Rosja

Amerykański Instytut Badań nad Wojną (ISW) alarmuje, że Rosja unikając ogłoszenia mobilizacji, formuje tzw. bataliony ochotnicze. Rekrutów kusi astronomicznymi jak na Rosję zarobkami sięgającymi nawet 6000 dolarów miesięcznie. Jednak nawet ten kryptowerbunek idzie jak po grudzie, bo ani zwykli Rosjanie, ani nawet część zawodowych żołnierzy nie chcą występować w roli agresora na terytorium najechanego sąsiada. Zbuntowanym wojskowym pomagają szykanowani przez Kreml prawnicy zajmujący się prawami człowieka.

Sankcje Zachodu i odejście zachodnich firm po inwazji na Ukrainę oznaczają, że Rosja doświadczyła załamania importu i boryka się z niedoborem kluczowych towarów. Z problemem ma sobie poradzić Katerina Tichonowa, najmłodsza córka prezydenta Władimira Putina, która została wyznaczona do nadzorowania rosyjskiego programu oficjalnego przemytu.

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

W maju Niemcy po raz pierwszy od trzech dekad zanotowały deficyt w handlu zagranicznym. To fatalny znak dla gospodarki, której potęga została zbudowana na eksporcie wysokoprzetworzonych dóbr i zaawansowanych technologii. Model przemysłowy oparty na rosyjskim gazie źle znosi kryzys energetyczny, a problemy najpotężniejszej gospodarki w Unii Europejskiej zaczynają ciągnąć w dół całą strefę euro.

Rosyjscy sprzedawcy detaliczni pomimo sankcji obracają sprzętem takich marek, jak iPhone, Samsung, PlayStation, Xbox czy Nintendo. W Moskwie kwitnie handel zagranicznymi ubraniami i kosmetykami. Sprzedawcy wykorzystują w tym celu mechanizm tzw. importu równoległego, polegający na sprowadzaniu produktów bez zgody właścicieli znaku towarowego. Dlatego sankcje nakładane przez firmy nie działają.

Chociaż może wydawać się, że na polskich stacjach paliw ceny benzyny wzięły sobie na chwilę wolne i przestały pędzić w górę, to w skali globalnej sytuacja jest nadal co najmniej poważna. Co więcej: może być jeszcze znacznie gorzej. Analitycy bowiem na potrzeby scenariusza, w którym Rosja przymuszona jest do przeprowadzenia cięć w produkcji ropy, kreślą smutne i niebezpieczne wizje.

Przecieranie oczu ze zdumienia nic nie da. Rosyjska waluta wzrosła w tym roku o 42 proc. w stosunku do dolara. Jednak nadspodziewanie silny rubel stał się niespodziewanie dla Rosji problemem, zmniejszając wpływy do budżetu ze sprzedaży ropy i gazu.

Szczyt G7 w Niemczech zakończył się bez oczekiwanego ogłoszenia wprowadzenia ceny maksymalnej na ropę z Rosji. Taki ruch pozwoliłby uderzyć finansowo w Moskwę, która korzysta na wysokich cenach energii, finansując w ten sposób wojnę przeciw Ukrainie. Przywódcy najbogatszych państw Zachodu oraz Japonii zadeklarowali jednak podjęcie dalszych działań nakierowanych na zdławienie gospodarki rosyjskiej. Fot. Andrew Parsons / No 10 Downing Street

Po tym, jak Putin wyprowadził kolejny, gazowy cios i nakazał Gazpromowi jeszcze bardziej manipulować tranzytem surowca w kierunku zachodniej Europy, Bruksela zdobyła się na mocną odpowiedź. Rada UE przyjęła właśnie rozporządzenie, dzięki któremu europejskie magazyny gazu mają być odpowiednio przygotowane przed kolejnymi sezonami grzewczymi. Nowe regulacje zakładają również większą solidarność energetyczną państw unijnych.

Zachodnie sankcje, ryzyko zajęcia leasingowanych, ale niespłacanych maszyn za granicą, a także kryzys ekonomiczny, który wybuchł w Rosji po agresji na Ukrainę, spowodowały uziemienie setek samolotów tamtejszych linii. Z dnia na dzień bez pracy zostali rosyjscy piloci, którzy z łatwością znaleźliby pracę za granicą, ale nie pozwalają im na to władze.

Rabaty dochodzące do 70 proc. i bitwy o ostatnie egzemplarze sprzętu sportowego – tak wyglądało ostatnie tchnienie sklepów Decathlon w Rosji, które zostały w poniedziałek zamknięte na amen. Francuska sieć wcale nie chciała opuszczać rosyjskiego rynku z powodów etycznych, jak wiele innych zachodnich firm, ale do zakończenia sprzedaży została zmuszona względami praktycznymi.

