zasada 10H

Oficjalnie polski rząd odnawialne źródła energii bardzo popiera i dba o to, żeby rozwijały się w jak najszybszym tempie. Ale tak naprawdę wcale tak różowo nie jest. Wystarczy przeanalizować obowiązujące prawo. I wyjdzie, że niektóre przepisy od lat hamują energetykę wiatrową, a co gorsza w planach są regulacje, które będą też hamulcowym dla farm słonecznych.

Eksperci Forum Energii na celownik wzięli polski przemysł, który boryka się i z coraz wyższymi cenami energii i także z rosnącymi cenami emisji CO2 w unijnym systemie EU ETS. Dlatego jedynym ratunkiem ma być poszukiwanie dostępu do czystej energii, która dodatkowo jest w stabilnych i niskich cenach. Wcześniej jeszcze trzeba trochę zmienić prawo.

Wszyscy powinniśmy mocno trzymać kciuki, żeby rząd dotrzymał obietnicy i do końca czerwca wreszcie znowelizował nieszczęsną zasadę 10H. Bo jak wynika ze wspólnej analizy Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej i Instytutu Jagiellońskiego: im większy udział energii z lądowej energetyki wiatrowej, tym ceny prądu są mniejsze. Na razie jednak, bez zmiany przepisów, coraz bardziej na własnej skórze odczuwamy odwrotną relację, czyli za energię płacimy więcej, jak tylko mniej wieje.

Rystad Energy szacuje, że w tym roku morska energetyka wiatrowa w Europie pobije dotychczasowe rekordy mocy. Tymczasem w Polsce wreszcie budzi się rząd i jeszcze w tym półroczu zapowiada nowelizację zasady 10H, która od lat bardzo skutecznie hamuje rozwój energetyki wiatrowej na lądzie. Ale eksperci jeszcze nie wiwatują. Wszak wcześniej takich zapowiedzi już kilka było.

Odejście od rosyjskiej energii na nowo zdefiniuje porządek energetyczny. Coraz więcej pojawia się głosów wskazujących, że w tym nowym układzie pierwsze skrzypce może grać wodór, ten zielony, pozyskiwany z odnawialnych źródeł energii. I Polska może mieć w tym względzie wiele do powiedzenia. Na tyle, żeby zdecydowanie bardziej rozdawać energetyczne karty niż teraz, kiedy jesteśmy jednak w jakimś stopniu uzależnieni od innych.

Trzeba mieć nadzieję, że górnicy nie śledzą Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego Togetair 2022. Bo gdyby usłyszeli, co mówi wiceminister klimatu i środowiska, od razu sięgnęliby po opony i zapalniczki. Okazuje się bowiem, że naszą transformację energetyczną mamy opierać na OZE. O koniecznym przedłużaniu żywota kopalni i większym wydobyciu węgla – nie padło za to ani jedno słowo.

To już przesądzone: Polska będzie odchodzić od rosyjskiej energii w pierwszej kolejności węglem. Na nic zdadzą się więc apele o uwolnienie od absurdalnego prawa (zasada 10H) energetyki wiatrowej. Powodzenia nie ma też za bardzo ostatnia misja Instytutu Jagiellońskiego, który dowodzi, że im większy udział odnawialnych źródeł energii, tym ceny hurtowe są po prostu niższe.

Ekolodzy i eksperci przyklaskują derusyfikacji polskiej gospodarki, Ale zwracają uwagę, że bez szybszego rozwoju odnawialnych źródeł energii ta sztuka może się nie udać. Tymczasem do istniejących regulacji, które w zgodnej opinii hamują polskie OZE, mają dołączyć kolejne. Po energetyce z wiatru w kość tym razem ma dostać ta ze słońca.

Największym przeciwnikiem walki ze zmianami klimatu jest bezsprzecznie polityka. W Polsce najpierw wepchnęła nas w ramiona węgla, którego mieliśmy mieć na 200 lat i więcej. A teraz od lat bardzo skutecznie wstrzymuje rozwój energetyki wiatrowej. Na straży stoi bowiem zasada 10H - jeden z najbardziej restrykcyjnych pod tym względem przepisów w Europie, który koniec końców może wydłużyć i bardzo skomplikować polski rozwód z węglem.

Najpierw politycy pokazali Moskwie, że tym razem żarty się skończyły i nie będzie żadnego pobłażania. Potem dołączyli inni: instytucje finansowe, organizacje sportowe, świat kultury. Teraz wychodzi na to, że wojna na Ukrainie może kosztować Rosję znacznie więcej, bo ta agresja na nowo prawdopodobnie poukłada klocki w energetycznej układance. Już pierwsi odwracają się plecami do surowców z wschodu. Polska też tak zrobi?

W ostatnich dniach powiało na tyle, że pobiliśmy polski rekord energii z wiatru. To jednak kropla w morzu potrzeb. Bo jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny w minionym 2021 r. osiągnęliśmy największy poziom produkcji energii z węgla od ośmiu lat.

To będzie już któreś z rzędu podejście do modyfikacji panującej od ponad pięciu lat zasady 10H, która wyznacza minimalną odległość turbin wiatrowych od zabudowań. Projekt jeszcze musi zatwierdzić rząd i jak się to stanie, trafi do Sejmu, co może nastąpić do końca marca. I będzie parlamentarny bój z tymi, którzy sąsiedztwa wiatraków się boją.

Energetyka oparta na turbinach cały czas kuleje w Polsce. Zdaniem ekspertów dzieje się tak głównie przez złe przepisy prawa, które odzwierciedlają społeczne obawy. Część polityków broni tych regulacji i przekonuje, że turbina za oknem zepsuje Polakom życie.

Rząd zdaje sobie sprawę z tego, że OZE w Polsce wciąż czas goni w piętkę, i wie też, jak temu zaradzić. Receptą ma być zmiana zasady 10H, która od lat skutecznie hamuje budowę nowych elektrowni wiatrowych na lądzie.

Rząd w końcu zamierza wyzwolić energetykę wiatrową z krępujących ją ograniczeń i choć częściowo znieść obowiązującą zasadę 10H. Wedle nowych regulacji o tym, w jakiej odległości od budynków mieszkalnych powstaną turbiny wiatrowe, zdecydują wójtowie, burmistrzowie i prezydenci polskich miast i miasteczek.

Ustalenie nowej definicji dla małej instalacji OZE, złagodzenie regulacji dotyczących planowania przestrzennego dla źródeł odnawialnych oraz kompetencje resortu klimatu i środowiska względem aukcji zaplanowanych na lata 2022-2026 - takie m.in. rozwiązania zawiera nowelizacja o OZE, którą przyjął rząd.

Energia z wiatru jest coraz mocniejsza, ale nie na tyle, by wypełnić założenia Zielonego Ładu, który ma prowadzić do neutralności klimatycznej w 2050 r. Najnowszy raport WindEurope na temat trendów w wiatrakach na lądzie w Europie może nieco ostudzić zapał zwolenników energii z wiatru.

Upór przedsiębiorców i organizacji ekologicznych za naszą zachodnią granicą jednak się opłacił. Po długich i niełatwych negocjacjach Niemcy zliberalizowali przepisy dotyczące odległości między turbinami wiatrowymi. W Polsce bez przełomu.

Na początku roku Ministerstwo Energii zasugerowało złagodzenie przepisów regulujących budowę farm wiatrowych. Teraz zapytane przez Bizblog.pl wszystkiemu zaprzecza. No cóż, prawdopodobnie resortowi Krzysztofa Tchórzewskiego przytrafił się przedwyborczy falstart...