Rosja

Chociaż może wydawać się, że na polskich stacjach paliw ceny benzyny wzięły sobie na chwilę wolne i przestały pędzić w górę, to w skali globalnej sytuacja jest nadal co najmniej poważna. Co więcej: może być jeszcze znacznie gorzej. Analitycy bowiem na potrzeby scenariusza, w którym Rosja przymuszona jest do przeprowadzenia cięć w produkcji ropy, kreślą smutne i niebezpieczne wizje.

Przecieranie oczu ze zdumienia nic nie da. Rosyjska waluta wzrosła w tym roku o 42 proc. w stosunku do dolara. Jednak nadspodziewanie silny rubel stał się niespodziewanie dla Rosji problemem, zmniejszając wpływy do budżetu ze sprzedaży ropy i gazu.

Szczyt G7 w Niemczech zakończył się bez oczekiwanego ogłoszenia wprowadzenia ceny maksymalnej na ropę z Rosji. Taki ruch pozwoliłby uderzyć finansowo w Moskwę, która korzysta na wysokich cenach energii, finansując w ten sposób wojnę przeciw Ukrainie. Przywódcy najbogatszych państw Zachodu oraz Japonii zadeklarowali jednak podjęcie dalszych działań nakierowanych na zdławienie gospodarki rosyjskiej. Fot. Andrew Parsons / No 10 Downing Street

Po tym, jak Putin wyprowadził kolejny, gazowy cios i nakazał Gazpromowi jeszcze bardziej manipulować tranzytem surowca w kierunku zachodniej Europy, Bruksela zdobyła się na mocną odpowiedź. Rada UE przyjęła właśnie rozporządzenie, dzięki któremu europejskie magazyny gazu mają być odpowiednio przygotowane przed kolejnymi sezonami grzewczymi. Nowe regulacje zakładają również większą solidarność energetyczną państw unijnych.

Zachodnie sankcje, ryzyko zajęcia leasingowanych, ale niespłacanych maszyn za granicą, a także kryzys ekonomiczny, który wybuchł w Rosji po agresji na Ukrainę, spowodowały uziemienie setek samolotów tamtejszych linii. Z dnia na dzień bez pracy zostali rosyjscy piloci, którzy z łatwością znaleźliby pracę za granicą, ale nie pozwalają im na to władze.

Rabaty dochodzące do 70 proc. i bitwy o ostatnie egzemplarze sprzętu sportowego – tak wyglądało ostatnie tchnienie sklepów Decathlon w Rosji, które zostały w poniedziałek zamknięte na amen. Francuska sieć wcale nie chciała opuszczać rosyjskiego rynku z powodów etycznych, jak wiele innych zachodnich firm, ale do zakończenia sprzedaży została zmuszona względami praktycznymi.

Rosja jest w historycznej niewypłacalności, co technicznie oznacza, że jest bankrutem. Po raz pierwszy od 1918 roku Rosja nie spłaca zadłużenia zagranicznego. Okresy karencji wygasły w niedzielę. Ta sytuacja jest poważnym ciosem dla prestiżu Kremla, a minister finansów Rosji określa ją mianem „farsy”. Czegoś takiego nie było od ponad 100 lat: Rosja nie spłaciła swojego zadłużenia w walucie obcej - podaje Bloomberg. Choć Kreml był zdeterminowany, aby uniknąć skazy na honorze, to jednak kulminacja coraz silniejszych zachodnich sankcji odcięła mu szlaki płatności dla zagranicznych wierzycieli.

Nie tylko w pogodzie jest tak, że to, co przed chwilą jest u naszych zachodnich sąsiadów, to zaraz będzie u nas. Trendy rynkowo-gospodarcze bardzo często idą tym samym tropem. Warto więc zauważyć, że Niemcy właśnie borykają się z nawet sześciokrotnymi wzrostami cen gazu. I to jeszcze nie koniec podwyżek. Aż strach pomyśleć, co się stanie, gdy Putin całkiem zakręci swój kurek.

Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska, jeszcze raz udowodniła, że można o tych samych sprawach opowiadać w różny sposób. Przykładem jest narracja dotycząca dostępności węgla i zapasów opału na przyszły sezon grzewczy. To jak się o tym wypisuje w social mediach, a jak odpowiada na pytania członków sejmowej komisji i dziennikarzy - to dwa zupełnie odmienne światy. I to też chyba ostateczny dowód na to, jak sporą wagę dla rządu Mateusza Morawieckiego ma propaganda, niezależnie przy tym jak bardzo oddala się od rzeczywistości.

