koniec wiboru

Wskaźnikiem, który zastąpi WIBOR, jest POLSTR, którego notowania zaczęły być publikowane na początku czerwca. Okazuje się, że nowy wskaźnik jest mniej korzystny niż WIBOR. Kiedy banki zastąpią WIBOR nowym POLSTR? WIBOR w końcu musi zniknąć, wiemy o tym od dawna. O tym, że zastąpi go wskaźnik o nazwie POLSTR, również wiemy od wielu miesięcy. Jednak...

Chodzi o aneksy zmieniające treść ich umów o kredyt hipoteczny. Problemem jest WIBOR, który zniknie z końcem 2027 r., a setki tysięcy Polaków mają go w umowie obowiązującej nawet i do 2050 r. I co wtedy? Po to właśnie jest aneks, żeby czymś zastąpić ten WIBOR, którego zaraz nie będzie. Cała procedura jest standardowa, nie ma się czego bać. Jednak podpisanie takiego aneksu dla pewnej części awanturujących się kredytobiorców, owszem, teoretycznie może być pułapką.

Dni WIBOR-u są policzone, wiadomo już od kilku lat, że musi zniknąć. Ale ostatnio nie było wiadomo, co go zastąpi, ponieważ długo promowany na jego następcę WIRON okazał się wadliwy i cały plan wziął w łeb. Ale teraz jest nowy plan. Część kredytobiorców dzięki temu zapłaci niższe raty, ale nie łudźcie się, nie wszyscy na tej zmianie skorzystają.

No i się narobiło. Tyle było gadania, że zaraz nastąpi koniec WIBOR, że już mamy jego następcę, a teraz okazuje się, że ten następca, czyli WIRON, jest tak wątpliwy, że istnieje duże ryzyko prawne i być może WIRON trzeba będzie zaorać. Winne są banki, które podawały błędne dane do jego wyliczania i grożą im za to wielomilionowe kary. A my ostatecznie możemy skończyć ze stopą referencyjną NBP zamiast od nowa próbować tworzyć coś nowego.

Jest kłopot z następcą WIBOR-u. Co się stało, bada właśnie Komisja Nadzoru Finansowego, która wszczęła postępowanie wobec największych banków w Polsce. Miały one podawać nieprawidłowe wartości, służące potem do obliczania wskaźnika WIRON. Bankom grożą wielomilionowe kary, ale nie zapędzajcie się z oskarżeniami o manipulacje.

Stary WIBOR, znienawidzony przez Polaków, miał szybko spadać, ale od połowy listopada raczej rośnie. Za to nowy WIRON spada, choć przecież miał być coraz mniej korzystny, kiedy rozpoczniemy cykl obniżek stóp procentowych, a rozpoczęliśmy go już we wrześniu 2023 r.

Ostateczny koniec wskaźnika WIBOR miał nastąpić wraz z końcem 2024 r. To już rozczarowało tych kredytobiorców, którzy uwierzyli w obietnice premiera Mateusza Morawieckiego, że wskaźnik ten zniknie 1 stycznia 2023 r. To było nierealne. Wiadomo. Teraz okazuje się, że 2025 r., czyli nowy termin, w którym WIBOR miał przejść do lamusa, też jest nierealny i na jego ostateczną śmierć poczekacie kolejnych kilka lat.

Pamiętacie, ile rok temu było hałasu, że premier obiecuje usunięcie WIBOR-u z kredytów złotówkowych i zastąpienie go innym wskaźnikiem, dzięki któremu będziecie płacić niższe raty? W końcu się przyznał, że tak wcale nie będzie i sam się przeliczył. „Nie wiążcie z tym nadziej” - mówi wprost. Tymczasem wiceminister finansów zaczął się poważnie bać, że wściekli złotówkowicze już to wiedzą i wiążą poważne nadzieje z podważaniem starego WIBOR-u. Szykuje nam się niezły bigos i rząd już to chyba czuje.

Kiedy premier Morawiecki ogłosił koniec WIBOR-u, twierdził, że nastąpi to od 1 stycznia 2023 r. Wtedy miałby go zastąpić nowy wskaźnik - WIRON. Tempo takiej reformy byłoby szalone. Na szczęście ktoś wylał premierowi kubeł zimnej wody na głowę i zastąpienie WIBOR-u na WIRON zostało odsunięte w czasie. Dlaczego to dobrze? Wyliczany od miesięcy nowy wskaźnik przez cały czas miał błędną wartość! Dopiero na koniec grudnia został przeliczony za cały 2022 r. ponownie. Wyobrażacie sobie, co by się działo, gdyby tę rekalkulację przeprowadzono trzy dni przed wprowadzeniem nowego wskaźnika w życie?

Ktoś doniósł na WIBOR. Ponoć mowa o kimś z wierchuszki – albo z KNF, albo z GPW Benchmark, czyli spółki, która odpowiada za ustalanie tego wskaźnika. Donosiciel (albo jak ktoś woli – sygnalista) doniósł na WIBOR już nawet do Brukseli. Ujawnił to, co jest wiedzą powszechnie znaną, i to nie tylko dla niszowych specjalistów, ale już dla wszystkich. Pisałam dokładnie o tym niemal rok temu. I o tym, że jak Polacy dowiedzą się, jak wyliczany jest WIBOR, a prawnicy wywęszą w tym szansę na niezły interes, może zrobić się niezła chryja. Właśnie się robi. Ale ostrożnie z marzeniami o wyrzuceniu WIBOR-u w umowy i płaceniu bankowi samej marży. Nikt nie udowodnił, że WIBOR-em manipulowano, a jedynie, że to teoretycznie możliwe. Spójrzcie na podobną aferę z LIBOR-em, a może zaoszczędzicie na prawnikach.

