RPP

Utarło się w Polsce wiązać decyzje Rady Polityki Pieniężnej na temat stóp procentowych z tym, jakie odsetki od kredytów złotowych płacą ich posiadacze. Jest to pewne uproszczenie, ponieważ te kredyty nie są oprocentowane stopą z NBP. Najczęściej na umowach kredytowych widnieje zapis o tym, że odsetki będą obliczane wg wzoru: stopa WIBOR 3M (czyli oprocentowanie pożyczek trzymiesięcznych na rynku międzybankowym) plus jakaś tam marża banku, która jest stała przez cały czas trwania kredytu. Czyli tak naprawdę oprocentowanie kredytu zależy nie od stopy z NBP, tylko od tego co się dzieje ze stopą WIBOR.

Po danych o inflacji, która przebiła we wrześniu 17,1 proc., mało kto chyba liczył, że zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Rada Polityki Pieniężnej (RPP) zostawi stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Ba, część ekonomistów uważa, że wciąż za wcześnie, by mówić końcu cyklu podwyżek. A tu proszę. Czy kredytobiorcy mają powody do radości? Żadnych. Rata i tak wzrośnie.

Inflacja miała się uspokoić i siedzieć już na smyczy – niby wysoko, ale już bez wierzgania. Ale smycz okazała się z gumy, a inflacja we wrześniu znów skoczyła do poziomów najwyższych od 25 lat. Rada Polityki Pieniężnej ma więc poważny zgryz. Z jednej strony przecież prezes Glapiński na molo obiecał, że już tylko podwyżka o 0,25 pkt proc. i w październiku przestanie się znęcać nad kredytobiorcami. Z drugiej strony czy przy takiej inflacji można siedzieć z założonymi rękami? Zobaczcie, co w środę może zdecydować RPP i jak to wpłynie na raty kredytów.

Inflacja we wrześniu osiągnęła najwyższy poziom od blisko 26 lat, przebiła rynkowe prognozy i może przekreślić zapowiadany od lipca koniec podwyżek stóp procentowych. Już w przyszłym tygodniu przekonamy się, o jaką podwyżkę rat zafunduje kredytobiorcom RPP. Pojawiają się głosy, że może się kończyć na 75 punktach.

Po wakacyjnej przerwie znów zebrała się Rada Polityki Pieniężnej, żeby zdecydować, co zrobić ze stopami procentowymi. Do opublikowania w minioną środę szacunku inflacji konsumenckiej nie brakowało głosów, że czas skończyć z podwyżkami stóp procentowych, bo w przeciwnym wypadku ze wzrostu gospodarczego nic nie zostanie. Niestety rozpędzone do 16,1 proc. ceny wszystko zmieniły i Rada musiała zareagować. Po ogłoszeniu decyzji o podwyżce stóp złoty natychmiast zaczął się umacniać.

Ekonomiści z banku BGK prognozują, że czeka nas ostatnia podwyżka stóp procentowych. A już niedługo zacznie się jazda w dół. W 2023 r. stopa referencyjna ma wynosić 5,5 proc. W przypadku modelowego kredytu przełoży się to na jakieś 300 zł oszczędności.

W przyszłym tygodniu w czwartek zbiera się Rada Polityki Pieniężnej, by zdecydować o ewentualnej podwyżce stóp procentowych. Sądząc po wzroście inflacji w czerwcu i głosach płynących od członków RPP należy się spodziewać podwyżki o nawet 100 punktów bazowych. Zła wiadomość dla kredytobiorców jest taka, że to wcale nie musi być ostatnia z podwyżek.

Wydaje wam się, że mamy już wysokie stopy procentowe, a tymczasem one wciąż są niższe niż inflacja. Kiedy RPP rozpoczynała cykl podwyżek, różnica między główną stopą procentową a inflacją była mniejsza niż teraz. RPP zatem goni, a inflacja i tak odjeżdża jej jeszcze bardziej. Prawie połowa ekonomicznego świata uważa, że aby zwyciężyć z inflacją, stopy powinny być realnie dodatnie, a więc wyższe od inflacji. To by oznaczało, że sięgną nawet 15, może i 16 proc. Jest tu jeden mały haczyk, który powoduje, że mogłyby się zatrzymać na 10 proc.

Dane o inflacji opublikowane w środę przez GUS nie przyniosły żadnych niemiłych niespodzianek. Ekonomistów niepokoi jednak wzrost inflacji bazowej, którą NBP posługuje się do planowania podwyżek stóp procentowych. A to oznacza niefajne wieści dla Polaków spłacających hipoteki w rodzimej walucie.