Rosja jest w historycznej niewypłacalności, co technicznie oznacza, że jest bankrutem. Po raz pierwszy od 1918 roku Rosja nie spłaca zadłużenia zagranicznego. Okresy karencji wygasły w niedzielę. Ta sytuacja jest poważnym ciosem dla prestiżu Kremla, a minister finansów Rosji określa ją mianem „farsy”. Czegoś takiego nie było od ponad 100 lat: Rosja nie spłaciła swojego zadłużenia w walucie obcej - podaje Bloomberg. Choć Kreml był zdeterminowany, aby uniknąć skazy na honorze, to jednak kulminacja coraz silniejszych zachodnich sankcji odcięła mu szlaki płatności dla zagranicznych wierzycieli.

Nie tylko w pogodzie jest tak, że to, co przed chwilą jest u naszych zachodnich sąsiadów, to zaraz będzie u nas. Trendy rynkowo-gospodarcze bardzo często idą tym samym tropem. Warto więc zauważyć, że Niemcy właśnie borykają się z nawet sześciokrotnymi wzrostami cen gazu. I to jeszcze nie koniec podwyżek. Aż strach pomyśleć, co się stanie, gdy Putin całkiem zakręci swój kurek.

Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska, jeszcze raz udowodniła, że można o tych samych sprawach opowiadać w różny sposób. Przykładem jest narracja dotycząca dostępności węgla i zapasów opału na przyszły sezon grzewczy. To jak się o tym wypisuje w social mediach, a jak odpowiada na pytania członków sejmowej komisji i dziennikarzy - to dwa zupełnie odmienne światy. I to też chyba ostateczny dowód na to, jak sporą wagę dla rządu Mateusza Morawieckiego ma propaganda, niezależnie przy tym jak bardzo oddala się od rzeczywistości.

Kolejne kraje w strachu przed brakiem gazu decydują się dłużej korzystać z węgla. Tak chcą przygotować się na zimę. Bardzo nie podoba się to Komisji Europejskiej, która zaleca dokładnie odwrotny kierunek, czyli rozwój odnawialnych źródeł energii. Trzeba też skoncentrować się na oszczędzaniu energii. Bruksela zapewnia, że przygotowane są odpowiednie kroki awaryjne i nie ma co panikować.

Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że kraje UE są w różnym stopniu przygotowane na brak gazu z Rosji. Część decyduje się na reaktywowanie już zamkniętych elektrowni węglowych, inni celują w modernizację swoich terminali LNG i alternatywne dostawy gazu. Ale obecny kryzys energetyczny może też stać za całkowitym zwrotem strategii. Niewykluczone, że jesteśmy świadkami tego zjawiska właśnie w Hiszpanii, która coraz bardziej stawia na zielony wodór.

Sypie się rządowa narracja dotycząca kryzysu na rynku węgla. Z jednej strony padają zapewnienia, że opału na zimę nie zabraknie, nawet będziemy mieć zapasy. Z drugiej w przyszłym tygodniu gabinet Mateusza Morawieckiego ma spotkać się na specjalnym posiedzeniu, poświęconym bezpieczeństwu energetycznemu kraju. Na alarm bije też były prezes PGNiG, który wzywa do zwołania przez prezydenta Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Koniec suspensu. Prezes Orlenu ogłosił w piątek, na czym polega wakacyjna promocja, którą zapowiedział kilka dni temu. Od najbliższego poniedziałku do końca stacje tej firmy będą naliczać 30 groszy rabatu od litra benzyny i oleju napędowego, co oznacza, że jeżdżący na LPG obejdą się smakiem. Aby skorzystać z promocji trzeba mieć orlenowską apkę Vitay, a miesięczny limit to 150 litrów.

W Rosji nie ma już Coca Coli, Pepsi i McDonald's. Teraz brakuje nawet dwutlenku węgla do produkcji innych napojów gazowanych – podaje Kommiersant powołując się na przedstawicieli branży. Rosjanie uruchomili wprawdzie podróbkę znanej sieci fast-food, ale borykają się z licznymi problemami. Na przykład logo McDonald's na opakowaniach z sosem jest zamalowywane przez pracowników markerem. (fot. doni stock/Shutterstock.com)

Niemcy ogłaszają uruchomienie drugiej, alarmowej fazy w gazowym planie awaryjnym, oskarżając Rosję o atak ekonomiczny. Minister gospodarki Robert Habeck zapewnia, że na razie bezpieczeństwo dostaw gazu do odbiorców nie jest zagrożone, choć przyznał, że sytuacja jest „poważna”. Ryzyko eskalacji konfliktu energetycznego jest jednak bardzo duże, a szef Międzynarodowej Agencji Energetycznej ostrzegł, że Rosja może całkowicie zakręcić Europie kurek z gazem zimą.