Nowy wskaźnik, który zastąpi WIBOR to WIRON, wcześniej oznaczany jako WIRD. W 2023 r. będą mogli korzystać z niego tylko przedsiębiorcy, klienci indywidualni dopiero w 2024 r., ale też tylko nowi. W startych umowach kredytów hipotecznych zamiana WIBOR na WIRON nastąpi dopiero w 2025 r. Różnica? WIRON 6M wynosi teraz 5,34 proc., a WIBOR 6M 7,32 proc. Ale nie zacierające rąk – wasz zysk zostanie zjedzony przez spready korygujące, który w przyszłym roku określi Ministerstwo Finansów. Nie ma więc w sumie co płakać, że WIBOR z waszych umów zniknie dwa lata później niż obiecywał premier.

Kredytobiorcy na hasło WIBOR reagują ostatnio dość nerwowo i sprawdzają wysokość raty. Może będzie im lżej, a może poczują się jeszcze gorzej, gdy zamiast WIBOR-u pojawi się nowy stwór o skróconej nazwie WIRD. Co to takiego?

Kiedy premier wiosną ogłosił, że zabierze się w końcu za ten znienawidzony przez was WIBOR i go zlikwiduje, chciał sprawić wrażenie, że zrobi wam dobrze i powinniście się ucieszyć. To od początku był kapiszon, ale teraz widać jak na dłoni, że likwidacja WIBOR-u i zastąpienie go innym wskaźnikiem nic wam nie da. Jeszcze kilka miesięcy temu, owszem, nowa stawka była dużo niższa niż WIBOR. Ale w międzyczasie po cichutku z nim się zrównała.

Okrutniej nie dało się już przestrzelić. Rząd ogłaszając zamiar likwidacji pozwoleń na budowę domu chciał, by Polacy mogli uniezależnić się od złych i chciwych deweloperów i zbudować sobie gniazdko na swoich zasadach. Ha, zero kupowania dziur w ziemi i doradców przekonujących, żeby brać, bo taniej nie będzie. Ale czy na pewno? Bo ja mam wrażenie, że premier Morawiecki wsadza nas właśnie na jeszcze większą minę.

Właściwie wiadomo już, że oprocentowanie naszych kredytów powinno być o 1,5-2 proc niższe. Ucieszyliście się już? Hola! Bo unijne rozporządzenie mówi, że nowy wskaźnik – jakikolwiek wyjdzie z kalkulacji – i tak musi zostać ręcznie podniesiony, żeby wcale nie był niższy niż stary. Czyli cała awantura o WIBOR jak krew w piach? Nie, bo nagle wchodzą politycy i mówią, że może i takie jest unijne prawo, ale oni i tak zrobią, co chcą.

Jeśli przecieki okażą się prawdą, wskaźnik który zastąpi od 1 stycznia 2023 r. WIBOR będzie jeszcze niższy niż dotąd sądzono, a raty hipotek spadną o kilkaset złotych miesięcznie. I to byłoby prawdziwe zaskoczenie. Ale zaraz! Skoro nowy wskaźnik ma być lepszy niż WIBOR, bo lepiej ma oddawać realne koszty banków, to znaczy, że za pomocą WIBOR-u banki rzeczywiście nieźle was skubały i to żadna teoria spiskowa.

To postulat Pracodawców RP, którzy mają swój własny pomysł na rozwiązanie problemu rosnących w ekspresowym tempie rat kredytów hipotecznych. Pomysł polega na tym, żeby zupełnie odwrócić logikę: to nie rata kredytu ma być stała, stała ma być część dochodu, jaką rata nam zabiera. Choćbyśmy przez to spłacali tylko część odsetek zamiast wszystkich należnych, a przez to dług by się powiększał, zamiast kurczyć, wcale nic złego by się nie stało.

Premier ogłosił program ratowania kredytobiorców, ale tak chciał zaimponować Kowalskiemu, ogłaszając koniec WIBOR-u, że ostatecznie nikt nic nie zrozumiał. To jak, raty będą niższe czy może jednak wyższe? Nie ekscytujcie się tak, likwidacja WIBOR-u wcale nie musi oznaczać radykalnej obniżki rat. A za chwilę może nawet podwyżkę. Ten plan ratunkowy premiera pełen jest pułapek. Pewnie zaraz skończy jak Polski Ład - łata na łacie.

Mateusz Morawiecki przedstawił szczegóły rządowego wsparcia dla kredytobiorców. Efekt: ocierająca się o panikę wyprzedaż akcji banków. Indeks WIG-Banki w godzinę spadł o ponad 6 proc.

Podważanie legalności stawki WIBOR nie ma podstaw – są spełnione wszystkie wymagania zapobiegające manipulacjom tego wskaźnika referencyjnego – powiedzieli niedawno przedstawiciele GPW Benchmark, spółki która administruje stawką WIBOR. Tylko że jednocześnie GPW Benchmark pracuje nad wskaźnikami alternatywnymi, które mają WIBOR zastąpić. I to wcale nie w jakiejś odległej przyszłości. Dlaczego? Bo niby WIBOR jest legalny, ale zupełnie nieadekwatny. Żyjemy więc w jakiejś fikcji, która jest legalna, dopóki wszyscy chcą, żeby była.