Ekonomiści z Santander Banku Polska w ostatnich dniach podzielili się swoimi prognozami, zgodnie z którymi PKB w Polsce gdzieś tam na początku przyszłego roku może okazać się niższy niż przed rokiem. Oczywiście to na razie możliwa ewentualność, niemniej jest to najbardziej efektowny przejaw szerszego trendu. Perspektywy dla polskiej gospodarski stopniowo stają się coraz gorsze, obniżają je praktycznie wszyscy, na dodatek prognozy dotyczące inflacji niespecjalnie się poprawiają.

Coraz więcej Polaków zaczyna widzieć podwójnie, patrząc na wysokości swojej raty. WIBOR 6M właśnie przebił poziom 7 proc., w co jeszcze niedawno nikt nie wierzył, a rata kredytu na 300 tys. zł zaledwie w ciągu kilku miesięcy skoczyła z 1300 zł do ponad 2500 zł. Na szczęście prezes NBP zmienia ton na łagodniejszy.

Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy o 75 pb. Od jutra stopa referencyjna, najważniejsza w zestawie zarządzanym przez NBP, wynosić będzie 6 proc., najwięcej od czternastu lat. Jak decyzja RPP przełoży się na raty kredytów hipotecznych, spłacanych przez Polaków? Obciążenia wzrosną, ale – jak zaznaczają eksperci – nie tak mocno, jak na początku cyklu podwyżek.

Roczna stawka WIBOR przebiła już 7 proc., kontrakty na WIBOR już nawet 8 proc. A zaraz RPP po raz kolejny podniesie stopy procentowe. Ale mam jeszcze dla was dwie dobre wiadomości. Po pierwsze, jeśli RPP w środę zaskoczy, to raczej mniejszą, a nie większą podwyżką niż spodziewa się rynek. A po drugie, lokaty w bankach nagle zaczęły rosnąć jak na drożdżach i dogoniły już stawki WIBOR. Banki przestały uprawiać żenadę: inflacja zje już tylko połowę waszych oszczędności zamiast pożreć wszystkie.

Niestety ani dla obecnych, ani przyszłych kredytobiorców nie nie mamy dobrych wiadomości. Stopy dalej będą rosły, więc raty kredytów również pójdą w górę. Natomiast zdolność kredytowa zainteresowanych będzie z każdym miesiącem się pogarszać. Z danych Biura Informacji Kredytowej za maj wynika, że już mamy dramat, a w kolejnych miesiącach może być jeszcze gorzej.

Gdyby nie wakacje kredytowe, podwyżki stóp procentowych mogłyby się zakończyć już wkrótce, nawet w ciągu dwóch miesięcy, na poziomie 6,5 proc. Ulga dla kredytobiorców (którzy w większości jej wcale nie potrzebują, ale będą z niej korzystali) spowoduje, że stopy zatrzymają się na poziomie 8 proc. To z kolei uderzy w najbiedniejszych, bo wysoka inflacja uderza najbardziej w nich. Jak? Wzrośnie oprocentowanie kredytów gotówkowych.

Od kilkunastu dni mamy w polskiej gospodarce bardzo rzadkie, nietypowe i moim zdaniem naprawdę urocze zjawisko. Banki podniosły oprocentowanie lokat, ale nie zadecydował jednak żaden mechanizm rynkowy. To zasługa wyłącznie interwencji rządowej. Najbardziej intrygujące w tym wszystkim jest to, że okazała się ona mądra i została mądrze przeprowadzona.

Gdyby ryzyko stóp procentowych właśnie się nie zmaterializowało, całe rzesze młodych Polaków pakowałyby się w kredyty hipoteczne, na które ich nie stać. No chyba że sądzicie, że byłoby ich stać na raty wyższe o 70 proc.? To dopiero byłaby katastrofa! Na szczęście się nie zdarzy, bo program gwarancji wkładu własnego ruszy dopiero 27 maja i teraz pewnie i tak nikt z niego nie skorzysta.

GUS zrewidował w piątek dane opublikowane pod koniec kwietnia, podnosząc odczyt inflacji do 12,4 proc. W przypadku wzrostu cen nową tradycją staje się podnoszenie publikowanego pod koniec miesiąca szybkiego szacunku. Tym razem zdecydowały o tym między innymi wyższe ceny żywności, zwłaszcza mięsa.

Rząd wymyślił, że ratować przed rosnącymi ratami trzeba wszystkich Polaków: tych, co kupowali mieszkanie na własne potrzeby, i tych, co kupowali dziesiąty lokal, żeby go wynająć tym, których nie stać na zakup. Więcej! Dzięki wakacjom kredytowym kredytobiorcy oddadzą bankom mniej niż 2021 r. Eldorado normalne.

Niższa niż oczekiwano podwyżka stóp procentowych wcale nie musi oznaczać, że stopy zatrzymają się niżej albo że będą rosły wolniej. Ekonomiści ING wręcz nawet podnieśli swoje prognozy – lecimy na minimum 8,5 proc. stopy referencyjnej i nawet na 20 proc. inflacji.