Inflacja

W marcu inflacja przekroczyła dobiła do 10,9 proc. rok do roku i aż 3,4 proc. miesiąc do miesiąca, mocno przebijając rynkowe prognozy (odpowiednio 10,1 i 2,5 proc.). Reakcja złotego? Umocnienie.

Inflacja w marcu poszybowała w dwucyfrowe rejony, a Polacy pewnie nerwowo chwytają się za portfele. Słusznie, bo nagły wzrost cen spowodował, że wartość programu 500+ spadła poniżej psychologicznej granicy. Gdyby rząd chciał wyrównać spustoszenie, jakie wzrost cen wywołał w kieszeniach beneficjentów tego programu, musiałby dołożyć ponad 100 zł na każde dziecko.

Jeśli chcecie uniknąć dalszego rozkręcania się inflacji, pielęgnujcie w sobie swój pesymizm. Wśród najciekawszych wydarzeń ubiegłego tygodnia wyróżniają się moim zdaniem dwie sprawy, które można ze sobą połączyć.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu były aż o 10,9 proc. wyższe niż rok temu, a to wyraźnie więcej, niż spodziewali się analitycy. Gwałtowny wzrost inflacji to głównie „zasługa” skoku cen nośników energii, a zwłaszcza cen paliw na stacjach, które wzrosły o odpowiednio 23,9 i 33,5 proc. Takie dane przynosi najnowszy szybki szacunek GUS-u, co oznacza, że ostateczne dane mogą okazać się nieco inne.

Jeszcze w grudniu 2021 r., kiedy świat raczej nie brał na poważnie rosyjskiej agresji na Ukrainę, Putin stwierdził, że największym kłopotem dla Rosji i jej mieszkańców jest bardzo wysoka inflacja. Od ponad miesiąca, kiedy Rosjanie starają się zająć Ukrainę, ten temat zdecydowanie przycichł.

Rok 2022 zapamiętamy na długo. Wojna w Ukrainie, miliony uchodźców, koronawirus, inflacja, wahania złotówki, rosnące stopy procentowe, sankcje na Rosję, drożyzna. A przecież nie skończył się jeszcze marzec. Ekonomiści apelują, by przyspieszyć wybór prezesa NBP. Aby uspokoić nastroje w tym bardzo niepewnym czasie, trzeba teraz jak najszybciej doprowadzić do wyboru prezesa NBP – mówi Piotr Palutkiewicz, wiceprezes Warsaw Enterprise Institute.

Inflacji nie ma nie tyle w naszym kraju, ile w Polakach. Bo oczywiście w gospodarce jest i to tak wysoka, że Polacy zaczęli ją wypierać. A może nawet nie tyle ze strachu przed nią, ile ze strachu przed wojną. Jest wojna – nie ma inflacji – są priorytety. No i macie odpowiedź, dlaczego premier schował tarczę antyinflacyjną, a zaczął opowiadać o zupełnie nowej – antyputinowskiej, co pozornie było bezsensu. I bardzo dobrze zrobił – nie tylko notowaniom PiS, ale i samej gospodarce.

Czeka nas szok żywnościowy. To nie znaczy, że z powodu wojny w Ukrainie może zabraknąć nam w Europie produktów żywnościowych. I raczej nie dojdzie do takich sytuacji, jak w Rosji, gdzie o cukier wybuchają awantury na pięści. Ale też z pewnością znaczy, że ceny żywności będą rosły skokowo. Wyobrażacie sobie bochenek chleba za 10 zł? Nie? To zacznijcie.

Dalsza walka z inflacją i ochrona miejsc pracy, wsparcie polskich rolników oraz firm działających do tej pory na rynku rosyjskim, a do tego działania zmierzające do derusyfikacji nie tylko polskiej, ale też europejskiej gospodarki. To główne założenia tarczy antyputinowskiej, którą premier ogłosił w piątek.

Politycy mówią o tym od lat, Polski Ład miał to załatwić już od 2022 r., ale wygląda na to, że od 2023 r. czeka nas pełne ozusowanie wszystkich umów zleceń i likwidacja zbiegów tytułów do ubezpieczenia, a więc składki będą ściągane od każdej zawieranej umowy. A w dodatku wszystko jest już na papierze i trafiło do konsultacji. Milion Polaków zarobi o 14 proc. mniej. Doliczcie do tego jeszcze ok. 10-proc. inflację i okaże się, że milionowi Polaków zniknie z portfela jedna czwarta wynagrodzenia.

