mieszkania komunalne

Rząd planuje wprowadzenie najmu senioralnego. Nie brzmi to szczególnie atrakcyjnie, ale jest to pomysł trochę przypominający Airbnb w swoim pierwotnym wydaniu. Chodzi o to, że starsza osoba, która ma mieszkanie w bloku bez windy, może udostępnić je gminie, a w zamian zamieszka w mieszkaniu komunalnym z bardzo łatwym dostępem – nawet na wózku inwalidzkim. Projekt ustawy wprowadzającej ten pomysł właśnie zgłosiła ministra do spraw polityki senioralnej.

Bydgoszcz sprzedaje mieszkania komunalne z 98-procentową bonifikatą, Wrocław niewiele drożej. Ale są też miasta, które całkowicie zrezygnowały z takich prezentów. Sprawdzamy, gdzie nadal można wykupić lokal za półdarmo.

To naprawdę możliwe. Trzeba załatwić sobie po znajomości mieszkanie komunalne i wykupić je z bonifikatą 93 proc. - taką radę usłyszałam kilka lat temu od kogoś znajomego z Wrocławia. I to nie przypadek, że akurat stamtąd, bo właśnie to miasto wiedzie prym w wyprzedawaniu komunalnych zasobów mieszkaniowych. Dzieje się to w czasie, kiedy administracja centralna bije się o pieniądze, żeby mieszkania gminne budować i zwiększać ich liczbę. Polska to totalne wariatkowo.

Pomysły mieszkaniowe Zjednoczonej Prawicy były doskonałe, problem w tym, że jedynie na papierze, bo w praktyce zupełnie nie działały. Mieszkanie Plus poległo, bo spółki Skarbu Państwa nie chciały oddawać gruntów pod budowy, a teraz okazuje się, że Społeczne Agencje Najmu są właściwie martwe. I w sumie nie wiadomo, czy to Polacy nie chcą oddawać im swoich mieszkań na wynajem, czy to gminom nie chce się ruszyć palcem.

Oczywiście nie wszystkich, ale tych „społecznych”, które mają służyć poprawie dostępności mieszkaniowej Polaków bez wpychania ich w kredyty na 30 lat.

Mowa o prawie trzech tysiącach mieszkań, które dziś są pustostanami, bo miasto nie ma pieniędzy, żeby je wyremontować. Proponuje więc - oddamy te mieszkania, jeśli je sobie wyremontujecie. I dokładnie tak to powinno działać! Jest tylko jedno „ale”: warunki zostały ustawione tak idiotycznie, że nie znajdzie się nikt, kto będzie mógł z tego programu skorzystać. Albo skorzystają oszuści.

Mieszkalnictwo w Polsce stanowi nie lada wyzwanie i nowy rząd będzie musiał zmierzyć się z tym problemem. Bo choć program Bezpieczny kredyt 2 proc. miał zaradzić niskiej dostępności do hipotek, to w efekcie zrobił jeszcze większe zamieszanie na rynku niż było wcześniej.

Z jednej strony wszyscy krzyczą, że trzeba budować mieszkania na wynajem z niskim czynszem, a z drugiej gminy ciągle wyprzedają mieszkania komunalne, co w praktyce oznacza, że wąska grupa ludzi za grosze uwłaszcza się na publicznym majątku. Absurd. Jasne, gminy nie mają środków na utrzymanie mieszkań w złym stanie technicznym, dlatego się ich pozbywają, ale wystarczyłoby zacząć weryfikować, czy lokatorzy naprawdę mają prawo do płacenia czynszu 10-krotnie niższego niż rynkowy.

Niepełnosprawni nie muszą sobie tego wyobrażać, rekordzista tyle właśnie czekał na lokal komunalny dostosowany do jego potrzeb – wynika z raportu NIK. Nie rusza was to? To mam coś jeszcze lepszego a propos lokali społecznych, których brakuje: jesteś landlordem i trafiłeś na nieuczciwego lokatora, który z zimną krwią nie płaci. Nie możesz go wyrzucić, idziesz do sądu, sąd po dwóch latach procesu zarządza eksmisję do lokalu socjalnego, a gmina mówi, że nie ma, więc wyłudzacz dalej zostaje w twoim mieszkaniu. NIK pokazał kilka lat temu, że tak właśnie dzieje się nawet w 77 proc. przypadków.

Były już przymiarki do podatku od pustostanów, były przymiarki, by dobrać się do zagranicznych funduszy, które pakietami wykupują mieszkania, ale nic się nie wydarzyło, choć inne kraje w ciągu ostatnich miesięcy ostro zabierają się za regulowanie rynku mieszkaniowego. Teraz jednak może i u nas się to zmienić, bo byka za rogi chwyta teraz inny resort - resort Jacka Sasina. I to może być dobry pomysł, o ile zyski z nowego podatku sensownie wydamy. Ale na razie prezes PiS zapowiada mało sensowną prywatyzację mieszkań komunalnych, która Polakom tylko zaszkodzi.

W Polsce wciąż brakuje mieszkań, bo do 1989 r. wybudowaliśmy ich najmniej w Europie. Przez kolejnych trzydzieści lat nie udało nam się nadrobić tego zapóźnienia, choć bardzo się staramy i oddajemy stosunkowo dużo nowych lokali. W 1988 r. mieliśmy ich 295 na tysiąc mieszkańców, dzisiaj mamy 392 mieszkania, to jest wzrost o jedną trzecią – wskazuje Rafał Trzeciakowski z Towarzystwa Ekonomistów Polskich w rozmowie o problemach z mieszkaniami w Polsce i receptach na ich rozwiązanie.

PiS za pierwszych swoich rządów rozdawał mieszkania za darmo. I to wbrew Konstytucji. W ten sposób rządzący roztrwonili 600-700 tys. lokali. Nie załapaliście się? To dlatego dzisiaj czujecie, że z rynkiem mieszkaniowym coś jest nie tak i ktoś kiedyś miał lepiej. Dekadę później ten sam PiS zrozumiał, że idea spółdzielczego lokatorskiego prawa do mieszkania jest całkiem do rzeczy. Tylko trochę za późno. I teraz nikt już nie wie, co dalej.

500+ to dogmat. Ale wcale już nie taki nienaruszalny. Jedni chcą, by 500+ stało się 600+, inni bajają, że pieniądze wydane na to świadczenie można by wydać na mieszkania. Na 550 tys. mieszkań komunalnych. Czyżbyśmy doszli do momentu, w którym już wypada sugerować, że 500+ nie będzie na zawsze?

Biedni też mają prawo mieszkać w luksusowych budynkach w centrach miast, ba, nawet powinni! Tak uważają władze Paryża, które walcząc z nierównościami na rynku mieszkaniowym, postanowiły stworzyć mieszkania komunalne w La Samaritaine, jednym z najbardziej luksusowych domów handlowych w stolicy Francji, należącym do Bernarda Arnaulta, tego od Louisa Vuittona albo Christiana Diora?

Jest nowy pomysł na rozruszanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. I żeby nowo budowane mieszkania były jednak bardziej dostępne cenowo. Pierwsze skrzypce mają grać gminy.