziesięcioleci. Za to Wielka Brytania znowu idzie w energetykę jądrową i morskie wiatraki.

To już przesądzone: Polska będzie odchodzić od rosyjskiej energii w pierwszej kolejności węglem. Na nic zdadzą się więc apele o uwolnienie od absurdalnego prawa (zasada 10H) energetyki wiatrowej. Powodzenia nie ma też za bardzo ostatnia misja Instytutu Jagiellońskiego, który dowodzi, że im większy udział odnawialnych źródeł energii, tym ceny hurtowe są po prostu niższe.

Eksperci nie mają dobrych wieści dla polskich górników. Think-tank Ember wszystko dokładnie policzył i wyszło mu, że od rosyjskiego gazu Europa nie odejdzie dzięki węglowi. W tym celu wystarczy jedynie przyspieszyć pakiet regulacji „Fit for 55”. Rozwiązania ekologiczne tutaj też mają wyprzedzać paliwa kopalne o kilka długości.