Narodowy Bank Polski szykuje się na potężne zakupy złota. Będzie też zapewne powiększał swoje rezerwy finansowe. Prezes Adam Glapiński zapowiada, że polityka pieniężna będzie nadal zaciskana, ale pieniądze z zysku NBP trafią do armii. Tymczasem rynki czekają na szybką decyzję posłów w sprawie mianowania prof. Glapińskiego na drugą kadencję prezesa NBP.

Stopy procentowe będą rosły szybciej niż myśleliście. Zasygnalizował to już we prezes NBP po posiedzeniu RPP, a następnego dnia podczas konferencji nazwał się pierwszym jastrzębiem, który stoi na czele całego stadka jastrzębi. Co to znaczy? Macie kredyt - macie przechlapane. Rynek już w środę rano, po raz pierwszy od lat, obstawiał, że WIBOR 6M przebije 6 proc. A dziś jest przecież dopiero na poziomie 4,3 proc.

W lutym sklepy spożywcze podniosły ceny o 10 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Wzrost był więc mniejszy niż w styczniu, ale wciąż zdecydowanie przekracza poziom ogólnej inflacji. Analitycy wieszczą, że trzeba szykować się na galopadę cen. Czeka nas szok podażowy na świecie, a w Polsce nasilenie wzrostu cen produktów rolnych.

Techniczne bankructwo stało się praktycznie faktem. Rosja nie jest w stanie spłacać swojego zadłużenia w obcych walutach, a na płatności w rublach nie chcą się zgodzić jej wierzyciele. Plajta nie wepchnie naszego sąsiada w ruinę z dnia na dzień, ale długofalowe skutki mogą być dla Putina i jego rodaków niezwykle bolesne i upokarzające.

Komisja Europejska wie, że zanim odetnie się od energetycznej pępowiny Putina - trzeba uspokoić jakoś ceny na rynku. Dlatego Bruksela zgadza się na ich regulowanie w wyjątkowych okolicznościach. Niemcy na razie po ten instrument nie sięgają, ale już zapowiadają nowe ulgi finansowe, które mają złagodzić w następnych miesiącach coraz wyższe ceny energii.

Inflacja lutym była nieco wyższa od prognoz ekonomistów, ale nie ujmowała jeszcze tego, co się stało z cenami paliw po wybuchu wojny w Ukrainie. Jakby tego było mało, Chiny mają coraz większe problemy z covidem, co podnosi ceny transportu morskiego. W ubiegłym roku to właśnie trzeszczące w szwach łańcuchy dostaw wyniosły inflację do dawno nieoglądanych poziomów.

Kiedy stopy procentowe rosną, znaczy, że kiedyś będą też w końcu spadać. Kiedy? Najintensywniej drapią się w tej chwili po głowie ci, którzy zastanawiają się, czy wobec widma dalszy podwyżek nie zamrozić sobie WIBOR-u na obecnym poziomie, przechodząc ze zmiennego na stałe oprocentowanie, więc na pięć lat. I pojawił się już pierwszy poważny głos w tej sprawie: pierwsze obniżki stóp możemy zobaczyć już w przyszłym roku. I to nic, że przez najbliższe trzy lata żywność podrożeje o 25 proc., a energia o 60 proc.

Tarcza antyinflacyjna wcale nie skoczy się w lipcu, ale zostanie na lata? A może nie będzie potrzebna, bo stopy proc. skoczą tak, że wam się nie śniło i szybko rozprawią się z inflacją? Ten poziom ze snów, a raczej z koszmarów, to nawet 10 proc. zamiast obecnych 3,5 proc. I to żadne moje urojenia, to głos analityków z banku ING. Citi Handlowy mówi z kolei, że to bardzo realne. Zapnijcie pasy, bo to znaczy, że rata kredyt na 400 tys. zł skoczyłaby z 1800 zł na 4300 zł.

Prognozy mówiące o wzroście cen towarów i usług w tym roku o 5 proc. można wyrzucić do śmietnika. Narodowy Bank Polski przewiduje teraz, że inflacja w trzecim kwartale 2022 r. może przekroczyć 12 proc. Wypłata przeciętnego Polaka skurczy się zatem o kilkaset złotych.

Jastrzębie wypowiedzi prezesa NBP zrobiły wrażenie na inwestorach. Na wykresach euro, dolara i franka wyraźnie widać, jak złoty z każdym słowem szefa banku centralnego nabiera wigoru. Najwięcej nasza waluta odrobiła w środę do dolara.