Kolejne kraje w strachu przed brakiem gazu decydują się dłużej korzystać z węgla. Tak chcą przygotować się na zimę. Bardzo nie podoba się to Komisji Europejskiej, która zaleca dokładnie odwrotny kierunek, czyli rozwój odnawialnych źródeł energii. Trzeba też skoncentrować się na oszczędzaniu energii. Bruksela zapewnia, że przygotowane są odpowiednie kroki awaryjne i nie ma co panikować.

Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że kraje UE są w różnym stopniu przygotowane na brak gazu z Rosji. Część decyduje się na reaktywowanie już zamkniętych elektrowni węglowych, inni celują w modernizację swoich terminali LNG i alternatywne dostawy gazu. Ale obecny kryzys energetyczny może też stać za całkowitym zwrotem strategii. Niewykluczone, że jesteśmy świadkami tego zjawiska właśnie w Hiszpanii, która coraz bardziej stawia na zielony wodór.

Sypie się rządowa narracja dotycząca kryzysu na rynku węgla. Z jednej strony padają zapewnienia, że opału na zimę nie zabraknie, nawet będziemy mieć zapasy. Z drugiej w przyszłym tygodniu gabinet Mateusza Morawieckiego ma spotkać się na specjalnym posiedzeniu, poświęconym bezpieczeństwu energetycznemu kraju. Na alarm bije też były prezes PGNiG, który wzywa do zwołania przez prezydenta Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Koniec suspensu. Prezes Orlenu ogłosił w piątek, na czym polega wakacyjna promocja, którą zapowiedział kilka dni temu. Od najbliższego poniedziałku do końca stacje tej firmy będą naliczać 30 groszy rabatu od litra benzyny i oleju napędowego, co oznacza, że jeżdżący na LPG obejdą się smakiem. Aby skorzystać z promocji trzeba mieć orlenowską apkę Vitay, a miesięczny limit to 150 litrów.

W Rosji nie ma już Coca Coli, Pepsi i McDonald's. Teraz brakuje nawet dwutlenku węgla do produkcji innych napojów gazowanych – podaje Kommiersant powołując się na przedstawicieli branży. Rosjanie uruchomili wprawdzie podróbkę znanej sieci fast-food, ale borykają się z licznymi problemami. Na przykład logo McDonald's na opakowaniach z sosem jest zamalowywane przez pracowników markerem. (fot. doni stock/Shutterstock.com)

Niemcy ogłaszają uruchomienie drugiej, alarmowej fazy w gazowym planie awaryjnym, oskarżając Rosję o atak ekonomiczny. Minister gospodarki Robert Habeck zapewnia, że na razie bezpieczeństwo dostaw gazu do odbiorców nie jest zagrożone, choć przyznał, że sytuacja jest „poważna”. Ryzyko eskalacji konfliktu energetycznego jest jednak bardzo duże, a szef Międzynarodowej Agencji Energetycznej ostrzegł, że Rosja może całkowicie zakręcić Europie kurek z gazem zimą.

Trwająca w Ukrainie wojna zmienia sposób, w jaki rządy podchodzą do obronności, która stała się jeszcze ważniejszym elementem polityki państw NATO. Na rynku brakuje sprzętu wojskowego, w szczególności lekkiego uzbrojenia, które okazało się niezwykle istotne podczas obrony przed rosyjską agresją. Zdaniem ekspertów EMIS z ISI Emerging Markets Group zwiększony popyt stanowi szansę dla polskiego rynku zbrojeniowego.

Unia Europejska planuje wywrzeć na Rosję silną presję jeszcze w tym tygodniu. W tym celu trwają prace nad kolejnymi sankcjami, a jednym ze środków ma być tym razem złoto.

Rosja oskarża Litwę, że o prowokacyjne i wrogie działania i już grozi bliżej niesprecyzowaną odpowiedzią. Chodzi o wstrzymanie tranzytu niektórych towarów do i z obwodu kaliningradzkiego, co Moskwa nazywa „blokadą Kaliningradu”. Szef unijnej dyplomacji spokojnie tłumaczy, że Wilno nie wyskoczyło z żadną samodzielną akcją przed szereg, lecz jedynie zastosowało obowiązujące unijne sankcje.

Dmitrij Muratow, rosyjski redaktor naczelny niezależnej gazety „Nowaja Gazeta”, wystawił w poniedziałek na aukcji swój medal Pokojowej Nagrody Nobla. Sprzedał go za 103,5 mln dolarów, a pieniądze przeznaczył w całości dla dzieci z Ukrainy, które musiały opuścić swój dom przez rosyjską agresję.

Sklepy w Kaliningradzie przeżyły oblężenie, gdy mieszkańcy obwodu dowiedzieli się, że Litwa zakaże przewożenia towarów z głębi Rosji. Enklawa jest praktycznie odcięta od zaopatrzenia, jedyną drogą transportu pozostaje morze.